ΑΘΗΝΑ
Με ένταση και τη μομφή του Κώστα Σημίτη προς τον Άκη Τσοχατζόπουλο έκλεισε η κατάθεση του πρώην πρωθυπουργού στο Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων, στη δευτεροβάθμια δίκη του Άκη Τσοχατζόπουλου.
Κατά τη διάρκεια υποβολής ερωτήσεων προς τον κ. Σημίτη, ο Άκης Τσοχατζόπουλος προκάλεσε την αντίδραση της προέδρου, που του αφαίρεσε τον λόγο, καθώς όπως του είπε «δεν υποβάλλεται ερώτηση, αλλά κάνετε απολογία».
Αντιδρώντας ο κατηγορούμενος πρώην υπουργός φώναζε στην αίθουσα ότι τελεί υπό απαγόρευση για «στημένη και κατασκευασμένη κατηγορία», ενώ σε έντονο ύφος επανέλαβε τη θέση του ότι δεν υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης ή δωροδοκίας στις αποφάσεις του ΚΥΣΕΑ.
Τα όσα ανέφερε ο κ. Τσοχατζόπουλος προκάλεσαν την έντονη αντίδραση του πρώην πρωθυπουργού, ο οποίος απευθυνόμενος στον ενικό στον κατηγορούμενο, νευριασμένος, του είπε:
«Όπως αποδείχθηκε από την πρωτόδικη δίκη στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας έγιναν τα μύρια όσα. Αυτά θα έπρεπε να τα έχεις αναφέρει».
Λίγο πριν, ο Κ. Σημίτης είχε απαντήσει σε έντονο ύφος και σε ερωτήσεις της υπεράσπισης του πρώην υπουργού Άκη Τσοχατζόπουλου. «Θέλετε να πω τη γνώμη μου; Θα την πω. Δε έχει καμία σημασία τι έργο έκανε. Αν έκανε αυτά που του καταλογίζονται κακώς τα έκανε»
ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΑ ΤΑ ΙΜΙΑ
«Δεν ξέρω αν στην προκειμένη περίπτωση έγινε δωροδοκία, αποδείχθηκε ότι έγινε. Ξέρω ότι χωρούσε δωροδοκία και πριν και μετά την εισαγωγή της υπόθεσης στο ΚΥΣΕΑ» δήλωσε, σε ερώτηση της έδρας, ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης Ο πρώην πρωθυπουργός, ο οποίος ορκίστηκε με πολιτικό όρκο, τόνισε με την έναρξη της κατάθεσής του ότι επιθυμεί να συμβάλει στην απονομή δικαιοσύνης, επισημαίνοντας ωστόσο ότι δεν γνωρίζει τις παράνομες πράξεις που αποδίδονται στους κατηγορουμένους και ότι η γνώση του προέρχεται απ’ όσα έχει διαβάσει στον Τύπο.
Υποστήριξε ότι το θερμό επεισόδιο των Ιμίων ήταν «καθοριστικό» για την απόφαση της κυβέρνησης να ενισχύσει τον εξοπλισμό των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ερωτηθείς για τις συμβάσεις των TOR και των υποβρυχίων δήλωσε:
«Μπορεί να αναρωτηθεί κανείς γιατί έγινε εκείνη την εποχή αυτό και αν έγινε με αρνητική πρόθεση. Ήμουν ο πρωθυπουργός που οδήγησε σε αυτές τις αγορές Γιατί;
Θα θυμάστε ίσως όταν δεν είχα λάβει ψήφο εμπιστοσύνης συνέβη το επεισόδιο των Ιμίων. Εκεί οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν είχαν την ετοιμότητα και τον εξοπλισμό που θα έπρεπε να έχουν, γι' αυτό και δεν μπόρεσαν να επέμβουν έγκαιρα.
Έπεσε τότε ένα ελικόπτερο και σκοτώθηκαν τα παιδιά γιατί το ελικόπτερο πέταξε περισσότερες ώρες και γιατί δεν υπήρχαν άλλα ελικόπτερα. Αφού κρίθηκε αναγκαίο μετά τα Ιμια, όχι μόνο από εμένα αλλά και μετά από συναντήσεις με τη στρατιωτική ηγεσία που μου είχε πει ότι υπήρχε διαφορά μεταξύ ημών και της Τουρκίας, η οποία ήταν ισχυρότερη και έπρεπε να αναπτυχθεί δύναμη αναχαίτισης έναντι της Τουρκίας.
Κατόπιν αυτού η κυβέρνηση αποφάσισε να αγοράσει σύγχρονα οπλικά συστήματα και να εκσυγχρονίσει τις τις Ένοπλες Δυνάμεις. Μέσα από αυτές τις διαδικασίες και με το το ΚΥΣΕΑ αποφασίστηκε η αγορά εξοπλιστικών.
Δεν στάθηκε η κυβέρνηση μόνο στους εξοπλισμούς αλλά άρχισε με μια τεράστια διπλωματική προσπάθεια για να υπάρξει ισορροπία με την Τουρκία που οδήγησε στη Συμφωνία του Ελσίνκι το 1999».
"Επί εισήγησης αποφάσιζε το ΚΥΣΕΑ"
Υπογράμμισε επίσης, αναλύοντας τη λειτουργία και τους συμμετέχοντες στο ΚΥΣΕΑ, ότι το όργανο επί της ουσίας αποφάσιζε επί ενός φακέλου και της εισήγησης του αρμόδιου υπουργού χωρίς να υπεισέρχεται σε τεχνικές λεπτομέρειες οι οποίες ήταν αρμοδιότητα των επιτροπών, των αρχηγών των σωμάτων και βεβαίως του υπουργού.
Διευκρίνισε επίσης, ότι, η δυνατότητα του ΚΥΣΕΑ ήταν να απορρίψει μία επιλογή για λόγους οικονομικούς ή στρατηγικής πολιτικής αλλά όχι και να αποφανθεί περί της καταλληλότητας και της διαλειτουργικότητας του όπλου για το οποίο άλλωστε, κάθε φορά, υπήρχαν οι σχετικές εισηγήσεις στο φάκελο.
«Ο ρόλος του ΚΥΣΕΑ ήταν αποφασιστικός αλλά δεν αποφάσιζε για όλα. Ο νόμος για το ΚΥΣΕΑ λέει πως δίνει τις πολιτικές αποφάσεις αλλά όχι τις αποφάσεις για τις συγκεκριμένες αγορές. Παραδείγματος χάρη, απαντούσε στα πολιτικά ερωτήματα όπως, υπάρχει δυνατότητα να αγοράσει το υπουργείο Άμυνας από τη Γαλλία ή από τις ΗΠΑ; Αυτό αποφασίζει το ΚΥΣΕΑ», είπε χαρακτηριστικά.
Σε άλλο σημείο της κατάθεσής του, ανέφερε: «Αποφάσισε το ΚΥΣΕΑ και πήραμε 60 F-16, 15 Mirage, τέσσερα υποβρύχια, ελικόπτερα κλπ. Σε διπλωματικό επίπεδο ελήφθη η απόφαση του Ελσίνκι…»
Ο κ. Σημίτης κατέθεσε επίσης ότι μετά τα Ίμια και αφού έγιναν διπλωματικές προσπάθειες, εξομαλύνθηκε η κατάσταση με την Τουρκία, οπότε το 2001 η αρμόδια κυβερνητική επιτροπή αποφάσισε τον περιορισμό των αγορών παρά την αντίθετη άποψη που είχε εκφράσει ο τότε υπουργός Άμυνας Άκης Τσοχατζόπουλος.
Όπως ανέφερε ο μάρτυρας, την περίοδο της θητείας του ως πρωθυπουργός δεν ήταν απολύτως τίποτα γνωστό περί δωροδοκιών. Η υπόθεση αποκαλύφθηκε μετά το 2007, όταν στη Ρωσία και τη Γερμανία έγιναν οι γνωστές δίκες για χρηματισμό αξιωματούχων.
Όπως ανέφερε ο κ. Σημίτης «είναι εξαιρετικά λυπηρό το γεγονός ότι αυτές οι αθλιότητες έγιναν επί πρωθυπουργίας μου, όταν στόχος ήταν να αναβαθμίσουμε και να εκσυγχρονίσουμε τη χώρα».
"Κάλλιστα χωρεί δωροδοκία"
Ενδιαφέρουσα ήταν ερώτηση σχετικά με τη δυνατότητα δωροδοκίας.
Πρόεδρος: Μπορεί να δωροδοκηθεί ο υπουργός εφόσον το ΚΥΣΕΑ λαμβάνει την απόφαση αγοράς;
Μάρτυρας: Κάλλιστα χωρεί η δωροδοκία. Υπάρχει δυνατότητα. Εδώ, έγινε δωροδοκία (αντιδράσεις της υπεράσπισης ότι ο μάρτυρας αποφάνθηκε ενώ αυτό ψάχνει το δικαστήριο).
Εξηγώντας τι εννοούσε με τη «δυνατότητα» δωροδοκίας, «οι τιμές δεν είναι γνωστές, καθορίζονται κατά περίπτωση από τα υλικά αλλά και από τη διαπραγμάτευση που γίνεται. Αυτά είναι ελέγξιμα από επιτροπές. Εδώ, όπως απεδείχθη ή προέκυψε –για να μην αντιδράσει η υπεράσπιση- υπήρχαν πληρωμές σε τρία επίπεδα: σε μέλη των επιτροπών, στον αναπληρωτή διευθυντή εξοπλισμών και σε ανώτατο επίπεδο στον ίδιο τον υπουργό».
Στο σημείο αυτό παρενέβη και πάλι ο εκ των συνηγόρων υπεράσπισης του Άκη Τσοχατζόπουλου Γιάννης Παγορόπουλος ο οποίος είπε στον μάρτυρα: «Δεν είναι θέσφατο κύριε, αυτό ψάχνουμε», για να λάβει απάντηση από τον κ. Σημίτη: «Έμαθα πως δύο κατηγορούμενοι ομολόγησαν».
Ο συνήγορος απάντησε στον πρώην πρωθυπουργό να μην θεωρεί τίποτα δεδομένο.
Λίγο αργότερα, απαντώντας σε αντίστοιχες ερωτήσεις της έδρας ο κ. Σημίτης επανέλαβε ότι δωροδοκία μπορεί να συμβεί στο πριν και στο μεταγενέστερο στάδιο του ΚΥΣΕΑ, αναφέροντας στο δικαστήριο: «Σε όλη αυτή τη διαδικασία υπάρχουν τεχνικά θέματα. Για παράδειγμα, το αεροπλάνο πρέπει να γίνει έτσι. Εκεί, μπορεί να χωρέσει δωροδοκία».
Σε ερώτηση της προέδρου εάν συγκεκριμένα στην προμήθεια των TOR M1 και των υποβρυχίων έγινε δωροδοκία, ο κ. Σημίτης απάντησε ότι δεν γνωρίζει. Διευκρίνισε επίσης στο δικαστήριο ότι μετά από τόσα χρόνια δεν μπορεί να θυμάται τις συζητήσεις που έγιναν στο ΚΥΣΕΑ για τα συγκεκριμένα όπλα.
«Για τα υποβρύχια ωστόσο, θυμάμαι ότι το ΚΥΣΕΑ αποφάσισε να γίνει συμπαραγωγή των όπλων αυτών με τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά καθώς κρίθηκε ότι αντικειμενικά δεν μπορούσε άλλο ναυπηγείο της χώρας να συμμετέχει στο συγκεκριμένο έργο».
Ο πρώην πρωθυπουργός τόνισε ότι στην οκταετία της διακυβέρνησης του, συνολικά το ΚΥΣΕΑ είχε συνεδριάσει 44 φορές ενώ το υπουργικό συμβούλιο 204. Και επανέλαβε ότι το ΚΥΣΕΑ «δεν μπορεί να αγοράσει το όπλο Χ εάν δεν το προτείνει το υπουργείο».
ΚΑΤΑΘΕΣΗ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
«Έχω υποστεί την πολιτική φθορά αυτής της υπόθεσης και εγώ και το κόμμα επισήμως, πολιτικά και ηθικά. Στις εκλογές του 2012 υποστήκαμε αυτή τη φθορά μεσούσης της ποινικής διαδικασίας», ανέφερε ο Ευ. Βενιζέλος καταθέτοντας στην δίκη του Άκη Τσοχατζόπουλου.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο οποίος έχει διατελέσει υπουργός Άμυνας, εισέφερε στο δικαστήριο λεπτομέρειες για τη σκοπιμότητα των επίδικων συμβάσεων, αλλά διαχώρισε το θέμα αυτό από το θέμα παράνομων πληρωμών.
«Παντού χωρεί η δωροδοκία», είπε και τόνισε πως το ζήτημα της δωροδοκίας στα εξοπλιστικά προγράμματα είναι θέμα ηθικής υπόστασης του καθενός.
«Δωροδοκία μπορεί να υπάρξει ακόμα και σε προμήθειες κιμωλιών από ένα νηπιαγωγείο. Και μπορεί σε μια τεράστια σύμβαση να μην υπάρξει. Σε όλες τις αποφάσεις για δημόσια έργα, σε όλα τα επίπεδα, μπορούν να υπάρξουν δωροδοκίες αν υπάρχει η ηθική προδιάθεση όσων ασχολούνται με αυτά. Μπορεί αυτό να συμβεί ερήμην των πολιτικών στελεχών ή με την συμμετοχή τους», πρόσθεσε.
Για την υπόθεση του άλλοτε συντρόφου του στο κόμμα, είπε πως δεν αιφνιδιάστηκε όταν συνελήφθη το 2012 ο Άκης Τσοχατζόπουλος, γιατί είχε προηγηθεί μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα:«Λυπήθηκα, όμως, πάρα πολύ και ακόμη λυπάμαι», συνέχισε.
Όπως είπε:
«Μετείχα μόνον σε ένα ΚΥΣΕΑ το 1999. Η γνώση μου για την υπόθεση προέρχονται από τη μία και μόνη φορά που μετείχα στο ΚΥΣΕΑ και διερωτώμαι γιατί το δικαστήρια σας με κάλεσε ως μάρτυρα, ενώ δεν έχουν κληθεί άλλα μέλη του, που ελάμβαναν συχνά μέρος και επιπλέον από τη ανάληψη δέκα χρόνια αργότερα από εμένα του υπουργείου Εθνικής Άμυνας», επισήμανε.
Κατέθεσε πως το ΚΥΣΕΑ παίρνει μια απόφαση να προχωρήσει μια σύμβαση,σύμφωνα με τον νόμο, με ευθύνη του ΥΕΘΑ και τόνισε πως μετά από δική του παρέμβαση προηγείται πλέον, από το 2010, η σύμφωνη γνώμη της αρμόδιας κοινοβουλευτικής επιτροπής και υπάρχει έλεγχος του Ελεκτικού Συνεδρίου. Κατά τον ίδιο, θα πρέπει να γίνει απόλυτα σαφής διαχωρισμός του θέματος των ροών χρημάτων, ενδεχόμενων παράλληλων πληρωμών και της σκοπιμότητας των συμβάσεων.
Όπως ανέφερε, «το αν υπήρξε δωροδοκία, είναι άλλο θέμα από το ότι το προϊόν (σσ.τα υποβρύχια) είναι το καλύτερο, είναι πράγματι το καλύτερο... Αν δεν διαχωρίσετε το σκέλος της σκοπιμότητας της προμήθειας από την δωροδοκία, δεν θα καταλήξετε πουθενά».
Σε άλλο σημείο της κατάθεσής του, ανέφερε ότι «πίσω από κάθε σκάνδαλο στην Ελλάδα, υπάρχει μια γερμανική εταιρία. Τα στελέχη τους θέλουν να υπάρχει δωροδοκία, γιατί και αυτοί αποσπούν ποσοστό», υπογράμμισε δε πως την ίδια φράση έχει πει και στον Γερμανό Πρόεδρο.
Χαρακτήρισε «αστικό μύθο» τον ισχυρισμό πως με τα αντισταθμιστικά ωφελήματα «δεν πληρώνουμε».
ΘΑ ΚΑΤΑΘΕΣΕΟΥΝ ΚΙ ΑΛΛΟΙ
Σημειώνεται πως ο πρώην πρωθυπουργός και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευ. Βενιζέλος έχουν κληθεί να καταθέσουν ως μάρτυρες για την υπόθεση των παράνομων αμοιβών.
Με πρόσφατη απόφασή του, το δικαστήριο κάλεσε να καταθέσουν τα μέλη του ΚΥΣΕΑ της περιόδου 1998-1999, ικανοποιώντας το αίτημα που ο βασικός κατηγορούμενος πρώην υπουργός Άμυνας διατυπώνει επί 3 χρόνια σε κάθε στάδιο της δικαστικής διαδικασίας που ακολούθησε της σύλληψης του, τον Απρίλιο του 2012, για την υπόθεση των παράνομων αμοιβών που φέρεται να έλαβε για τις συμβάσεις προμήθειας των υποβρυχίων και των TOR M1.
Στις 20 του μήνα πρόκειται να καταθέσουν και οι πρώην υπουργοί Βάσω Παπανδρέου και Γιάννος Παπαντωνίου.
Το δικαστήριο έχει καλέσει, επίσης, για τις 27 του μήνα ως μάρτυρες και τους αρχηγούς των τριών όπλων, το επίμαχο χρονικό διάστημα, Αθανάσιο Τζογάνη, Μανώλη Παραγιουδάκη και Γιώργο Ιωαννίδη.
