Αποστολή στους Τρωικούς αστεροειδείς

ΜΙΑ ΝΕΑ «ΟΔΥΣΣΕΙΑ», ΤΗΣ NASA ΑΥΤΗΝ ΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΗ ΖΩΝΗ ΑΡΗ-ΔΙΑ

Lucy και αστεροειδής (καλλιτεχνική απεικόνιση). Πηγή: NASA-Southwest Research Institute

ΧΙΟΥΣΤΟΝ
Η νέα τολμηρή αποστολή Lucy (Λούσι) της Αμερικανικής Διαστημικής Υπηρεσίας (NASA), που έχει ως στόχο την εξερεύνηση για πρώτη φορά των πολυπληθών Τρωικών αστεροειδών κοντά στον Δία, είναι έτοιμη για εκτόξευση το Σάββατο (στις 12:34 μ.μ. ώρα Ελλάδας) από το

Ακρωτήριο Κανάβεραλ στη Φλόριντα, πάνω σε έναν μεγάλο πύραυλο «Άτλας 5» της United Launch Alliance (ULA).
Το σκάφος θα πραγματοποιήσει ένα 12ετές ταξίδι, στη διάρκεια του οποίου θα περάσει κοντά από οκτώ αστεροειδείς, οι περισσότεροι από τους οποίους θα είναι Τρωικοί. Πρόκειται για δύο ομάδες αστεροειδών με ονόματα από την «Ιλιάδα» του Ομήρου: μία πριν τον Δία και μία μετά από αυτόν, παγιδευμένους αφενός από την ισχυρή βαρύτητα του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος και αφετέρου από τη βαρύτητα του Ήλιου. Η μία ομάδα αστεροειδών (με επίκεντρο το σημείο Λαγκράνζ L4 στο διάστημα) φέρει ονόματα Ελλήνων ηρώων του πολέμου της Τροίας και η άλλη (με επίκεντρο το σημείο Λαγκράνζ L5) ονόματα Τρώων.
Η κόστους σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων αποστολή -μια πραγματική διαστημική «Οδύσσεια»- θα επιτρέψει στους επιστήμονες να ρίξουν την πρώτη κοντινή ματιά σε αυτούς τους αστεροειδείς, οι οποίοι έχουν μια ποικιλία χρωμάτων από το γκρι έως το σκούρο κόκκινο και πιστεύεται ότι είναι απομεινάρια που ξέμειναν στο διάστημα μετά τον σχηματισμό του Δία, του Κρόνου και των άλλων μακρινών εξωτερικών πλανητών. Εκτιμάται ότι οι εν λόγω αστεροειδείς -που αριθμούν πάνω από 7.000- είναι αρκετά μακρινοί για να «βάζουν το χεράκι» τους στους μετεωρίτες που κατά καιρούς πέφτουν στη Γη. Δεν έχουν μελετηθεί ποτέ έως τώρα και μπορεί να είναι αρκετά διαφορετικοί από τους γνωστότερους και κοντινότερους αστεροειδείς μεταξύ Άρη-Δία.
Το μήκους περίπου 15 μέτρων σκάφος Lucy, που πήρε το όνομά του ομώνυμου γνωστού Αυστραλοπίθηκου ηλικίας 3,2 εκατομμυρίων ετών (που είχε ανακαλυφθεί στην Αιθιοπία το 1974) και συναρμολογήθηκε στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA, διαθέτει δύο μεγάλους ηλιακούς συλλέκτες πλάτους επτά μέτρων ο καθένας και τέσσερα επιστημονικά όργανα για να μελετήσει τη χημική σύνθεση, μάζα, θερμοκρασία και τοπογραφία των αστεροειδών, ενώ παράλληλα θα τους φωτογραφίσει. Θα κάνει τον Απρίλιο του 2025 την πρώτη προσέγγιση αστεροειδούς -του «Ντοναλντγιόχανσον» (φέρει το όνομα του επιστήμονα που ανακάλυψε τον Αυστραλοπίθηκο Λούσι) στην κύρια ζώνη αστεροειδών μεταξύ Άρη-Δία.
Τον Αύγουστο του 2027 θα προσεγγίσει τον πρώτο Τρωικό αστεροειδή, τον μεγάλο Ευρυβάτη (διαμέτρου 64 χιλιομέτρων) και τους τέσσερις μικρούς δορυφόρους του. Θα ακολουθήσουν αρκετές ακόμα κοντινές διελεύσεις σε άλλους αστεροειδείς της ίδιας «οικογένειας», με την τελευταία προσέγγιση -στον αστεροειδή «Πάτροκλο» και το μικρότερο ταίρι του- να προγραμματίζεται για τον Μάρτιο του 2033.
Πρόκειται για μια πολύπλοκη αποστολή, που προετοιμαζόταν από τη NASA εδώ και χρόνια και η οποία θα απαιτήσει χειρισμούς υπερβολικά μεγάλης ακρίβειας λόγω των πολλών προγραμματισμένων «ραντεβού» της -περισσότερων από κάθε άλλη διαστημική αποστολή στο παρελθόν- με δυνητικά επικίνδυνους αστεροειδείς.
Μετά από τη «Λούσι», αναμένεται στις 24 Νοεμβρίου φέτος η εκτόξευση μιας άλλης αποστολής για τους αστεροειδείς, της DART (Double Asteroid Redirection Test). Θα είναι λιγότερο μια επιστημονική αποστολή και περισσότερο ένα τεστ πλανητικής άμυνας, με αντικείμενο την αλλαγή κατεύθυνσης κάποιου αστεροειδούς που θα μπορούσε μελλοντικά να απειλήσει τη Γη.
Το σκάφος DART, βάρους 600 κιλών, προγραμματίζεται να πέσει τον Σεπτέμβριο του 2022 με ταχύτητα 6,2 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο πάνω στον μικρό αστεροειδή Δίμορφο, ο οποίος βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον μεγαλύτερο αστεροειδή Δίδυμο. Στόχος είναι να επιβραδυνθεί ελαφρά η ταχύτητα του Δίμορφου, κατά περίπου μισό χιλιοστό το δευτερόλεπτο, αρκετά για να αλλάξει οριακά η τροχιά του.