Η Ορθόδοξη Εκκλησία θυμάται σήμερα Μ. Τρίτη τον λόγο του Ιησού κατά των θρησκευτικών αρχηγών του Ισραήλ, αλλά και τη γνωστή παραβολή των Δέκα Παρθένων. Με βάση το χριστιανικό εορτολόγιο, ως Μεγάλη Τρίτη καθιερώθηκε η τρίτη ημέρα της εβδομάδας που είναι γνωστή ως εβδομάδα των Παθών του Ιησού Χριστού.
Η Ορθόδοξη Εκκλησία τη Μεγάλη Τρίτη, «τιμά» δύο γεγονότα: πρώτον, την καταγγελία του Ιησού κατά των θρησκευτικών αρχηγών του Ισραήλ, η οποία μνημονεύεται μέσα από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (22, 15- 23, 39) αλλά και τη γνωστή παραβολή των Δέκα Παρθένων (Ματθαίου. 25,1-13).
Ο Κύριος μέσω του Ευαγγελίου αποστομώνει τους υποκριτές Φαρισαίους, Ηρωδιανούς, Σαδδουκαίους και τον νομικό και τους καλεί «να αγαπήσουν τον Κύριο, ο οποίος είναι Θεός τους, με όλη την καρδιά τους, με όλη την ψυχή τους, με όλη τη σκέψη τους». «Αυτή», είπε «είναι η πρώτη και μεγαλύτερη εντολή», ενώ «η δεύτερη» είπε είναι «να αγαπήσετε τον άνθρωπο που βρίσκεται δίπλα σας, τον συνάνθρωπό σας, όπως αγαπάτε τον εαυτό σας. Αυτές οι δύο εντολές αποτελούν τη βάση στο Νόμο του Μωυσή και στο κήρυγμα των Προφητών».
- Η παραβολή των «Δέκα Παρθένων»: Μέσω της παραβολής ο Χριστός παρομοιάζει τη Βασιλεία των Ουρανών σαν δέκα παρθένες. «Οι οποίες αφού πήραν τα λυχνάρια τους, βγήκαν έξω για να προϋπαντήσουν το νυμφίο. Πέντε από αυτές ήταν συνετές και πέντε επιπόλαιες. Οι επιπόλαιες όταν πήραν τα λυχνάρια τους, δεν εφοδιάστηκαν με το αναγκαίο λάδι. Οι συνετές όμως εξασφάλισαν και επιπλέον λάδι στα δοχεία τους. Καθώς αργούσε να έρθει ο Νυμφίος (γαμπρός) νύσταξαν και τις πήρες όλες ο ύπνος. Έτσι όταν ακούστηκε η φωνή «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται», ψάχνουν να βρουν λάδι για να ανάψουν τα σβησμένα λυχνάρια τους, με αποτέλεσμα να μείνουν έξω από το σπίτι των γάμων στο οποίο εισήλθαν οι συνετές. Όταν ζήτησαν από τον Νυμφίο να τους ανοίξει εκείνος απάντησε πως δεν γνώριζε ποιες είναι.
Εσείς, λοιπόν, να είστε κάθε στιγμή πανέτοιμοι γιατί δεν γνωρίζετε ούτε την ημέρα, αλλά ούτε και την ώρα κατά την οποία έρχεται ο Υιός του ανθρώπου».
- Η παραβολή των ταλάντων: Εκτός όμως από την παραβολή των Δέκα Παρθένων στις Ορθόδοξες Εκκλησίες μνημονεύεται σήμερα και η παραβολή των ταλάντων.
Σύμφωνα με αυτή, ο Κύριος θέλει να παρουσιάσει τα δώρα και τα χαρίσματα, που ο Θεός έχει δώσει στον άνθρωπο. Ο καθένας, πρέπει να καλλιεργήσει και να αναδείξει τα χαρίσματά του. Δηλαδή, να προσφέρει με πολλή αγάπη τις υπηρεσίες του στους συνανθρώπους του. Έτσι θα είναι έτοιμος να υποδεχτεί στην καρδιά του την αγάπη.
- Η μετάνοια και το Τροπάριο της Κασσιανής: Απόψε το βράδυ ψάλλεται στις Εκκλησίες ο όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης, στον οποίον περιλαμβάνονται τροπάρια για τη μετάνοια της αμαρτωλής γυναίκας η οποία άλειψε με τα μαλλιά της τα πόδια του Ιησού για να ζητήσει συγχώρεση και φυσικά το γνωστό «τροπάριο της Κασσιανής».
Η Κασσιανή ήταν βυζαντινή ποιήτρια που έζησε τον 9ο αιώνα μ.Χ. Επειδή δεν την επέλεξε ως σύζυγό του ο αυτοκράτωρ Θεόφιλος, έγινε μοναχή και αφιερώθηκε στη λατρεία του Θεού και την ποίηση.
Η μητέρα του αυτοκράτορα Θεόφιλου, ακολουθώντας την οικογενειακή παράδοση για την εκλογή νύφης, προσκάλεσε το 820 μ.Χ. στην Αυλή τις ωραιότερες και επιφανέστερες κόρες της αυτοκρατορίας. Δώδεκα πανέμορφες παρθένες από όλη τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση και κατέφθασαν στο Παλάτι. Μετά την υποδοχή τους από τη μητέρα του αυτοκράτορα, η μητέρα του Ευφροσύνη του έδωσε εντολή να δώσει το χρυσό μήλο σ' εκείνη που θα επέλεγε για σύζυγό του.
Ο νεαρός αυτοκράτορας θαμπώθηκε από την ομορφιά της Κασσιανής και θέλοντας να δοκιμάσει την ευφυία της τη ρώτησε: «από τη γυναίκα ξεκινούν τα κακά πράγματα;», υπονοώντας την Εύα και το προπατορικό αμάρτημα. Όμως η Κασσιανή αποστόμωσε τον Θεόφιλο ανταπαντώντας του «ναι, αλλά και από τη γυναίκα πηγάζουν τα καλύτερα, τα ευγενέστερα», υπονοώντας την Παναγία και τη γέννηση του Χριστού. Η απάντηση κακοφάνηκε στον αυτοκράτορα που αποφάσισε να «τιμωρήσει» την Κασσιανή, δίνοντας το χρυσό μήλο στην ωραία, αλλά σεμνή Θεοδώρα.
