Από τις βραχοπτώσεις στην παράδοση του αυτοκινητοδρόμου

ΤΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΗΡΑΓΓΩΝ ΣΤΑ ΤΕΜΠΗ

Του Γιώργου Ρούστα

Με κάθε επισημότητα και λαμπρότητα θα πραγματοποιηθούν σήμερα Πέμπτη τα εγκαίνια των σηράγγων των Τεμπών του Αυτοκινητοδρόμου Αιγαίου, παρουσία του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και της Ευρωπαίας επιτρόπου, αρμόδιας για την περιφερειακή ανάπτυξη, Ρουμάνας Κορίνας Κρέτσου.

Στόχος της κυβέρνησης είναι τις επόμενες ημέρες να παραδοθούν στους οδηγούς όλοι οι σύγχρονοι αυτοκινητόδρομοι της χώρας, ήτοι του Αυτοκινητόδρομου Αιγαίου, της Ολυμπίας Οδού, της Ιόνιας Οδού και του Αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδας.
Πέρα από την καθυστέρηση στην υλοποίηση του έργου και το κόστος που καλούνται να καταβάλουν μέσω των διοδίων οι οδηγοί, το γεγονός είναι ότι στην περιοχή μας οι μεταφορές αναβαθμίζονται και μια νέα πραγματικότητα δημιουργείται για όλους. Ουσιαστικά με την ολοκλήρωση του έργου μετατρέπεται το τελευταίο, πραγματικά επικίνδυνο και νευραλγικό σημείο της οδικής σύνδεσης Αθήνας - Θεσσαλονίκης, σε ασφαλή αυτοκινητόδρομο, σ' ένα έργο τεράστιας εθνικής σημασίας με μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη για ολόκληρη τη χώρα. Μετά τα εγκαίνια θα ανοίξει ο δρόμος που σημαίνει και την παράδοση του Αυτοκινητόδρομου Αιγαίου και τότε κανένα από τα 503 χλμ. της διαδρομής δεν θα είναι παλιός δρόμος. Σημαντικό στοιχείο είναι και η οδική σύνδεση μέσω αυτοκινητόδρομου των Περιφερειών Θεσσαλίας και Κεντρικής Μακεδονίας. Όσον αφορά στην ίδια τη μείωση του χρόνου, λόγω της λειτουργίας του τμήματος Ευαγγελισμός-Σκοτίνα, αυτή ποικίλλει από 15 λεπτά (αν δεν έχει καθόλου κίνηση) μέχρι και 30 λεπτά (με κανονική κίνηση) ενώ ο αριθμός μεγαλώνει προοδευτικά όταν υπάρχουν -ειδικά το καλοκαίρι- ανασχέσεις κυκλοφορίας λόγω μεγάλης κίνησης.
ΤΟ ΕΡΓΟ
Πιο αναλυτικά, το έργο που υλοποίησε η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου περιλαμβάνει : Την ανακατασκευή και αναβάθμιση του υφιστάμενου αυτοκινητόδρομου μήκους 230 χλμ. από τις Ράχες του Νομού Φθιώτιδος έως το Κλειδί του Νομού Ημαθίας, την κατασκευή νέου τμήματος αυτοκινητόδρομου μήκους 25 χλμ. από τον Ευαγγελισμό του Νομού Λάρισας έως τη Σκοτίνα του Νομού Πιερίας, το οποίο περιλαμβάνει μεταξύ άλλων 3 δίδυμες σήραγγες, 20 γέφυρες και τεχνικά, την κατασκευή και λειτουργία 5 νέων Σταθμών Εξυπηρέτησης Αυτοκινητιστών, την κατασκευή 3 νέων κόμβων, τον Βόρειο Κόμβο Κατερίνης, τον Κόμβο Κορινού, τον Κόμβο Αιγινίου, τη λειτουργία του αυτοκινητόδρομου για 30 χρόνια μέσω ενός πλήρως εξοπλισμένου Κέντρου Διαχείρισης, και τέλος τη συντήρηση του υφιστάμενου αυτοκινητόδρομου για 30 χρόνια σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές ασφάλειας. Ο νέος αυτοκινητόδρομος περιλαμβάνει 2 δίδυμες σήραγγες στα Τέμπη μήκους 2 και 6 χιλιομέτρων (η μεγαλύτερη οδική σήραγγα στα Βαλκάνια), 1 δίδυμη σήραγγα στον Πλαταμώνα μήκους 2,7 χιλιομέτρων, 14 χιλιόμετρα ανοιχτής οδοποιίας, 17 χλμ. δευτερεύουσες οδούς και οδούς εξυπηρέτησης, 22 γέφυρες και τεχνικά 5 νέους ανισόπεδους κόμβους. Για την κατασκευή της Σήραγγας εργάστηκαν περίπου 400 άτομα, διαφόρων ειδικοτήτων, όπως χειριστές μηχανημάτων, σιδεράδες, καλουπατζήδες, εργάτες, εργοδηγοί, μηχανικοί κλπ. Η εκσκαφή της Σήραγγας έγινε στο μεγαλύτερο μήκος της με ελεγχόμενες εκρήξεις και σε μικρότερο με μηχανικά μέσα.
Η περιφέρεια κέρδισε με τη δημιουργία χιλιάδων άμεσων και έμμεσων θέσεων εργασίας και την προστασία του Περιβάλλοντος της Κοιλάδας των Τεμπών, καθώς θα απαγορευτεί η κίνηση των βαρέων οχημάτων και συνεπώς θα μειωθεί η ρύπανσή της. Ερώτημα παραμένει για το ποια θα είναι η επόμενη μέρα για το μέχρι σήμερα πολυσύχναστο πέρασμα της Κοιλάδας των Τεμπών αλλά και του ιστορικού Πλαταμώνα και αν υπάρχει κάποιο σχέδιο για την τουριστική πλέον αξιοποίηση των περιοχών που μέχρι σήμερα αποτελούν σημείο-τρόμο για τους οδηγούς. Ο φόρος αίματος στο τμήμα αυτό είναι ο υψηλότερος από άποψη αριθμού ατυχημάτων και δυστυχημάτων σε όλη την Ελλάδα. Σε εκκρεμότητα και ο χρόνος κατασκευής του πλήρους κόμβου στον Πυργετό, που θα επιτρέψει την έξοδο των ταξιδιωτών που έρχονται από τη Βόρεια Ελλάδα από τον κλειστό αυτοκινητόδρομο στα παράλια του νομού.
Η αρχική επένδυση για το έργο ανερχόταν σε ποσό 1,3 δισεκατομμυρίων ευρώ, η χρηματοδότηση της οποίας προέρχεται από Ίδια Κεφάλαια, Δανεισμό, Κρατική Ενίσχυση και Εκμετάλλευση (έσοδα από διόδια), ως ακολούθως: Εκμετάλλευση 300 εκατ. ευρώ, Ίδια Κεφάλαια 121 εκατ. ευρώ, Κρατική Ενίσχυση 296 εκατ. ευρώ, δανεισμός 583 εκατ. ευρώ.
ΤΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ
Ας θυμηθούμε κάποιες σημαντικές ημερομηνίες αυτού του έργου.
Στις 28.6.2007 η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου υπέγραψε Σύμβαση Παραχώρησης με το Δημόσιο για την "Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία, Συντήρηση και Εκμετάλλευση" του τμήματος "Μαλιακός - Κλειδί" του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ. Στις 8 Αυγούστου 2007 κυρώνεται η Σύμβαση Παραχώρησης από τη Βουλή των Ελλήνων με τον Ν. 3605/2007 και στις 30 Ιανουαρίου 2008 εγκρίνεται η Σύμβαση Παραχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις 8 Ιουλίου 2009 ξεκινά η λειτουργία του ΣΕΑ Ευαγγελισμού – Πρατήριο και στις 24 Αυγούστου του ίδιου χρόνου η έναρξη λειτουργίας του νέου Σταθμού Διοδίων του Πυργετού με ταυτόχρονη διακοπή της λειτουργίας του Σταθμού Διοδίων των Τεμπών. Στις 20 Οκτωβρίου 2009 ξεκινά η λειτουργία του συστήματος ηλεκτρονικών διοδίων E-way, ενώ στις 17 Δεκεμβρίου 2009 σημειώνεται κατάπτωση μεγάλου όγκου βραχωδών μαζών στην Κοιλάδα των Τεμπών, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ο διευθυντής Έργου Sergio Scianni. Από τότε και κάθε χρόνο δύο φορές γίνεται έλεγχος από διεθνείς αλπινιστές. Στις 23 Μαρτίου 2010 γίνεται η διάνοιξη της Σήραγγας Τ1, 8 Μαΐου 2010 ολοκληρώνονται οι εργασίες εγκατάστασης συστημάτων βραχοπροστασίας στα Τέμπη και δίνεται η Κοιλάδα των Τεμπών στην κυκλοφορία. Εκείνο το διάστημα υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από επαγγελματίες της περιοχής και το υπεραστικό ΚΤΕΛ Λάρισα, καθώς επλήγησαν τα συμφέροντά τους. Στις 31 Μαΐου 2011 διανοίγεται η Σήραγγα Τ2, η μεγαλύτερη οδική σήραγγα στα Βαλκάνια, ενώ την 1η Ιουνίου του 2011 παρατηρείται σημαντική μείωση ρυθμού των εργασιών κατασκευής των Νέων Τμημάτων λόγω παύσης χρηματοδότησης. Στις 11 Δεκεμβρίου 2013 κυρώνονται από τη Βουλή των Ελλήνων οι αναθεωρημένοι όροι της Σύμβασης Παραχώρησης και στις 17 Δεκεμβρίου 2013 ολοκληρώνεται η οικονομική συμφωνία για επανέναρξη των εργασιών. Τελευταία σημαντική ημερομηνία η 25η Ιουλίου 2014, οπότε διανοίγεται η Σήραγγα Τ3.