Σε αυτά τα βασικά ερωτήματα κλήθηκε να απαντήσει η Καλλιόπη Κολέλη που, αποφάσισε να αφιερώσει ατελείωτες ημέρες εργασίας για να δει πως μπορεί να επαναπροσδιοριστεί η σχέση της Λάρισας με το υγρό στοιχείο και δη ποτάμι της.
«Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος της πόλης της Λάρισας εκτείνεται μακριά από τον Πηνειό. Το ποτάμι, που από την αρχή της δημιουργίας της αποτέλεσε βασικό χαρακτηριστικό της, φαίνεται να μην έχει πια τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην λειτουργία της αλλά και στον καθορισμό της ταυτότητας και της εικόνας της» μας λέει σχετικά με την διπλωματική της εργασία στην οποία αναλύει ότι ο Πηνειός, κυρίως τον προηγούμενο αιώνα αντί να ενσωματωθεί στην πόλη, λειτούργησε ως φραγμός για την ανάπτυξη της Λάρισας προς τα βόρεια.
«Η πόλη εξαπλώθηκε προς το νότο, παρόλο που και εκεί υπήρχαν σημαντικοί φραγμοί και παράμετροι που δημιούργησαν ασυνέχειες στον αστικό ιστό, όπως το σιδηροδρομικό δίκτυο και οι μεγάλες εκτάσεις των στρατοπέδων».
Μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, ο Πηνειός, σύμφωνα με την ίδια, παράλληλα με το εμπορικό και το διοικητικό κέντρο της Λάρισας, καθόρισε και την οικονομική ζωή της πόλης αφού κοντά στις όχθες του οργανώθηκαν οι επαγγελματικές συνοικίες της Λάρισας».
Όταν της ζητάμε να γίνει πιο συγκεκριμένη εξηγεί πως «στα Ταμπάκικα υπήρχαν τα βυρσοδεψεία όπου επεξεργάζονταν δέρματα, λίγο πιο δίπλα στα Μύλια λειτουργούσαν οι παραδοσιακοί νερόμυλοι, στα Σάλια γινόταν η μεταφορά και το εμπόριο ξυλείας και στον Πέρα Μαχαλά, στην αριστερή όχθη του Πηνειού, το νερό βοηθούσε στην επεξεργασία του μαλλιού και την ανάπτυξη της υφαντικής. Αλλά και η εμπορική δραστηριότητα της πόλης, το μεγάλο εμπόριο των ζώων και οι εμποροπανηγύρεις, διεξάγονταν κοντά στο ποτάμι».
Σήμερα πάντως, όπως τονίζει, οι συνοικίες εκατέρωθεν του ποταμού είναι κυρίως περιοχές κατοικίας και κάποιες σχετικά υποβαθμισμένες σε σχέση με τις όμορες συνοικίες του κέντρου της πόλης. «Η ανάπλαση της παρόχθιας περιοχής της παλιάς κοίτης του Πηνειού, τις τελευταίες δεκαετίες, έχει δημιουργήσει έναν νέο πράσινο χώρο αναψυχής, βρίσκεται όμως στο βόρειο άκρο της πόλης, χωρίς να έχει ενοποιηθεί ικανοποιητικά με το ιστορικό κέντρο ώστε να είναι δυνατό να αποτελεί συχνό προορισμό για την πλειοψηφία των κατοίκων της Λάρισας», λέει χαρακτηριστικά.
Την ρωτάμε για ποιους λόγους προτείνεται μια τέτοια αξιοποίηση και μας λέει «Ο λόγος που προτείνεται η αξιοποίηση της περιοχής αυτής είναι γιατί κρίνεται ότι πρέπει να ενισχυθεί ο ρόλος του Πηνειού στη ζωή και στην εικόνα της πόλης» ενώ παράλληλα έχοντας το πλεονέκτημα του φυσικού στοιχείου και το ότι βρίσκεται δίπλα στο ιστορικό κέντρο και τα σημαντικά μνημεία της πόλης, συνεχίζει πως, «μπορεί να ευνοηθεί η συγκέντρωση πολιτιστικών και δημιουργικών δραστηριοτήτων ώστε να εξαχθούν θετικά οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά αποτελέσματα για την ευρύτερη κοινωνία της πόλης. Οι προτάσεις που αναπτύσσονται αφορούν καταρχήν την αισθητική αναβάθμιση της περιοχής μελέτης στο σύνολο της, την βελτίωση της ποιότητα του περιβάλλοντος για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της, την βελτίωση της πεζής πρόσβασης σε αυτήν από το κέντρο της πόλης και τον εμπλουτισμός της με νέες χρήσεις που θα λειτουργήσουν συμπληρωματικά των χρήσεων του κέντρου της πόλης που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση και οι οποίες θα προσδώσουν έναν νέο χαρακτήρα στην περιοχή» και γίνεται πιο συγκεκριμένη: «Όσον αφορά στις νέες χρήσεις στην περιοχή, σκοπός είναι - σε συνδυασμό με την κατοικία - να αναπτυχθούν κυρίως χρήσεις πολιτισμού και αναψυχής και επιχειρήσεις δημιουργικού χαρακτήρα ώστε να γίνει ένας νέος πόλος έλξης της πληθώρας των πολιτιστικών και καλλιτεχνικών σχημάτων που δραστηριοποιούνται στη Λάρισα και να διαμορφωθεί μια περιοχή που ο χαρακτήρας της θα ορίζεται από δυο ισχυρά χαρακτηριστικά της πόλης, το υγρό στοιχείο της, τον Πηνειό, και την πλούσια πολιτιστική και καλλιτεχνική δραστηριότητα που λαμβάνει μέρος σε αυτή. Στόχος των προτάσεων είναι να καταστεί η συγκριμένη περιοχή πιο ελκυστική για κατοίκιση, εργασία και αναψυχή, να ενοποιήσει το ιστορικό κέντρο της πόλης με το ποτάμι και ταυτόχρονα να ενισχύσει την ταυτότητα της πόλης».
Μάλιστα τονίζει πως με την ενίσχυση της ταυτότητας της πόλης, ο απώτερος στόχος τελικά είναι η προσέλκυση νεανικού πληθυσμού, επενδύσεων και η αύξηση τουριστικής κίνησης.
Οι προτεινόμενες επεμβάσεις
Οι βασικές επεμβάσεις που προτείνονται απεικονίζονται και αφορούν τα εξής:
-Την ανάπλαση των υφιστάμενων διαμορφώσεων της παρόχθιας ζώνης του Πηνειού και την επέκταση τους σε όλο το μήκος του ποταμού που διαπερνάει την πόλη.
-Την αλλαγή των επιτρεπόμενων χρήσεων γης στο δυτικό τμήμα της συνοικίας των Αμπελοκήπων από χρήσεις αμιγούς κατοικίας σε χρήσεις γενικής κατοικίας, ώστε να επιτρέπονται σε όλη την περιοχή μελέτης και γραφεία, εργαστήρια χαμηλής όχλησης, καταστήματα (επιπλέον αυτών που εξυπηρετούν τις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων της περιοχής), εστιατόρια, αναψυκτήρια.
-Μικρή επέκταση των χρήσεων πολεοδομικού κέντρου Κ3 των Αμπελοκήπων προς τα βόρεια ώστε να επιτρέπεται στα συγκεκριμένα ΟΤ επιπλέον και οι χώροι συνάθροισης κοινού.
-Ανέγερση δύο νέων μουσείων σε καίρια σημεία. Ένα ‘Μουσείο Πόλης’ στο δημοτικό ακίνητο επί της οδού Καλλιθέας και ένα ‘Μουσείο Ιστορίας Πηνειού’ στις όχθες του ποταμού δίπλα στην πεζογέφυρα που καταλήγει η οδός Αλμυρού.
-Η διαμόρφωση της έκτασης του πρώην υφαντουργείου στους Αμπελόκηπους σε νέο πολυχώρο ως νέα έδρα του κινηματογραφικού φεστιβάλ Λάρισας, με χώρους κλειστών κινηματογραφικών αιθουσών, υπαίθριο χώρο κινηματογράφου και θεατρικής σκηνής, χώροι γραφείων, καλλιτεχνικά studios και αίθουσες πολιτιστικών εκδηλώσεων.
-Νέος χώρος αθλητισμού στις όχθες του Πηνειού για νέους (όπως π.χ. πίστες εξάσκησης του bmx, skateboarding και inline skating).
-Αισθητική αναβάθμιση όψεων κτιρίων ΤΕΕ και β’/θμιας εκπαίδευσης που βρίσκονται επί της οδού Καλλιθέας.
-Μετατροπή ακαλύπτου χώρου του ΟΤ που περικλείεται από τις οδούς Ηφαίστου – Κενταύρων - Μανωλάκη, από ιδιωτικό χώρο στάθμευσης σε κοινόχρηστο χώρο πλατείας με χρήσης αναψυχής για να διευκολυνθεί και ενθαρρυνθεί η ροή πεζών προς το Β’ Αρχαίο Θέατρο και το ποτάμι.
-Ανάπλαση κοινόχρηστων χώρων σε όλο το εύρος της περιοχής μελέτης (δρόμοι, πλατείες κτλ). Αισθητική αναβάθμιση και δημιουργία / ενίσχυση ροών πεζής κυκλοφορίας.
Κ. ΓΚΙΑΣΤΑΣ
