Του Κώστα Γκιάστα
Φωτ. Λεωνίδας Τζέκας
Τα μουσεία συνήθως τα φτιάχνουν. Τα χτίζουν και τα γεμίζουν. Στους Γόννους ωστόσο είχαν το μεράκι και την ευκαιρία να βρουν ένα κτίριο που από μόνο του ήταν μουσείο και βάζοντας εθελοντική εργασία κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα σπάνιο αποτέλεσμα. Το Λαογραφικό Μουσείο Γόννων που αποτυπώνει πιστά την ιστορία της ευρύτερης περιοχής με χιλιάδες εκθέματα όλων των τομέων.
Χρήματα σε κομπόδεμα όπως βρέθηκαν σε μπαούλα, εισιτήρια κινηματογράφου περιοχής, ταυτότητες μετακίνησης συγκεκριμένων χιλιομέτρων, νομίσματα, λυχνάρια, βιβλία, χειρόγραφα…
Την πρώτη «τζούρα» την παίρνεις από το χαγιάτι. Αν προχωρήσεις βρίσκεις εκθέματα από τη δράση του ΕΛΑΣ στον θεσσαλικό χώρο. Πιο κάτω όπλα, σπαθιά, σαμάρια που κουβαλούσαν τα πυρομαχικά και 16.000 φωτογραφίες. Όρεξη να ‘χεις.
Εκεί δίπλα οι παλάντζες, τα καντάρια, και βαρίδια ελέγχου εφορίας. Να και οι γρουνόφουσκες που έπαιζαν ποδόσφαιρο αλλά και τα είδη με τα οποία κυνηγούσαν.
Σε άλλη αίθουσα τα πήλινα και τα τσουκάλια. Κοντά και τα κεραμικά νεότερα, αρχαία και τούρκικα. Περήφανα στέκουν και τα κομμάτια από το πρώτο ξενοδοχείο της περιοχής για όσους πλανόδιους εμπόρους εποχής που δεν μπορούσαν να περάσουν τον ποταμό που φούσκωνε.
Σε άλλο επίπεδο η αίθουσα των μαθητών άλλων εποχών. Τότε που το πόδι του λαγού λειτουργούσε ως σφουγγάρι για τον πίνακα, τα παπούτσια ήταν τρύπια και οι τσάντες από παλιά υφάσματα. Χειροτεχνίες, πολύγραφος, βαλίτσες ξύλινες από τους πρώτους ξενιτεμένους και ένα μάτσο χειρόγραφα.
Σε ένα σκαλοπάτι ανοίγει το ξύλο με μυστικό τρόπο. Είναι η κρυψώνα του σπιτονοικοκύρη και ανακαλύφθηκε πρόσφατα και βρέθηκαν χρήματα και συμβόλαια. Στον ίδιο χώρο γρουνοτσάρουχα, τσόκαρα, παπούτσια όλων των ειδών που φορέθηκαν στο χωριό.
Όλα μαζεμένα από το 1972 με μοναδικό τρόπο από τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου κ. Βασίλη Καραβιδέ και μια ομάδα συνεργατών – συγχωριανών. «Όταν σου τα δίνουν πρέπει να τα βάζεις» μας λέει δικαιολογώντας το γεγονός πως είναι λιγάκι στριμωγμένα. Προσπαθεί να χωρέσει την ιστορία ολόκληρης περιοχής σε λίγα μόλις τετραγωνικά. Και ως διά μαγείας τα καταφέρνει.
«Αρκετά τα βρίσκαμε ακόμα και λίγο πριν φύγουν τα σκουπίδια για τη χωματερή. Κυρίως τα πετούσαν τη Μεγάλη Εβδομάδα λίγο πριν το Πάσχα που καθάριζαν τα σπίτια» μας εξηγεί και συνεχίζει, «κάποιοι τα έφερναν και μας τα άφηναν νύχτα έξω από την πόρτα για να μην παρεξηγηθούν».
Όπως και να ‘χει το αποτέλεσμα είναι σπουδαίο. Μαντάνια, κεραμοποιείο, σιδηρουργείο, καζάνι για τσίπουρο στην αυλή, αγροτικά εργαλεία. Δεν σταματάς να βλέπεις και το ταξίδι σε μια άλλη εποχή συνεχίζεται.
«Το Λαογραφικό Μουσείο, αξιοποιεί τις υποδομές μιας οικίας του 1855 της περιοχής, της οποίας το κτίριο και οι αύλιοι χώροι, παραχωρήθηκαν στον Πολιτιστικό Σύλλογο Γόννων από τον ιδιοκτήτη του, της κ. Απόστολο Κοντογιάννη. Τον Νοέμβριο του 1992 άρχισαν οι εργασίες αναπαλαίωσης, ανακαίνισης του κτιρίου και συντήρησης των αντικειμένων της από τη νεολαία του χωριού, για να μεταμορφωθεί το σημερινό Λαογραφικό Μουσείο.
Στις αρχές του 1998 άρχισε η τοποθέτηση του λαογραφικού υλικού και εγκαινιάστηκε το μουσείο το 2000» μας εξηγεί ο ιθύνων νους του εγχειρήματος.
Άξιζε όμως όλη αυτή η προσπάθεια; Ρωτάμε τον κ. Καραβιδέ για να πάρει τον λόγο και με χαμόγελο να απαντήσει: «Αποταμιεύοντας το παρελθόν τους εξασφάλισαν οι Γόννοι το καλύτερο δώρο για το μέλλον: ένα πλήρες και μοναδικό Λαογραφικό Μουσείο με έργα και ημέρες ανθρώπων, που με τον μόχθο των χεριών τους και το μεράκι της ψυχής τους, κατάφεραν να δημιουργήσουν έναν μοναδικό πολιτισμό καθημερινής αλήθειας, πλούσιας εφευρετικότητας και απαράμιλλης τέχνης...». Αυτός κάτι παραπάνω ξέρει. Τον πιστεύουμε από τα λόγια του μα κυρίως από τις πράξεις του.
