ΑΘΗΝΑ
Στο προσκήνιο αναδύονται, σταδιακά, σενάρια που δεν αποκλείουν ακόμα και το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης των δανείων που έχει χορηγήσει το ΔΝΤ προς την Ελλάδα, στο πλαίσιο του πακέτου στήριξης, θέτοντας σε ευθεία αμφισβήτηση το καθεστώς προτιμώμενου πιστωτή (preferred creditor status) που απολαμβάνει ο διεθνής οργανισμός.
Το καθεστώς αυτό σημαίνει ότι ο προτιμώμενος πιστωτής πληρώνεται πρώτος και στο ακέραιο, ακόμα και σε περιπτώσεις χρεοκοπίας. Πρόκειται για απαραίτητη προϋπόθεση που θέτει το ΔΝΤ προκειμένου να χρηματοδοτεί πακέτα διάσωσης κρατών.
Σύμφωνα με το International Financing Review (IFR), την εβδομαδιαία έκδοση σχολίων και αναλύσεων του πρακτορείου Reuters, είναι πολύ πιθανό η Ελλάδα να γίνει η πρώτη χώρα στην ιστορία που αναδιαρθρώσει τα χρέη της προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Επικαλούμενο ανθρώπους που συμμετέχουν στις προσπάθειες της Ελλάδας να βάλει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά της και να επιστρέψει τελικά στις αγορές ομολόγων, το IFR μεταφέρει την εκτίμηση ότι η αναδιάρθρωση των χρεών της χώρας προς το ΔΝΤ είναι αναπόφευκτη, στο πλαίσιο του OSI, δηλαδή της αναδιάρθρωσης των δανείων που έχουν χορηγήσει τα κράτη -της Ευρωζώνης- στην Ελλάδα (Official Sector Involvement - Εμπλοκή του Επίσημου Τομέα).
«Η Ευρώπη δεν θα επιτρέψει την αναδιάρθρωση των χρεών προς αυτήν εκτός και εάν το ΔΝΤ ακολουθήσει τον ίδιο δρόμο», λέει δικηγόρος που συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για το ελληνικό χρέος.
«Η Ευρώπη θα πει ότι οι Αμερικανοί φορολογούμενοι, ως οι μεγαλύτεροι μέτοχοι του ΔΝΤ, δεν θα πρέπει να αποπληρωθούν, την ώρα που οι Ευρωπαίοι φορολογούμενοι υποφέρουν», σημείωσε.
«Αυτή είναι η τραγωδία της απόφασης του Στρος-Καν να επιτρέψει στους Ευρωπαίους να δώσουν μόνο τα δύο τρίτα της χρηματοδότησης. Και γι' αυτό τώρα, το καθεστώς του προτιμώμενου πιστωτή του ΔΝΤ βρίσκεται σε κίνδυνο», επισημαίνει, αναφερόμενος στον πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ.
Ο Λι Μπούχαϊτ, ειδικός στις αναδιαρθρώσεις κρατικού χρέους, που λειτουργεί ως νομικός σύμβουλος της ελληνικής κυβέρνησης, παραδέχεται ότι το OSI είναι απλά θέμα χρόνου για τις υπερχρεωμένες ευρωπαϊκές χώρες.
Μετά το PSI+, το ελληνικό χρέος που βρίσκεται στα χέρια ιδιωτών είναι το 10% του συνολικού χρέους, ύψους 300 δισ. ευρώ (156% του ΑΕΠ στα τέλη του 2012).
Όμως, το συνολικό ελληνικό χρέος εξακολουθεί να θεωρείται μη βιώσιμο και να εμποδίζει την επιστροφή της χώρας στις αγορές ομολόγων.
«Το μόνο εμπόδιο για να κερδίσει ξανά η Ελλάδα πρόσβαση στις αγορές είναι το χρέος του επίσημου τομέα (σ.σ που διακρατεί ο επίσημος τομέας). Μετά την επαναγορά των ομολόγων που κατείχε ο ιδιωτικός τομέας, η αναδιάρθρωση και στον επίσημο τομέα είναι η μόνη επιλογή που έχει απομείνει», λέει ο ο κ. Μπούχαϊτ.
Κάποιες μορφές OSI είναι ήδη γεγονός. Η Ελλάδα εξασφάλισε καλύτερους όρους στα δάνεια που έλαβε από τα κράτη, ενώ Ιρλανδία και Πορτογαλία πέτυχαν αναθεώρηση των όρων στα δάνεια που πήραν από τον μηχανισμό EFSF. «Το OSI είναι ήδη εδώ. Οι λήξεις των δανείων του επίσημου τομέα μεταφέρθηκαν χρονικά προς τα πίσω», δηλώνει ο κ. Μπούχαϊτ.
«Υπάρχει οπωσδήποτε προηγούμενο για το OSI», υποστηρίζει ο Τζ. Στερν, επικεφαλής οικονομολόγος της Exotix και πρώην οικονομολόγος του ΔΝΤ. «Κατά τη γνώμη μου ήδη το έκαναν όταν μείωσαν τα επιτόκια τον περασμένο Νοέμβριο. Απλά δεν το έκαναν αρκετά», προσέθεσε.
Το ΔΝΤ έως τώρα στάθηκε αποφασιστικά στη γραμμή ότι οι όροι στα δάνεια που έδωσε δεν μπορούν να αλλάξουν. Αλλά με 28 δισ. δολάρια «άνοιγμα» στην Ελλάδα, 16 φορές τη συμμετοχή της χώρας στο ΔΝΤ, η θέση αυτή δείχνει τώρα μη βιώσιμη, ειδικά αν η Ελλάδα θέλει να γυρίσει στις αγορές, σημειώνεται στο δημοσίευμα.
ΔΝΤ: Δείχνει τους Ευρωπαίους
Την ίδια ώρα, πάντως, το ΔΝΤ συνεχίζει πετά το «μπαλάκι» της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους στην Ευρωζώνη.
Την περασμένη Πέμπτη, ο εκπρόσωπος του ΔΝΤ Τζέρι Ράις είπε ότι το ΔΝΤ δεν ζητά νέο «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, αλλά την εφαρμογή των αποφάσεων του Eurogroup του Νοεμβρίου 2012.
Ερωτηθείς εάν το Ταμείο με την έκθεση που δημοσιοποίησε πριν λίγες ημέρες επαναφέρει αίτημα για νέο κούρεμα του επίσημου τομέα (OSI), ο κ. Ράις είπε πως το Ταμείο δεν ζητά να υπάρξει νέο OSI.
Ωστόσο, προσέθεσε με νόημα ότι οι ευρωπαίοι εταίροι της Ελλάδας έχουν αποδεχθεί ότι για να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα του χρέους, θα απαιτηθεί σημαντική επιπλέον βοήθεια και έχουν δεσμευτεί να προσφέρουν προσθετή ανακούφιση του χρέους, προκειμένου να μειωθεί σημαντικά κάτω του 110% του ΑΕΠ ως το 2022.
«Τίποτα απ' όλα αυτά δεν είναι κάτι το καινούριο. Οι εταίροι της Ελλάδος είπαν πως θα το κάνουν στο τέλος του χρόνου, αλλά δεν προσδιόρισαν το πώς θα γίνει. Υπάρχουν πολλοί τρόποι», σημείωσε.
