ΛΟΝΔΙΝΟ
Μέχρι σήμερα είχαν ανακαλυφθεί αρχαία φίδια με δύο άκρα που βρίσκονταν στο πίσω μέρος του σώματός τους. Ερευνητική ομάδα από τη Βρετανία ανακάλυψε το απολίθωμα ενός αρχαίου προγόνου των σύγχρονων φιδιών, που είχε τέσσερα μικρά ποδαράκια, δύο μπροστινά και δύο πίσω.
Είναι το πρώτο τετράποδο φίδι που ανακαλύπτεται και το οποίο ζούσε στη βορειοανατολική Βραζιλία πριν από 113 έως 126 εκατ. χρόνια. Πρόκειται για ένα μεταβατικό ζώο, μεταξύ αρχαίας σαύρας και σύγχρονου φιδιού.
Το περίεργο πλάσμα είχε μήκος σχεδόν 20 εκατοστά και τα άκρα του είχαν μήκος τέσσερα χιλιοστά τα μπροστινά («χέρια») και επτά χιλιοστά τα πίσω. Τα τέσσερα πόδια, που είχαν το καθένα πέντε δάχτυλα με μακριά νύχια στις άκρες τους, μάλλον δεν χρησιμοποιούνταν για την κίνηση του ερπετού στο χώμα, αλλά για να κυνηγά τη λεία του και να σκάβει λαγούμια κάτω από το έδαφος.
Το φίδι με την επιστημονική ελληνο-λατινική ονομασία Tetrapodophis amplectus, δηλαδή «Τετράποδος όφις που αγκάλιαζε» (τα θύματά του ή τη σύντροφό του), δεν φαίνεται να κολυμπούσε, αλλά ζούσε στην ξηρά, γεγονός που ενισχύει την εκδοχή ότι τα φίδια αναπτύχθηκαν στη στεριά και όχι στο νερό. Η διαμάχη για την προέλευση των φιδιών είναι μία από τις πιο χρόνιες μεταξύ των παλαιοντολόγων και των βιολόγων.
Οι βρετανοί και γερμανοί ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή Παλαιοβιολογίας Ντέιβιντ Μάρτιλ του Πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, δήλωσαν ότι το συγκεκριμένο απολίθωμα φιδιού, με βάση τα ανατομικά χαρακτηριστικά του, σαφώς παραπέμπει σε στεριανό και όχι σε θαλάσσιο οργανισμό.
Όπως είπε ο Μάρτιλ «βρήκαμε τον πρόγονο όλων των φιδιών, τον χαμένο κρίκο μεταξύ των τετράποδων σαυρών και των φιδιών», όπως ο Αρχαιοπτέρυξ αποτελεί τον κρίκο μεταξύ δεινοσαύρων και πουλιών. Ο Μάρτιλ επεσήμανε ότι το βραζιλιάνικο απολίθωμα βρισκόταν ξεχασμένο σε ένα γερμανικό μουσείο, με την ένδειξη «άγνωστο δείγμα». Παραμένει ασαφές πότε ακριβώς βρέθηκε το απολίθωμα στη Βραζιλία και πώς κατέληξε -πιθανώς παράνομα- στη Γερμανία. Η ανακάλυψη δημοσιεύεται στην επιθεώρηση «Science».
Η εξέλιξη
Η νέα ανακάλυψη περιπλέκει μάλλον τα πράγματα, καθώς εφέτος τον Ιανουάριο είχε προηγηθεί η ανακάλυψη του απολιθώματος του αρχαιότερου φιδιού, που ζούσε πριν από περίπου 160 εκατ. χρόνια. Έτσι, το τετράποδο φίδι δεν είναι μεν το αρχαιότερο, αλλά σίγουρα -από εξελικτική σκοπιά- είναι ένα από τα σημαντικότερα απολιθώματα που έχουν βρεθεί μέχρι σήμερα.
Όλα τα αρχαία φίδια εκτιμάται ότι ζούσαν στη Γκοντβάνα, την αρχαία υπερ-ήπειρο που κάποτε κάλυπτε το νότιο ημισφαίριο και αποτέλεσε τη νότια «συνιστώσα» της κατοπινής υπερ-ηπείρου Παγγαίας. Σήμερα πια τα φίδια έχουν εξαπλωθεί σε όλο τον πλανήτη.
