θανατοποινιτών σε ομοσπονδιακό επίπεδο, στηλιτεύοντας την «αυθαίρετη» εφαρμογή της εσχάτης των ποινών και τη «δυσανάλογη» επιβολή τους στους Αφροαμερικανούς και σε άλλα μέλη εθνικών μειονοτήτων, αντιστρέφοντας την πολιτική του Ρεπουμπλικάνου πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, η κυβέρνησή του είχε προχωρήσει σε αριθμό εκτελέσεων ρεκόρ. «Έχουν εγερθεί σοβαρές ανησυχίες για τη συνεχιζόμενη καταφυγή στη θανατική ποινή σε όλη στη χώρα», τόνισε ο Αμερικανός υπουργός Δικαιοσύνης, ο Μέρικ Γκάρλαντ, σε σημείωμά του με το οποίο ανακοίνωσε το μορατόριουμ.
Αναφέρθηκε ιδίως «στον αυθαίρετο χαρακτήρα της εφαρμογής της», στην «δυσανάλογη επίπτωσή της στους έγχρωμους» και «στον ανησυχητικό αριθμό αθωώσεων σε υποθέσεις όπου επιβλήθηκε η θανατική ποινή».
Διέταξε την αναστολή κάθε εκτέλεσης σε ομοσπονδιακό επίπεδο ωσότου το υπουργείο «επανεξετάσει τις πολιτικές και τις διαδικασίες του όσον αφορά τη θανατική ποινή».
Στις ΗΠΑ είναι παραδοσιακά οι πολιτείες, όχι το ομοσπονδιακό κράτος, αυτές που εκτελούν τους περισσότερους θανατοποινίτες. Η ομοσπονδιακή δικαιοσύνη γενικά δεν επεμβαίνει παρά μόνο σε σοβαρές υποθέσεις που συνήθως αφορούν διακίνηση ναρκωτικών, τρομοκρατία ή κατασκοπεία.
Οι ομοσπονδιακές αρχές δεν είχαν προχωρήσει σε καμία εκτέλεση για 17 χρόνια μέχρι τον Ιούλιο του 2020.
Όταν η κυβέρνηση του μεγιστάνα των ακινήτων Ντόναλντ Τραμπ επανέφερε την εφαρμογή της πρακτικής αυτής και οι εκτελέσεις άρχισαν να διαδέχονται η μια την άλλη με ρυθμό άνευ προηγουμένου (έφθασαν τις 13), κι αυτό παρά τη μείωση της επιβολής της εσχάτης των ποινών στις ΗΠΑ και στον κόσμο.
«Το υπουργείο πρέπει να φροντίσει να τηρεί σχολαστικά τη δέσμευσή μας στην ισότητα και την ανθρώπινη μεταχείριση στην εφαρμογή της ισχύουσας ομοσπονδιακής νομοθεσίας για τη θανατική ποινή», ανέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης που επέλεξε ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος προεκλογικά είχε πει πως θα τασσόταν υπέρ νομοθεσίας για να καταργηθεί η θανατική ποινή.
