«Να συμψηφιστούν καταβληθέντα τέλη για μη ηλεκτροδοτούμενα»

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΗΓΟΡΟΥ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ΣΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

Τη λύση του συμψηφισμού για εκείνους τους πολίτες που κατέβαλαν δημοτικά τέλη για ακίνητα που δεν ηλεκτροδοτούνταν ή ήταν κενά, επιδιώκοντας να φανούν συνεπείς, εισηγείται ο Συνήγορος του Πολίτη, με αφορμή την ψήφιση νόμου για απαλλαγή από τέλη καθαριότητας και φωτισμού των μη χρησιμοποιούμενων και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων.

Συγκεκριμένα ο Συνήγορος υποβάλλει ορισμένες παρατηρήσεις – προτάσεις αναφέροντας τα εξής:
«Με το άρθρο 222 του πρόσφατου νόμου 4555/2018 (ΦΕΚ Α 133) ρητά προβλέπεται ότι η απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη καθαριότητας και φωτισμού των μη χρησιμοποιούμενων και μη ηλεκτροδοτούμενων ακινήτων ξεκινά από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής δήλωσης προς τον οικείο δήμο. Σε ό,τι αφορά στις υφιστάμενες οφειλές, μετά από συνεχείς παρεμβάσεις του Συνηγόρου προς το Υπουργείο Εσωτερικών, προβλέπεται διαγραφή ή παράλειψη βεβαίωσής τους, εφόσον έχει ήδη υποβληθεί η υπεύθυνη δήλωση περί μη χρήσης ή έχει υποβληθεί μέσα σε έξι μήνες από την έναρξη ισχύος του νόμου. Ειδικότερα, σύμφωνα με το ανωτέρω άρθρο «ακίνητα, στα οποία διακόπτεται η ηλεκτροδότηση, απαλλάσσονται από την καταβολή ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού, από την ημερομηνία υποβολής δήλωσης του ιδιοκτήτη τους ή του νόμιμου εκπροσώπου αυτού προς τον οικείο δήμο ότι δεν ηλεκτροδοτούνται και ότι δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθούν. Μέχρι την υποβολή της ανωτέρω δήλωσης, τα τέλη οφείλονται ανά κατηγορία ακινήτου και καταβάλλονται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 21 του από 24.9/20.10.1958β.δ. (Α’ 171). Εάν, παρά την υποβολή της δήλωσης, διαπιστωθεί ηλεκτροδότηση ή χρήση του ακινήτου, επιβάλλεται σε βάρος του υπόχρεου το τέλος που αναλογεί από τον χρόνο απαλλαγής και ισόποσο πρόστιμο. Οφειλές από τέλη καθαριότητας και φωτισμού, που αντιστοιχούν σε χρονικό διάστημα μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, κατά το οποίο είχε διακοπεί η ηλεκτροδότηση ενός ακινήτου, σύμφωνα με βεβαίωση του αρμόδιου διαχειριστή δικτύου και αυτό δεν χρησιμοποιούταν, σύμφωνα με υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη ή του νόμιμου εκπροσώπου του, διαγράφονται ή παραλείπεται η βεβαίωσή τους. Εφόσον η ανωτέρω υπεύθυνη δήλωση δεν έχει υποβληθεί μέχρι την έναρξη ισχύος του παρόντος, υποβάλλεται μέσα σε έξι (6) μήνες από αυτήν. Ποσά που έχουν καταβληθεί δεν αναζητούνται».
Ο Συνήγορος θεωρεί θετική τη διαγραφή ή παράλειψη βεβαίωσης των τελών για τους πολίτες που υπέβαλαν σε μεταγενέστερο της διακοπής ηλεκτροδότησης χρόνο την προβλεπόμενη υπεύθυνη δήλωση καθώς και την παροχή του χρονικού περιθωρίου των 6 μηνών για όσους δεν έχουν υποβάλει καθόλου τη δήλωση. Η Αρχή είχε ωστόσο επισημάνει, ήδη πριν από την ψήφιση του νόμου, τα ακόλουθα:
• Η απόλυτη σύνδεση της έναρξης της απαλλαγής από την υποβολή της υπεύθυνης δήλωσης εγείρει νομικά και πρακτικά ζητήματα. Η υπεύθυνη δήλωση μπορεί να αφορά αποκλειστικώς και μόνον σε γεγονότα παρόντα ή παρελθόντα, όχι όμως μέλλοντα και δεν είναι δυνατόν να προτιμάται ή να υπερισχύει άλλων μέσων απόδειξης, όπως είναι η καταχώρηση του κενού ακινήτου στη φορολογική δήλωση.
• Ασαφές παραμένει το καθεστώς των ακινήτων που ουδέποτε ηλεκτροδοτήθηκαν μετά την ολοκλήρωσή τους και δε χρησιμοποιήθηκαν. Θεωρούμε ότι και τα ακίνητα αυτά εμπίπτουν στην ίδια κατηγορία και πρέπει να απαλλάσσονται για τους ίδιους ακριβώς λόγους, δεδομένου ότι δεν παράγουν απορρίμματα.
• Για τους πολίτες που κατέβαλαν τα τέλη, επιδιώκοντας να φανούν συνεπείς, θα έπρεπε να εξεταστεί η λύση του συμψηφισμού του καταβληθέντος ποσού με μελλοντικές οφειλές.
• Δεν υπάρχει πρόβλεψη για τους πολίτες που έχουν υπαχθεί σε ρύθμιση για την καταβολή των τελών και έχουν ήδη καταβάλει κάποιο αριθμό δόσεων, δεν έχουν όμως εξοφλήσει το σύνολο του ποσού. Θα πρέπει με σαφήνεια να διευκρινιστεί ότι δεν υπέχουν υποχρέωση καταβολής των υπολοίπων δόσεων. Για δε τα ήδη καταβληθέντα ποσά, σε δόσεις στο πλαίσιο ρύθμισης, θα πρέπει να εξεταστεί ο συμψηφισμός τους με μελλοντικές οφειλές.
Τα ανωτέρω θέματα δεν ρυθμίστηκαν τελικά με τη νομοθετική διάταξη. Ο Συνήγορος θεωρεί ωστόσο απαραίτητη την άμεση και έγκαιρη αντιμετώπισή τους, προκειμένου να αποφευχθούν περαιτέρω προβλήματα κατά την εφαρμογή του νόμου από τις αρμόδιες υπηρεσίες των δήμων».