Ιδιαίτερα ανήσυχος εμφανίζεται ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας Κώστας Αγοραστός για την πορεία των μεγάλων έργων που εκτελούνται στην περιοχή μας, χρηματοδοτούμενα από το ΕΣΠΑ, καθώς αρκετά απ’ αυτά κινδυνεύουν να μην ολοκληρωθούν και να απενταχθούν αν δεν υπάρξει παράταση του προγράμματος και ομαλή χρηματοδότηση. Κι αυτό γιατί έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος καταρχήν με το πάγωμα των πιστώσεων από την κυβέρνηση και σε δεύτερο βαθμό από το πρόσφατο μπλοκάρισμα των συναλλαγών στις τράπεζες.
Μιλώντας προ ημερών στο πλαίσιο ενημερωτικής ημερίδας για το ΕΣΠΑ και τη νέα προγραμματική περίοδο, ο κ. Αγοραστός εξέφρασε τον προβληματισμό του «για την μη απρόσκοπτη χρηματοδότηση στα έργα, κάτι που ενέχει τον κίνδυνο να διαλυθούν οι εργολαβίες και να αποχωρήσουν οι κατασκευαστές. Με δυσαναπλήρωτες συνέπειες για την εθνική οικονομία και την κοινωνία συνολικά. Κάνουμε μεγάλη προσπάθεια να κρατήσουμε στα έργα τους κατασκευαστές, αλλά αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάρα πολλοί απλήρωτοι λογαριασμοί, πάνω από δύο μήνες. Η πραγματική οικονομία έχει παγώσει. Άρα, πρέπει να παρθούν γρήγορα αποφάσεις για να ξεφύγουμε από αυτή την τελματώδη κατάσταση. Πρόκειται να έχουμε πρόβλημα στο ΕΣΠΑ και γι’ αυτό ζητήσαμε έγκαιρα παράταση ενός χρόνου».
Και όλα αυτά συνέβησαν πριν την κρίση που προέκυψε με την περίφημη συμφωνία ή μη της κυβέρνησης με τους δανειστές και το capital control. Έτσι όλοι κατανοούν την αναγκαιότητα υλοποίησης του αιτήματος της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος –αίτημα εθνικού συμφέροντος- και κυρίως να βρεθεί λύση γέφυρα για όσα έργα δεν ολοκληρωθούν μέχρι τέλος του 2015, να συνεχίσουν και τους πρώτους μήνες του 2016.
Ο πρόεδρος των περιφερειαρχών Ελλάδος κ. Αγοραστός κατέθεσε πρόταση λύσης της ασφυξίας ρευστότητας αποκλειστικά για τα χρηματοδοτούμενα -από το ΕΣΠΑ- έργα, ζητώντας συγκεκριμένα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή την προκαταβολή των υπολοίπων χρημάτων από το ΕΣΠΑ για την περίοδο 2007-2013, καθώς και προκαταβολή για το επόμενο πρόγραμμα 2014-2020 ώστε να ξεμπλοκαρισθούν και να επανεκκινήσουν τα έργα. Να σημειωθεί ότι την ερχόμενη εβδομάδα ο Κ. Αγοραστός θα συναντηθεί στο ΥΠΟΙΚ στην Αθήνα με την Ειδική Γραμματεία για το ΕΣΠΑ, προκειμένου να αναζητηθούν τρόποι αντιμετώπισης της έλλειψης ρευστότητας και τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων.
ΕΡΓΑ ΣΤΟ «ΚΟΚΚΙΝΟ»
Οι τελευταίες δύσκολες καταστάσεις που προέκυψαν στη χώρα ανάγκασαν πολλούς κατασκευαστές να αποσυρθούν από τα εκτελούμενα έργα, καθώς αδυνατούσαν να καλύψουν τα κατασκευαστικά κόστη των έργων και να πληρώσουν τους υπαλλήλους, τους οποίους θέτουν αναγκαστικά σε καθεστώς «θερινής άδειας». Στην παρούσα φάση το πρόβλημα της χρηματοδότησης των μεγάλων έργων -μέσω του ΕΣΠΑ- έχει τρεις κατηγορίες. Στην πρώτη και καλύτερη, τα χρήματα έχουν κατανεμηθεί από τα αρμόδια υπουργεία στον τραπεζικό ενάριθμο (κωδικό) του έργου, αλλά ο κατασκευαστής -λόγω κλειστών τραπεζών- δεν μπορεί να εισπράξει τα χρήματα. Στη δεύτερη κατηγορία έγινε η κατανομή του ποσού, αλλά η ίδια η Τράπεζα της Ελλάδος δεν ολοκλήρωσε την κατάθεση των χρημάτων στον κωδικό του έργου. Και η τρίτη και πιο δύσκολη περίπτωση αφορά τη μη κατανομή χρημάτων από το υπουργείο στα έργα, κάτι που σημαίνει ότι η χρηματοδότηση είναι στον αέρα.
Στον νομό Λάρισας τα μεγάλα οδικά έργα που έχουν παγώσει, λόγω των δυσμενών εξελίξεων είναι:
- Η λεωφόρος Καραμανλή (παλιά Εθνική Οδός), η οποία βρίσκεται στην 1η, αλλά και στην 3η Κατηγορία χρηματοδότησης. Αντικείμενο του έργου είναι η πλήρης κατασκευή τμήματος της Παλιάς Εθνικής Οδού Αθηνών – Θεσσαλονίκης, εντός της πόλης Λάρισας, μήκους 1 χιλιομέτρου και συγκεκριμένα από την οδό Διγενή έως την οδό Βαρδουσίων.
Αυτή τη στιγμή η πρόοδος των εργασιών βρίσκεται περίπου στο 40%, τα χρήματα που έχουν δαπανηθεί είναι στο 23% (814.000 ευρώ) και υπολείπονται άλλα 2,5 εκατ. ευρώ.
- Η οδός Σανδράκη, όπου δεν έχει γίνει ακόμη κατανομή ποσού. Το έργο χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ Θεσσαλίας, με συνολικό προϋπολογισμό ένταξης 14.076.000 και η εργολαβία χωρίζεται σε 2 τμήματα: 1 «Κατασκευή τμήματος από Β’ Γέφυρα Πηνειού έως την οδό Κοζάνης», με φορέα υλοποίησης την Περιφέρεια Θεσσαλίας και 2 «Μετατόπιση δικτύων ΔΕΥΑΛ ύδρευση για την κατασκευή του έργου – Κατασκευή τμήματος από Β’ Γέφυρα Πηνειού έως την οδό Κοζάνης», με φορέα υλοποίησης την ΔΕΥΑ Λάρισας. Ωστόσο η πρώτη εργολαβία χωρίζεται επίσης σε δύο μέρη, το πρώτο αφορά την κατασκευή του δρόμου από τη ΔΕΥΑΛ ως την οδό Μανουσάκη, το οποίο θα ολοκληρωθεί πολύ σύντομα και θα δοθεί στην κυκλοφορία και το δεύτερο το υπόλοιπο κομμάτι που καταλήγει στην οδό Κοζάνης, το οποίο κινδυνεύει να μην ολοκληρωθεί μέσα στο προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα (τέλος 2015).
Αυτή τη στιγμή η πρόοδος των εργασιών βρίσκεται στο 70%, τα χρήματα που έχουν δαπανηθεί αφορούν το 56% του έργου, δηλαδή 3. 794.000 ευρώ και υπολείπονται άλλα 6 εκατ. περίπου.
- Η κατασκευή της νέας οδού Καράγιωργα δίπλα στο αντιπλημμυρικό ανάχωμα της συνοικίας Νέας Σμύρνης, ώστε να επιτυγχάνεται η βορειοδυτική παράκαμψη της Λάρισας. Ήδη επιτεύχθηκε η σύνδεσή της με τον εσωτερικό δακτύλιο πόλεως Λάρισας με τη διαμόρφωση ισόπεδου κυκλικού κόμβου στη συμβολή των οδών Ηρώων Πολυτεχνείου και Αεροδρομίου. Ωστόσο το συγκεκριμένο έργο δεν συναντά δυσκολίες στην έλλειψη χρηματοδότησης λόγω της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, αλλά στα προβλήματα απαλλοτριώσεων που προέκυψαν μεταξύ του Δήμου Λαρισαίων και ενός εκ των εμπλεκόμενων ιδιοκτητών γης.
Αυτή τη στιγμή η πρόοδος των εργασιών βρίσκεται στο 95% , τα χρήματα που έχουν δαπανηθεί για το 83% του φυσικού αντικειμένου είναι 10.050.000 ευρώ και υπολείπονται άλλα 2,1 εκατ. ευρώ.
-Όσον αφορά στην ανασύσταση της λίμνης Κάρλας, έργο το οποίο ξεφεύγει από τα στενά όρια του νομού και αφορά και τον νομό Μαγνησίας, εδώ αναζητούνται 2,5 εκατ. ευρώ στην παρούσα φάση. Και αυτό γιατί το έργο χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος (το οποίο πλήρωσε τη συμμετοχή του), από εθνικούς πόρους και από το πρόγραμμα «Μπαλτατζής» μέσω του ΟΠΕΚΕΠΕ, ο Οργανισμός του οποίου δεν ανταποκρίθηκε μέχρι τώρα στις υποχρεώσεις του. Αποτέλεσμα αυτής της ασυνέπειας ήταν η διακοπή εργασιών. Η ανησυχία του περιφερειάρχη Κ. Αγοραστού για το συγκεκριμένο έργο οφείλεται στο γεγονός ότι «ακόμη δεν έχουν εκταμιευθεί οι πιστώσεις για τις εργολαβίες που βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ για το 2015 θα πρέπει να απορροφήσουμε ποσό 15 εκ. ευρώ. Επίσης στις 24 Σεπτεμβρίου αναμένεται στην περιοχή κλιμάκιο με εμπειρογνώμονες της Ε.Ε., οι οποίοι θα επιθεωρήσουν την πρόοδο των εργασιών, καθώς θεωρούν την Κάρλα ως «το μεγαλύτερο περιβαλλοντικό έργο που έχει γίνει τελευταία στην Ευρώπη».
Αυτή τη στιγμή οι 4 εν ενεργεία εργολαβίες με προυπολογισμό περίπου 48 εκατ. ευρώ βρίσκονται εκτελεσμένες σε ποσοστό 60%, ενώ πληρώθηκε το 48% του έργου (22.758.000 ευρώ).
ΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΚΙ ΑΛΛΑ
Εκτός από τα παραπάνω σημαντικά έργα υποδομής που υλοποιεί η Περιφέρεια, αρκετά ακόμη έργα στα οποία συμμετέχει (σχολεία, Νοσοκομεία, έργα Περιβάλλοντος κλπ) κινδυνεύουν με απένταξη, εάν δεν βρεθούν γρήγορα τα απαιτούμενα χρήματα για να τρέξουν οι εργασίες. Επίσης την επανέναρξη της χρηματοδότησης περιμένουν οι κατασκευαστές για να ξαναπιάσουν δουλειά τα συνεργεία στα παρακάτω έργα:
-Δρόμος Λιβάδι-Σαραντάπορο, όπου οι εργασίες βρίσκονται στο 30% του φυσικού αντικειμένου της εργολαβίας και δαπανήθηκαν μέχρι τώρα 1.550.000 ευρώ.
-Δρόμος Βερδικούσια-Λογγά, όπου η πρόοδος των εργασιών είναι μόλις στο 15%, κι ο εργολάβος έχει πληρωθεί 650.000 ευρώ.
-Κατασκευή 1ου Δημοτικού Σχολείου Ελασσόνας, στο οποίο η πρόοδος των εργασιών είναι στο 50%, ο προϋπολογισμός του έργου στα 3.816.000 ευρώ και πληρώθηκαν 780.000 ευρώ
-Κατασκευή Γυμνασίου-Λυκείου Πλατυκάμπου, με τις εργασίες να βρίσκονται στο 60% της εργολαβίας, με προϋπολογισμό 600.000 ευρώ και εκτελούμενες δαπάνες 250.000 ευρώ.
Τέλος αξίζει να σημειωθεί ότι αν περάσουν 2 μήνες από την έκδοση των λογαριασμών της εργολαβίας, ο κατασκευαστής έχει το δικαίωμα να προχωρήσει στην αίτηση διακοπής των εργασιών και τους επόμενους 2 μήνες σε αίτηση διάλυσης της εργολαβίας. Εξέλιξη που κανείς δεν επιθυμεί, από τη στιγμή που το ποσοστό ολοκλήρωσης των εργασιών είναι αρκετά υψηλό. Και όπως χαρακτηριστικά δηλώνει ο Κ. Αγοραστός: «Μας φτάνει η περιπέτεια των 77 ημιτελών έργων που παραλάβαμε από τις Νομαρχίες και τα ολοκληρώσαμε εγκαίρως μετά δυσκολίας και η ιστορία του Αχελώου, ο οποίος για λίγα μόλις χρήματα σε σχέση με αυτά που έχουν δαπανηθεί δεν έχει ολοκληρωθεί. Δεν αντέχουμε άλλες περιπέτειες...».
Γ. Ρούστας
