Ζητάμε απαντήσεις από τον δικηγόρο κ. Φίλιππο Ανδρέου και συγγραφέα του βιβλίου με τον ομώνυμο τίτλο που παρουσιάστηκε προ ημερών ο οποίος μας ξεκαθαρίζει πως σε καμία περίπτωση δεν αυξήθηκαν «απλά άνοιξαν τα στόματα για πολλούς και διάφορους λόγους».
«Η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ένα νέο κοινωνικό φαινόμενο, αλλά ένα φαινόμενο χρόνιο και σύνθετο, του οποίου οι πραγματικές διαστάσεις έχουν αποτελέσει αντικείμενο μελέτης τις τελευταίες κυρίως δεκαετίες. Πράγματι, το φαινόμενο αυτό, έως και πρόσφατα, σπάνια καταγγελλόταν από τα εκάστοτε θύματα λόγω της παραδοσιακής εκείνης αντίληψης που θέλει τα όσα λαμβάνουν χώρα εντός των τειχών της οικογένειας να αποσιωπώνται, να γίνονται ανεκτά ή και να συγκαλύπτονται προκειμένου να διατηρηθεί η οικογενειακή συνοχή».
Η συζήτησή μας με τον κ. Ανδρέου έχει ως εξής:
Του Κώστα Γκιάστα
*Σε τι βαθμό έχουν αυξηθεί τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας κατά την προσωπική σας εκτίμηση στη Λάρισα τα τελευταία χρόνια που φτάνουν στις δικαστικές αίθουσες;
-Αν ληφθεί υπόψη, ότι στο παρελθόν βλέπαμε μια φορά το δεκαήμερο στα εκθέματα του συνόλου των πρωτοβάθμιων και δευτεροβάθμιων ποινικών δικαστηρίων, που είναι αρμόδια για την εκδίκαση υποθέσεων ενδοοικογενειακής βίας και τώρα βλέπουμε σε καθημερινή βάση στα ίδια εκθέματα να υπάρχουν κατηγορούμενοι για ενδοοικογενειακή βία.
*Αυτό έγινε διότι αυξήθηκαν τα περιστατικά ή απλά ο κόσμος αρχίζει να «μιλάει» για ένα θέμα που θεωρείτο ταμπού;
-Γίνεται φανερό ότι άρχισαν να ανοίγουν τα άλλοτε ερμητικά κλειστά πόρτες και στόματα. Σε καμία περίπτωση δεν έχουν αυξηθεί τα περιστατικά.
*Γιατί έχει αρχίσει ο κόσμος να «μιλάει»; Τι έχει αλλάξει κατά τη γνώμη σας;
-Ο κόσμος ενημερώνεται όλο και περισσότερο για τα δικαιώματά του και τον τρόπο αντιμετώπισης του φαινομένου. Σημαντική είναι η ύπαρξη φορέα παροχής φροντίδας σε κάθε νομό για τις κακοποιημένες γυναίκες, όπου μπορεί το θύμα ενδοοικογενειακής βίας να καταφύγει και να βρει θαλπωρή, ηθική συμπαράσταση και υποστήριξη, νομική ενημέρωση αλλά και την αναγκαία υλική βοήθεια, για ορισμένο χρονικό διάστημα.
Επίσης οι κακοποιημένες γυναίκες που κατέφευγαν στο Αστυνομικό Τμήμα για να καταγγείλουν την τέλεση εγκλήματος σε βάρος τους, αντιμετώπιζαν έναν δεύτερο εξευτελισμό, από τους αστυνομικούς οι οποίοι τις απέτρεπαν να καταθέσουν μήνυση, με νουθεσίες, παραινέσεις, συμβουλές και απαράδεκτες ερωτήσεις, όπως, «δεν μπορεί για να σε κτυπήσει ο άνθρωπος κάτι θα του έκανες και συ, πες μας τι έκανες;» ή όπως «δεν σκέφτεσαι τα παιδιά σου, την οικογένειά σου, θα τα διαλύσεις όλα για ένα καβγά, δεν ντρέπεσαι την κοινωνία που θα στερήσεις τα παιδιά από τον πατέρα τους;» ή «πήγαινε σπίτι σου ηρέμησε, ζήτησε συγγνώμη από τον άνδρα σου και αφού ηρεμήσεις και θέλεις πάλι να κάνεις μήνυση ξανάρχεσαι μετά από μια ή δυο μέρες».
Τώρα ο νομοθέτης, για να αποτρέψει αυτή την τακτική των αστυνομικών, το ορίζει ρητά, ότι ο αστυνομικός οφείλει να συντάξει μήνυση και αν είναι στα πλαίσια του αυτοφώρου να συλλάβει τον δράστη, να σχηματίσει δικογραφία και να τον οδηγήσει μαζί με τη δικογραφία στον αρμόδιο εισαγγελέα, αλλιώς θα βρεθεί κατηγορούμενος για το έγκλημα της παράβασης καθήκοντος. Επίσης οφείλει να φέρει το θύμα σε επαφή με τους φορείς παροχής φροντίδας σε κακοποιημένες γυναίκες, αλλά και σε ανήλικα θύματα ενδοοικογενειακής βίας.
Οι γυναίκες βγήκαν στην αγορά εργασίας πια στο σύνολό τους και οπλίζονται με τα ανάλογα προσόντα όπως και οι άνδρες, με αποτέλεσμα να μπορεί αν χρειαστεί να επιβιώσει και μόνη της, χωρίς τον «σατράπη» άνδρα σύζυγο ή σύντροφο.
*Πόσο εύκολο είναι σε μια επαρχία όπως είναι η Λάρισα να «ανοίξουν» στόματα κατά τη γνώμη σας;
-Σαφώς σε μια επαρχιακή πόλη τα πράγματα δυσκολεύουν περισσότερο, αλλά τα πάντα είναι θέμα ενημέρωσης. Ο ενημερωμένος άνθρωπος έχει αυτοσεβασμό και κατ’ επέκταση έχει την απαίτηση να τον σέβονται και οι άλλοι, ξέρει πώς θα προστατευθεί και πού θα απευθυνθεί για να ζητήσει βοήθεια, «πριν φθάσει ο κόμπος στο χτένι». Η ανοχή πρέπει να είναι μηδενική.
*Πώς τα αντιμετωπίζουν τα περιστατικά τα δικαστήρια;
-Με τη δέουσα αυστηρότητα, αφού ο νόμος (3500/ 2006) περί ενδοοικογενειακής βίας προβλέπει αυστηρότερες ποινές για τα εγκλήματα του τελούνται στο πλαίσιο της οικογένειας, όταν θύτης και θύμα είναι μέλη της αυτής οικογένειας, απ’ ότ,ι σε κάθε άλλη περίπτωση. Το θύμα ενδοοικογενειακής βίας προσφεύγοντας στα πολιτικά δικαστήρια και με τη διαδικασία των ασφαλιστικών μέτρων και με έκδοση προσωρινής διαταγής, μπορεί να ζητήσει: Την απομάκρυνση του θύτη από την κοινή στέγη. Την απαγόρευση να πλησιάζει σε αυτή και την απαγόρευση να πλησιάζει στον χώρο εργασίας του θύματος και γενικότερα να απαγορευτεί η επαφή του θύτη με το θύμα μέχρι την έκδοση οριστικής απόφασης. Να εξεταστεί ο θύτης από ψυχίατρο. Να ζητήσει να της παραδώσει ο καθ’ ου όσα από την οικοσκευή της ανήκουν και τη μηνιαία διατροφή. Το ίδιο μπορεί να ζητηθεί και για την προστασία των ανήλικων παιδιών, καθώς πιθανολογείται ότι η έκνομη και παράνομη συμπεριφορά του θύτη επηρεάζει αρνητικά την ομαλή ψυχολογική τους ανάπτυξη. Αν ασκείται βία και στα παιδιά όλες οι νομικές διαδικασίες πρέπει να αφορούν και αυτά και να ζητηθεί επιπλέον η συνδρομή του εισαγγελέα ανηλίκων.
