ΑΘΗΝΑ
«Όσο διατηρείται το χρέος σε τόσο υψηλά νούμερα, θα είναι πολύ δύσκολο να επιτύχουμε ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης και να εξασφαλίσουμε θέσεις απασχόλησης» τονίζει σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων και τον Μιχάλη Ψύλλο, ο συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας, καθιστώντας σαφές ότι μόνο με «κούρεμα» μπορεί να αντιμετωπιστεί το θέμα του υπέρογκου χρέους. «Το 2014, όταν θα τελειώσει η δανειακή σύμβαση, το χρέος μας θα είναι στο 174,5% του ΑΕΠ. Για να φτάσουμε στο 124%, ο δρόμος είναι πολύ μεγάλος και με τέτοιο μέγεθος χρέους -319 δισεκατομμύρια ευρώ το 2014- δεν θα μπορέσουμε εύκολα, χωρίς να κοπεί ένα μέρος του να πιάσουμε τον στόχο» εξηγεί ο καθηγητής.
Ο συντονιστής του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής εκτιμά ότι χρειάζεται πολιτική λύση για την αντιμετώπιση του χρέους. «Εφόσον υπάρξει κάποιο "κούρεμα", αυτό θα το πληρώσουν οι φορολογούμενοι πλέον των δανειστών. Και εδώ είναι η δυσκολία: να πειστούν οι Ευρωπαίοι να κάνουν αυτή τη θυσία. Πιστεύω, όμως, ότι εφόσον έχουν δεσμευτεί από τον περασμένο Νοέμβριο ότι θα βοηθήσουν τη χώρα μας ούτως ή άλλως, αν η χώρα μας αποδείξει έμπρακτα ότι πετυχαίνει κάποιους στόχους -και έχει δείξει ότι πέτυχε για φέτος πρωτογενές πλεόνασμα και του χρόνου δεκαπλάσιο με βάση τις εκτιμήσεις- έχουμε διαπραγματευτικά όπλα ότι κάναμε θυσίες και η Ευρωζώνη έχει κάθε συμφέρον να μας στηρίξει».
Σε ερώτηση αν μπορεί η χώρα να βγει στις αγορές τον επόμενο χρόνο, ο καθηγητής Λιαργκόβας τονίζει: «Είναι δύσκολο οι αγορές να πειστούν το 2014 ότι μπορούν να μας δανείσουν με λογικούς όρους. Ενδεχομένως να δανειστούμε ίσως ένα μικρό ποσό, αλλά το θέμα είναι με ποιους όρους».
Η συνέντευξη του συντονιστή του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, καθηγητή Π. Λιαργκόβα, έχει ως εξής:
* Κύριε καθηγητά, η έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής τάραξε τα νερά. Θεωρείτε ότι απαιτείται κούρεμα του δημόσιου χρέους και μόνο με πολιτική λύση μπορεί πλέον να λυθεί το θέμα;
- «Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μας εξετάσαμε ένα θέμα που ούτως ή άλλως θα απασχολήσει την κυβέρνηση και τη δημόσια συζήτηση τους επόμενους μήνες. Δεν είπαμε κάτι καινούργιο. Κατά καιρούς και άλλοι οικονομολόγοι και στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αλλά και στελέχη της κυβέρνησης και ο ίδιος ο υπουργός Οικονομίας στο παρελθόν έχουν μιλήσει για κούρεμα του χρέους. Αυτό που κάναμε ουσιαστικά ήταν να πάρουμε ως δεδομένο τον στόχο που είναι ως το 2020 το χρέος να είναι στο 124% του ΑΕΠ και να δούμε πώς μπορεί να γίνει και στη βάση ενός μοντέλου, μιας εξίσωσης, να προσπαθήσουμε να βγάλουμε ορισμένα συμπεράσματα».
«Τα συμπεράσματα που μπορεί να βγάλει κανείς είναι ότι το θέμα της αποπληρωμής του χρέους μπορεί να γίνει είτε με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, είτε με πολύ χαμηλά επιτόκια, είτε με επιμήκυνση, έτσι ώστε το περίσσευμα να επενδύεται και να οδηγεί σε υψηλούς ανάπτυξης, είτε να γίνει «κούρεμα». Αυτό στο οποίο καταλήξαμε είναι ότι για να φτάσουμε στο 124% δεν αρκούν ρεαλιστικά οι υπόλοιπες προσπάθειες. Ίσως αν είχαμε ρυθμούς ανάπτυξης 5% και 6%, τότε δεν θα χρειαζόταν σαφώς κούρεμα, αλλά είναι δυνατόν να επιτύχουμε τέτοιους ρυθμούς ως το 2020; Είναι αδύνατον. Άρα, με την άτοπο απαγωγή τι πρέπει να γίνει; Καταλήξαμε ότι όσο διατηρείται το χρέος σε τόσο υψηλά νούμερα, θα είναι πολύ δύσκολο να επιτύχουμε ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης και να εξασφαλίσουμε θέσεις απασχόλησης. Να μην ξεχνάμε, επίσης, ότι το 2014 όταν θα τελειώσει η δανειακή σύμβαση, το χρέος μας θα είναι στο 174,5% του ΑΕΠ. Για να φτάσουμε στο 124%, ο δρόμος είναι πολύ μεγάλος και με τέτοιο μέγεθος χρέους -θα είναι 319 δισεκατομμύρια ευρώ το 2014- δεν θα μπορέσουμε εύκολα, χωρίς να κοπεί ένα μέρος του να πιάσουμε τον στόχο».
* Τι πήγε λάθος και το χρέος από 122% το 2009 εκτινάχθηκε στο 175%;
- «Συσσωρεύτηκε πολύ χρέος με τους δύο δανεισμούς που πήραμε. Ανέβασαν το χρέος. Ταυτόχρονα, μειώθηκε το ΑΕΠ κατά 25% και αν συνδυάσουμε τα δύο αυτά θέματα οδηγούμαστε σε μια διόγκωση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ».
* Μπορούμε να βγούμε στις αγορές τον επόμενο χρόνο;
- «Είναι δύσκολο οι αγορές να πειστούν το 2014 ότι μπορούν να μας δανείσουν με λογικούς όρους. Ενδεχομένως να δανειστούμε ένα μικρό ποσό, αλλά με ποιους όρους»;
* Θεωρείτε ότι οι δανειστές μας και οι μεγάλες δυνάμεις της Ευρώπης, που «κινούν τα νήματα», θα αποδεχθούν ένα κούρεμα του χρέους;
- «Εδώ είναι το πολιτικά ευαίσθητο ζήτημα γιατί εφόσον υπάρξει κάποιο κούρεμα, αυτό θα το πληρώσουν οι φορολογούμενοι πλέον των δανειστών. Και εδώ είναι η δυσκολία να πειστούν οι Ευρωπαίοι να κάνουν αυτή τη θυσία. Πιστεύω, όμως, ότι εφόσον έχουν δεσμευτεί από τον περασμένο Νοέμβριο ότι θα βοηθήσουν τη χώρα μας ούτως ή άλλως, αν η χώρα μας αποδείξει έμπρακτα ότι πετυχαίνει κάποιους στόχους- και έχει δείξει ότι πέτυχε για φέτος πρωτογενές πλεόνασμα και του χρόνου δεκαπλάσιο με βάση τις εκτιμήσεις- έχουμε διαπραγματευτικά όπλα ότι κάναμε θυσίες και η ευρωζώνη έχει κάθε συμφέρον να μας στηρίξει».
* Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο παραδέχτηκε ότι έπρεπε να γίνει κούρεμα του ελληνικού χρέους το 2010 και ότι η πολιτική που ακολουθήθηκε τότε, ουσιαστικά βοήθησε τις μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες και όχι τη χώρα. Συμμερίζεστε αυτή την άποψη;
- «Τότε το χρέος ήταν σε ιδιωτικά χέρια, σε τράπεζες. Δεν έγινε τότε. Θα μπορούσε να είχε γίνει και τότε. Σήμερα το χρέος μας είναι στα κράτη. Δεν ξέρω πότε θα ήταν πιο εύκολο να γίνει το κούρεμα. Είναι θέμα πολιτικής κρίσης, καθώς είναι και άλλοι που συναποφασίζουν. Αυτό που σίγουρα βιώνουμε είναι ότι το μοντέλο της δημοσιονομικής προσαρμογής, που εφαρμόστηκε, δεν έδωσε τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Αυτή είναι η αλήθεια».
* Θα χρειαστούμε νέα δανειακή σύμβαση από το 2014 και μετά, καθώς φαίνεται ότι θα υπάρχει ένα δημοσιονομικό κενό;
- «Από το 2014 και μετά που τελειώνει η υπάρχουσα δανειακή σύμβαση, θεωρούμε ότι θα χρειαστούμε πρόσθετη βοήθεια, νέα δανειακή σύμβαση, για να μπορέσουμε να πληρώνουμε τους ετήσιους τόκους -ακόμη κι αν γίνει ελάφρυνση- αλλά και τα χρεολύσια, καθώς το 2014 και 2015 λήγουν πολλά ομόλογα. Μέχρι το 2020 λήγουν ομόλογα αξίας 70,5 δισ. ευρώ».
* Τα οποία είναι αδύνατον να αποπληρωθούν με βάση τους ρυθμούς ανάπτυξης;
- «Ναι».
