ΛΟΦΟΣ
Ξάνθου και Γαριβάλδη, μπροστά από την πλατεία Λαμπρούλη. Το ίδιο σημείο το 1979 και το 2009.
ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ
Μία από τις παλιές μονοκατοικίες της Λάρισας, δείγμα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, στη συμβολή των οδών Χρυσοχόου και Νικηταρά το 1979. Το 2009 το σπίτι γκρεμίστηκε και τη θέση του έχει πάρει πλέον μία ακόμη πολυκατοικία.
Τότε που η Κούμα ήταν δρόμος και το Αρχαίο Θέατρο ήταν θαμμένο κάτω από τόνους χώματος και πάνω του ήταν χτισμένες πολυκατοικίες. Τότε που τη θέση των σημερινών μπαρ και εστιατορίων του Φρουρίου κατείχαν τα μαγαζιά της Λαχαναγοράς. Τότε…
Ο φωτογράφος Φώτης Νατσιούλης ήταν εκεί και με τον φακό του κατέγραφε σκηνές της καθημερινότητας στην πόλη. Σήμερα, σχεδόν 40 χρόνια μετά αποτυπώνει τη σύγχρονη εικόνα μιας Λάρισας εντελώς διαφορετικής, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι.
Μια σειρά φωτογραφιών του φωτογράφου Φώτη Νατσιούλη, που δείχνουν μια εικόνα της Λάρισας που πολλοί από τους σημερινούς της κατοίκους είτε δεν θυμούνται, είτε δεν έχουν δει ποτέ, παρουσιάζει μέσα από τις σελίδες της η «Ε». Εικόνες μιας πόλης που δεν έχει ακόμη μπει σε τροχιά ανάπτυξης, με ό,τι θετικό ή αρνητικό μπορεί να συνεπάγεται αυτό.
Ήταν μικρότερη σε έκταση, με λιγότερο πληθυσμό, γεμάτη όμορφες, νεοκλασικές μονοκατοικίες, κτιρια στολίδια – κάποια από τα οποία γκρεμίστηκαν παρά τις διαμαρτυρίες κατοίκων, δεν είχε όμως το Αρχαίο Θέατρο και τους πεζόδρομους, που πλέον αποτελούν σύμβολά της.
Η αστικοποίηση, η αύξηση του πληθυσμού, οι ανάγκες των ανθρώπων που άλλαξαν με τα χρόνια και την ευημερία της εποχής την έκαναν να «πυκνώσει» στις άκρες, στις συνοικίες και να «ψηλώσει» στο κέντρο. Οι συνοικίες που ήταν αραιοκατοικημένες χτίστηκαν περισσότερο και νέες όπως η Νέα Πολιτεία δημιουργήθηκαν από την αρχή. Στο κέντρο τη θέση μονοκατοικιών πήραν οι πολυώροφες οικοδομές προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες οικιστικές ανάγκες. Οι πεζόδρομοι ήρθαν να δημιουργήσουν ένα ήσυχο, φιλόξενο κέντρο, όπου ο πολίτης αλλά και ο επισκέπτης μπορεί να κινηθεί ελεύθερα. Το αστικό τοπίο αλλά και η χρήση του άλλαξε άρδην. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα του Φρουρίου. Η λαχαναγορά που λειτουργούσε εκεί «βόλευε» την πελατεία στον ανεφοδιασμό, όμως όσο η πόλη αναπτυσσόταν, ο ανεφοδιασμός γινόταν δύσκολος, μπήκαν στη μέση οι κανόνες υγιεινής, ήρθε και ο εκσυγχρονισμός με τα μοντέρνα ψυγεία, η μεταφορά της αγοράς ήταν επιβεβλημένη. Και η έρημη πια γειτονιά βρήκε νέα χρήση, κι αυτή τη φορά ενιαία και καθολική. Ελάχιστα είναι τα σπίτια στην περιοχή του Φρουρίου, όπως και παλιά άλλωστε. Μόνο που τώρα τα μανάβικα και τα σιδηρουργεία έγιναν χώροι εστίασης και διασκέδασης – τι πόλη του καφέ θα ήμασταν άλλωστε. Το λυπηρό είναι ότι πολλά από αυτά τα κτίσματα με την ιδιαίτερη αισθητική και διακόσμηση, που αποτύπωναν την αίγλη παλαιότερων εποχών, εκμοντερνίστηκαν στο όριο του κιτς, δημιουργώντας ένα αλλοπρόσαλλο αισθητικό αποτέλεσμα.
Παρά τις όποιες αλλαγές έγιναν, με σχέδιο ή χωρίς και ασχέτως του βαθμού στον οποίο εξυπηρέτησαν και εξυπηρετούν τους πολίτες, κανείς δεν μπορεί να αρνηθεί ότι η Λάρισα είναι μια σύγχρονη, βιώσιμη πόλη, που έχει πολλά να προσφέρει στους μόνιμους κατοίκους και τους επισκέπτες της. Ειδικά οι πρώτοι, ευελπιστούν ότι με το Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης που ήδη έχει τεθεί σε εφαρμογή, η εικόνα θα αλλάξει προς το (ακόμα) καλύτερο.
*Ο Φώτης Νατσιούλης ξεκίνησε την ενασχόλησή του με τη φωτογραφία όταν ακόμα ήταν έφηβος, στη γενέτειρά του την Ελασσόνα, και έκτοτε δεν έχει σταματήσει ούτε μια μέρα να κουβαλά μαζί του ένα από τα «κορίτσια» του, τις φωτογραφικές του μηχανές. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Φωτογραφικής Λέσχης Λάρισας, αλλά και επιμορφωτής στο ΚΕΘΕΑ Έξοδος. Μπορεί να μην ασχολήθηκε επαγγελματικά με τη φωτογραφία, όμως αυτή είναι η ζωή του ολόκληρη κι αυτό το μαρτυρούν τα χιλιόμετρα των φιλμ που έχει καταναλώσει και τα αμέτρητα bytes, ψηφιακών πλέον αρχείων, που διαθέτει. «Κάποιος πολύ γνωστός φωτογράφος είχε πει» λέει ο κ. Νατσιούλης «η φωτογραφία είναι τρία πράγματα: η όραση, η φωτογραφική μηχανή και το να είσαι εκεί». Και ο Φώτης Νατσιούλης είναι πάντοτε εκεί. Κάθε μέρα στους δρόμους να φωτογραφίζει στιγμές της καθημερινότητας, σε όλες τις εκδηλώσεις, συναυλίες, παραστάσεις, σε ό,τι συμβαίνει κάθε στιγμή στην πόλη είναι εκεί και το καταγράφει μέσα από τον φακό του. Αφού, λοιπόν, έχει καταπιαστεί με πολλά είδη της τέχνης, ασχολείται πια με ένα νέο «παιχνίδι», την υποβρύχια φωτογραφία που αποτελεί για εκείνον μεγάλη πρόκληση, αλλά και έναν μαγικό, νέο κόσμο.
Σε ό,τι αφορά στις φωτογραφίες που σήμερα παρουσιάζει, σημειώνει ότι η μεγαλύτερη μετάλλαξη που έχει συμβεί στην πόλη είναι η αποκάλυψη του Αρχαίου Θεάτρου, του «Παρθενώνα» της Θεσσαλίας, όπως τον χαρακτηρίζει, ενώ αυτό που δεν του αρέσει είναι ότι η πόλη απώλεσε κάθε στοιχείο νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, από αυτά που κάποτε υπήρχαν σε αφθονία στα κτίριά της.
Κείμενο: Παναγιώτα Φούντα
Φωτ.: Φώτης Νατσιούλης*
