Του Γιώργου Ρούστα
Χρήσιμα συμπεράσματα σχετικά με τις ανάγκες της θεσσαλικής αγοράς εργασίας προέκυψαν από τη μεγάλη έρευνα που διενήργησε η Περιφέρεια Θεσσαλίας σε συνεργασία με την εφημερίδα «Ελευθερία», καθώς καταγράφονται οι ανάγκες των επιχειρήσεων, των ανέργων και οι γνώμες των φορέων που σχετίζονται με την καταπολέμηση της ανεργίας. Και όλα αυτά με το κύρος της εταιρίας δημοσκοπήσεων Κάπα Research.
Σχετικά με τις προοπτικές ανάπτυξης της Θεσσαλίας, όπως και οι επιχειρήσεις, έτσι και οι άνεργοι και οι φορείς που συμμετείχαν στην έρευνα την συνδέουν κυρίως με τον Αγροδιατροφικό τομέα και τον τουρισμό, ενώ εντύπωση προκαλούν οι απαντήσεις των ανέργων, οι οποίες δείχνουν και την απελπιστική κατάσταση που βιώνουν, καθώς οι περισσότεροι δηλώνουν ότι θα έπιαναν δουλειά σε οποιοδήποτε αντικείμενο, αν και δεν είναι αισιόδοξοι ότι θα το πετύχουν. Αναλυτικότερα το 80,6% δεν δήλωσε αισιόδοξο ότι θα βρει κάποια εργασία τους επόμενους 6 μήνες έως 1 χρόνο και μόλις το 19,4% αισιοδοξεί. Μάλιστα το 51,6% υποστήριξε ότι το πιθανότερο ενδεχόμενο είναι να συνεχίσει να είναι άνεργο, ενώ το 17,7% θεωρεί ότι θα βρει εργασία και το 11,3 θα φύγει στο εξωτερικό. Απόδειξη της μεγάλης ανάγκης που υπάρχει για δουλειά, αποτελούν οι παρακάτω παράγοντες: Το 4% δήλωσε εμπειρία από 3-5 χρόνια. Το 18,5% αναζητά μόνο εργασία πλήρους απασχόλησης, το 23,4% ακόμη και μερικής και το 58,1% ακόμη και εποχική δουλειά. Το 75,8% θα έπιανε δουλειά σε οποιοδήποτε αντικείμενο και μόλις το 24,2% σε αντικείμενο στο οποίο έχει προϋπηρεσία ή έχει εκπαιδευτεί.
Η συμμετοχή των ανέργων
125 άνεργοι σε 4 περιφερειακές ενότητες της Θεσσαλίας, με τις γυναίκες που συμμετείχαν να αποτελούν το 67% και τους άντρες το 33%, ενώ ηλικιακά οι περισσότεροι ανήκουν στην κατηγορία 35-54 ετών. Απ΄αυτούς ως 6 μήνες ήσαν άνεργοι το 16,9%, 6 μήνες έως 1 χρόνο ποσοστό 13,7%, 1 έως 3 χρόνια το 28,2% και πάνω από 3 χρόνια το 41,1%. Σχετικά με τα χρόνια εμπειρίας/προϋπηρεσίας που διέθεταν στο αντικείμενο που αναζητούσαν εργασία το 46,8% διέθετε 5ετή εμπειρία, το 17,7% δεν διέθετε καθόλου και αντίστοιχο ποσοστό από 1-3 χρόνια. Το 80,6% δεν δήλωσε αισιόδοξο ότι θα βρει κάποια εργασία τους επόμενους 6 μήνες έως 1 χρόνο και μόλις το 19,4% αισιοδοξεί. Μάλιστα το 51,6% υποστήριξε ότι το πιθανότερο ενδεχόμενο είναι να συνεχίσει να είναι άνεργο, ενώ το 17,7% θεωρεί ότι θα βρει εργασία και το 11,3 θα φύγει στο εξωτερικό. Απόδειξη της μεγάλης ανάγκης που υπάρχει για δουλειά, αποτελούν οι παρακάτω παράγοντες: Το 4% δήλωσε εμπειρία από 3-5 χρόνια. Το 18,5% αναζητά μόνο εργασία πλήρους απασχόλησης, το 23,4% ακόμη και μερικής και το 58,1% ακόμη και εποχική δουλειά. Το 75,8% θα έπιανε δουλειά σε οποιοδήποτε αντικείμενο και μόλις το 24,2% σε αντικείμενο στο οποίο έχει προϋπηρεσία ή έχει εκπαιδευτεί.
Όσον αφορά στους 75 φορείς που συμμετείχαν στην έρευνα αυτοί είναι οι εξής: Διευθύνσεις Περιφέρειας και Περιφερειακών Ενοτήτων, Γραφεία ΟΑΕΔ (Περιφερειακή διεύθυνση και ΚΠΑ), Επιμελητήρια, Σύνδεσμοι Επιχειρήσεων, Εργατικά Κέντρα, Οργανώσεις Εργαζομένων (κλαδικές-τοπικές-πρωτοβάθμιες), Δομές εκπαίδευσης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΚΕΚ-ΙΕΚ κλπ).
Τα ανάρπαστα επαγγέλματα
Οι περισσότεροι αναζητούν εργασία στους παρακάτω τομείς: Ασχολούμενοι στην παροχή υπηρεσιών, στον τουρισμό και στις πωλήσεις (ποσοστό 43,5%), υπάλληλοι γραφείου (40,3%), ανειδίκευτοι εργάτες, χειρωνάκτες και μικροεπαγγελματίες (25%). Ειδικότερα στην κατηγορία Ανώτερα διευθυντικά και διοικητικά στελέχη, οι ανάρπαστες ειδικότητες με το ίδιο ποσοστό (66,7%) είναι Διευθυντές υπηρεσιών των τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας, Διευθυντές επιχειρήσεων χονδρικού και λιανικού εμπορίου, Διευθυντές άλλων υπηρεσιών και ακολουθούν στο ερωτηματολόγιο με μεγάλη διαφορά (33,3%), τα μέλη των Διοικητικών Συμβουλίων και ανώτερα διοικητικά στελέχη, Διευθύνοντες σύμβουλοι και γενικοί διευθυντές, Διευθυντές επιχειρηματικών υπηρεσιών και διοίκησης, Διευθυντές πωλήσεων, μάρκετινγκ και ανάπτυξης, Διευθυντές παραγωγής στη γεωργία, στη δασοκομία και στην αλιεία, Διευθυντές επιχειρήσεων μεταποίησης, εξόρυξης, κατασκευών και διανομής, Διευθυντές ξενοδοχείων και εστιατορίων.
Στην ερώτηση «Ποιοι Τομείς πιστεύετε θα προσφέρουν θέσεις εργασίας τα επόμενα χρόνια στη Θεσσαλία», οι 125 άνεργοι απάντησαν ως εξής: Αγροδιατροφή (66,9%) και οι φορείς (93,3%), Τουρισμός 41,9% οι άνεργοι και 85,3% οι φορείς, Τεχνολογίες πληροφορικής 27,4 οι άνεργοι και 29,3% οι φορείς, Ενέργεια 21,8% οι άνεργοι και 42,7% οι φορείς, Περιβάλλον 21 οι άνεργοι και 41,3% οι φορείς, Υγεία 13,7% οι άνεργοι και 40% οι φορείς, Πολιτισμός 9,7% οι άνεργοι και 30,7% οι φορείς και Δομικά υλικά και Μέταλλο 8,1% οι άνεργοι και 21,3% οι φορείς. Ανάλογες οι απαντήσεις που δόθηκαν και στην αντίστοιχη ερώτηση για τους κλάδους, όπου κυριαρχεί η Γεωργία, Δασοκομία και Αλιεία (Α 75,8%-Φ 81,3%) και με ποσοστό 27,4% οι κλάδοι «Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού» και «Χονδρικό και λιανικό εμπόριο, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσικλετών». Επίσης στους φορείς οι αντίστοιχες απαντήσεις εκτός της προαναφερθείσας Γεωργίας είναι: Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης (64%), Μεταποίηση (57,3%), Εκπαίδευση (48%).
Κατάρτιση
Οι άνεργοι θα συμμετείχαν σε κάποια δράση κατάρτισης, εφόσον είναι επιδοτούμενη (ποσοστό 31,5%), ακόμη και αν δεν είναι επιδοτούμενη αρκεί μέσω της κατάρτισης να βρω δουλειά (61,3%), το 1,6% εμφανίστηκε αρνητικό «γιατί έχει καλή κατάρτιση και εμπειρία» και το 5,6% δήλωσε ότι δεν το ενδιαφέρει. Η κύρια μέθοδος διδασκαλίας που θα διευκόλυνε τον άνεργο για ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα που θα επέλεγε είναι: Παραδοσιακή μέθοδος (π.χ, αίθουσα διδασκαλίας) με ποσοστό (58,9), Εκπαίδευση από απόσταση με χρήση Ίντερνετ ή υπολογιστή (28,2), Εκπαίδευση από απόσταση με παραδοσιακό εκπαιδευτικό υλικό (8,9%). Ο κύριος λόγος που θα συμμετείχανε σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα είναι οι εξής: Για να αυξήσω τις πιθανότητες να βρω μια δουλειά στην υπάρχουσα αγορά εργασίας (47,6%), Για να αποκτήσω νέες δυνατότητες και δεξιότητες που θα διευρύνουν τους επαγγελματικούς μου ορίζοντες (26,6%), Για να διευρύνω τις ήδη υπάρχουσες γνώσεις και δεξιότητες που κατέχω (17,7%) και για κοινωνικούς λόγους (καθημερινή ζωή) (5,6). Ο αρμόδιος φορέας για την οργάνωση και παροχή εκπαιδευτικών προγραμμάτων πρέπει να είναι ΟΑΕΔ (46,8%), Επίσημο εκπαιδευτικό ίδρυμα (π.χ. Πανεπιστήμιο) (19,4%), Φορείς τοπικής αυτοδιοίκησης (12,9%), Ιδιωτικός εκπαιδευτικός οργανισμός (7,3%). Ακόμη οι δεξιότητες «Οργάνωση», (48,4%), «Προγραμματισμός» (38,7%) και Ικανότητα ομαδικής συνεργασίας (37,9%) θα διευκόλυναν την προσπάθειά των ανέργων να βρούνε κάποια εργασία.
Τομείς
Στην κατηγορία Πτυχιούχοι ενδιαφέρον υπάρχει κυρίως για τις ειδικότητες: Άλλοι εκπαιδευτικοί (44%), Καθηγητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (36%), Διδακτικό προσωπικό ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (24), Καθηγητές επαγγελματικής εκπαίδευσης (24%).
Στους τεχνολόγους τα τρία πρώτα περιζήτητα επαγγέλματα είναι: Γραμματείς διοίκησης και ειδικευμένες γραμματείς (40%), Τεχνικοί τηλεπικοινωνιών και εκπομπών ραδιοφώνου και τηλεόρασης (25%), Τεχνικοί και βοηθοί ιατρικής και φαρμακευτικής (20%).
Στους Υπαλλήλους γραφείου, οι αντίστοιχες απαντήσεις των ανέργων είναι: Γραφείς γενικών καθηκόντων (76%), Ιδιαίτερες γραμματείς (64%), Χειριστές μηχανών με πληκτρολόγιο (48%), Ταμίες, εισπράκτορες και παρόμοιοι (48%).
Στην κατηγορία Παροχή Υπηρεσιών τα ανάρπαστα επαγγέλματα είναι: Καταστηματάρχες και πωλητές σε καταστήματα (53,7%), Ταμίες καταστημάτων και ταμίες έκδοσης εισιτηρίων εισόδου σε εκδηλώσεις (50%), Σερβιτόροι και μπάρμαν (29,6%), Μάγειροι (27,8%).
Στους Γεωργούς, κτηνοτρόφους, δασοκόμους και αλιείς, οι ειδικότητες που προσελκύουν το ενδιαφέρον των ανέργων είναι: Απασχολούμενοι στις καλλιέργειες κηπευτικών και φυτειών (55,6%), Καλλιεργητές φυτικών προϊόντων για ιδία κατανάλωση (55,6%), Κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι και παρόμοιοι (50%), Γεωργοκτηνοτρόφοι (μικτών εκμεταλλεύσεων (33,3%).
Στους Ανειδίκευτους εργάτες, η ειδικότητα που παρουσιάζει ενδιαφέρον σε ποσοστό 77,4% είναι Οικιακοί βοηθοί και καθαριστές οικιών, γραφείων, ξενοδοχείων κ.α.
ΦΟΡΕΙΣ
Ειδικότερα οι Φορείς θεωρούν ότι οι δραστηριότητες που θα παρουσιάσουν ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια στην κατηγορία «ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ» είναι Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες (91,8), Αλιεία και υδατοκαλλιέργεια (41), Δασοκομία και υλοτομία (27,9).
Στην κατηγορία «ΠΑΡΟΧΗ ΝΕΡΟΥ, ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΛΥΜΑΤΩΝ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ», οι περιζήτητες δραστηριότητες είναι: Συλλογή, επεξεργασία και παροχή νερού (66,7), Επεξεργασία λυμάτων (52,4), Συλλογή, επεξεργασία και διάθεση αποβλήτων, ανάκτηση υλικών (71,4), Δραστηριότητες εξυγίανσης και άλλες υπηρεσίες για τη διαχείριση αποβλήτων (33,3)
Στις ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ, οι αντίστοιχες απαντήσεις που έδωσαν οι Φορείς είναι: Εξειδικευμένες κατασκευαστικές δραστηριότητες (76,9), Κατασκευές κτιρίων (30,8), Έργα πολιτικού μηχανικού (7,7).
Στην μεταποίηση κυριαρχούν οι κλάδοι Βιομηχανία τροφίμων (90,7), Ποτοποιία (60,5).
Στην κατηγορία ΧΟΝΔΡΙΚΟ ΚΑΙ ΛΙΑΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ - ΕΠΙΣΚΕΥΗ ΜΗΧΑΝΟΚΙΝΗΤΩΝ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΜΟΤΟΣΥΚΛΕΤΩΝ, οι ανάρπαστοι κλάδοι είναι Χονδρικό και λιανικό εμπόριο - επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών (72,7), Λιανικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών (36,4), Χονδρικό εμπόριο, εκτός από το εμπόριο μηχανοκινήτων οχημάτων και μοτοσυκλετών (18,2). Στην ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ είναι Αποθήκευση και υποστηρικτικές προς τη μεταφορά δραστηριότητες (76), Χερσαίες μεταφορές και μεταφορές μέσω αγωγών (60), Ταχυδρομικές και ταχυμεταφορικές δραστηριότητες (28), Πλωτές μεταφορές (24), Αεροπορικές μεταφορές (24).
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΑΡΟΧΗΣ ΚΑΤΑΛΥΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΣΤΙΑΣΗΣ: Δραστηριότητες υπηρεσιών εστίασης (77,1), Καταλύματα (75).
ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: Τηλεπικοινωνίες (83,3), Δραστηριότητες προγραμματισμού ηλεκτρονικών υπολογιστών, παροχής συμβουλών και συναφείς δραστηριότητες (66,7), Δραστηριότητες υπηρεσιών πληροφορίας (41,7), Εκδοτικές δραστηριότητες (8,3), Παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών, βίντεο και τηλεοπτικών προγραμμάτων, ηχογραφήσεις και μουσικές εκδόσεις (8,3).
Με βάση την εμπειρία των Φορέων οι κλάδοι που θα ενισχυθεί η απασχόληση τα επόμενα χρόνια στη Θεσσαλία είναι Γεωργία, Δασοκομία και Αλιεία, Δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης, Μεταποίηση, Παροχή ηλεκτρικού ρεύματος, φυσικού αερίου, ατμού και κλιματισμού και Παροχή νερού, επεξεργασία λυμάτων, διαχείριση αποβλήτων.
Στις κατηγορίες Γεωργία, Δασοκομία και Αλιεία και Μεταποίηση θα πρέπει να σχεδιασθούν δράσεις εκπαίδευσης κατάρτισης τα επόμενα χρόνια.
Τα επαγγέλματα που θα παρουσιάσουν ζήτηση τα επόμενα χρόνια, είναι: Διευθυντές πωλήσεων, μάρκετινγκ και ανάπτυξης, Διευθυντές παραγωγής στη γεωργία, στη δασοκομία και στην αλιεία, Διευθυντές υπηρεσιών των τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας, Διευθυντές ξενοδοχείων και εστιατορίων.
Τέλος οι συμμετέχοντες φορείς στην συγκεκριμένη έρευνα υλοποίησαν δράσεις κατάρτισης στο πλαίσιο των προηγούμενων προγραμμάτων της ΕΕ σε ποσοστό 18,7 πριν το 3ο ΚΠΣ, 24% στο 3ο ΚΠΣ, 54,7% στο ΕΣΠΑ 2007-2013 και 34,7% ποτέ (πολλαπλή επιλογή). Το 45,3% προγραμματίζει να υποβάλλει κάποια πρόταση για δράσεις κατάρτισης στην νέα προγραμματική περίοδο, το 44% εξαρτάται και μόλις το 10,7% απάντησε αρνητικά.
• Η ταυτότητα της έρευνας
Η έρευνα έγινε από την ΚΑΠΑ RESEARCH A.E. με εντολή της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης Ε.Π. Περιφέρειας Θεσσαλίας, με σκοπό της δημοσκόπησης, τη διερεύνηση των χαρακτηριστικών της ζήτησης εργασίας. Στην έρευνα συμμετείχαν 226 επιχειρήσεις σε όλες τις περιφερειακές ενότητες της Θεσσαλίας, με τυχαία δειγματοληψία, το διάστημα 18 – 25 Νοεμβρίου 2015. Το 40% των επιχειρήσεων που έλαβε μέρος στην έρευνα εδρεύει στην ΠΕ Λάρισας, το 24% στη Μαγνησία, το 16,8% στην Καρδίτσα, το 17,7% στα Τρίκαλα και το 0,9% στα νησιά των Σποράδων. Το 70% των επιχειρήσεων είχε ατομική μορφή, το 45% αυτών ιδρύθηκε τη δεκαετία 2001-2010 και το 28,3% μετά το 2010. Το 80% των επιχειρήσεων απασχολεί μέχρι 5 άτομα.
Σχετικά με τους 125 ανέργους που ρωτήθηκαν και στις 4 περιφερειακές ενότητες της Θεσσαλίας, οι γυναίκες που συμμετείχαν στην έρευνα αποτελούν το 67% και οι άντρες το 33%, ενώ ηλικιακά οι περισσότεροι ανήκουν στην κατηγορία 35-54 ετών.
Όσον αφορά στους 75 φορείς που συμμετείχαν στην έρευνα αυτοί είναι οι εξής: Διευθύνσεις Περιφέρειας και Περιφερειακών Ενοτήτων, Γραφεία ΟΑΕΔ (Περιφερειακή διεύθυνση και ΚΠΑ), Επιμελητήρια, Σύνδεσμοι Επιχειρήσεων, Εργατικά Κέντρα, Οργανώσεις Εργαζομένων (κλαδικές-τοπικές-πρωτοβάθμιες), Δομές εκπαίδευσης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα (ΚΕΚ-ΙΕΚ κ.λπ.).
