ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ακόμη και ...πολυέλαιο για εκκλησία έχουν αγοράσει από τη Βόρεια Ελλάδα Ρώσοι επισκέπτες. Κι αν το παράδειγμα αυτό σίγουρα δεν είναι συνηθισμένο, ωστόσο χιλιάδες είναι πλέον οι Ρώσοι, Ουκρανοί, Ρουμάνοι, Σέρβοι, Βούλγαροι, αλλά εσχάτως και Κεντροευρωπαίοι επισκέπτες, που όταν βρεθούν στη Θεσσαλονίκη ή τη Χαλκιδική, επιδιώκουν να γυρίσουν στην πατρίδα τους με ιδιαίτερα «αναμνηστικά», θρησκευτικού χαρακτήρα, όπως αγιορείτικες εικόνες και θυμιάματα, ακόμη και βρώσιμα μοναστηριακά προϊόντα.
Παράλληλα, ολοένα περισσότεροι Έλληνες όλων των ηλικιών, φαίνεται ότι πραγματοποιούν «στροφή» αφενός προς την παράδοση και αφετέρου προς τη μεσογειακή διατροφή, με αποτέλεσμα η ζήτηση για προϊόντα τού είδους να αυξάνεται.
Έτσι, τα καταστήματα αγιορείτικων και μοναστηριακών ειδών, που κάποτε λειτουργούσαν κυρίως στη γεωγραφική γειτονιά του Αγίου Όρους (Ουρανούπολη), τα τελευταία χρόνια κάνουν την εμφάνισή τους και στη Θεσσαλονίκη.
Για τους Ρώσους και τους Ουκρανούς ιδίως, λένε οι καταστηματάρχες, τα προϊόντα αυτά δεν αποτελούν «εμπόρευμα», αλλά ιερά αντικείμενα, που θέλουν να αποκτήσουν και να έχουν στο σπίτι τους, ακριβώς επειδή φτιάχτηκαν από μοναχούς. Όμως, ιδίως στην περίπτωση της Θεσσαλονίκης, δεν είναι μόνοι οι Ορθόδοξοι χριστιανοί που τ' αγοράζουν.
«Οι ξένοι πελάτες μας μπορεί να είναι Ελβετοί, Αυστριακοί ή Γερμανοί, που θα μας επισκεφτούν καθ' οδόν προς το 'Αγιον 'Ορος ή επιστρέφοντας, αλλά και Ρώσοι και Σέρβοι. Μάλιστα, θα έλεγα ότι αυτή την εποχή οι Κεντροευρωπαίοι υπερτερούν αριθμητικά έναντι π.χ., των Ρώσων, καθώς αυτοί συχνά έχουν τακτοποιημένα διαμονητήρια και πηγαίνουν απευθείας στο Άγιον Όρος», σημειώνει μιλώντας στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο Ευάγγελος Τσικούρας από την «Αγιορειτική Εστία» στη Θεσσαλονίκη, όπου το τελευταίο διάστημα, εκτός από το πασίγνωστο βιβλιοπωλείο, λειτουργεί πιλοτικά και τμήμα αγιορείτικων και μοναστηριακών ειδών (κρασί, λάδι, μέλι, βότανα, σαπούνια και κεραλοιφές, σπαθόλαδο, θυμιάματα και ξυλόγλυπτα) με τις αντίστοιχες πιστοποιήσεις και άδειες από τις μονές.
ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΚΙΝΗΣΗ
Η κίνηση είναι, κατά τον ίδιο, αυξημένη κατά 20%-25% σε σχέση με την προ κρίσης περίοδο και στην αύξηση αυτή συντελούν όχι μόνο οι ξένοι επισκέπτες, αλλά και οι Έλληνες. Ανάμεσα στους τελευταίους υπάρχουν και οι «καθημερινοί» πελάτες, όσοι δηλαδή θα αναζητήσουν κάποια αγιορείτικη κεραλοιφή, που χρησιμοποιούν για συγκεκριμένη πάθηση ή και το κρασί και το λάδι τους για το οικογενειακό τραπέζι ή για κάποιο δώρο. «Οι Έλληνες πελάτες και ιδίως εκείνοι ηλικίας 25 έως 40 ετών, έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, χάρη στη στροφή αφενός στη μεσογειακή διατροφή και αφετέρου στην παράδοση», λέει.
Προσθέτει ότι μεγάλη είναι η κίνηση και στο βιβλιοπωλείο της «Αγιορειτικής Εστίας», με την αξιοζήλευτη συλλογή πνευματικών βιβλίων, αλλά και φωτογραφικών λευκωμάτων για το Άγιον Όρος και τα βυζαντινά μνημεία της Θεσσαλονίκης.
Τα βιβλία αυτά μάλιστα, δεν κυκλοφορούν μόνο στην ελληνική γλώσσα, αλλά -μεταξύ άλλων- και στα αγγλικά, ρώσικα, σέρβικα, γερμανικά, βουλγαρικά, ισπανικά, αλβανικά, γερμανικά και ρουμάνικα.
«Τα τελευταία χρόνια», λέει ο κ.Τσικούρας, «υπάρχει μεγάλη αύξηση εκδόσεων στα ρουμανικά, καθώς πολλοί νέοι Ρουμάνοι που σπούδασαν στην Ελλάδα, όταν επέστρεψαν στην πατρίδα τους αποφάσισαν να κάνουν μεταφράσεις για να μάθει ο κόσμος περισσότερα για την ορθοδοξία».
ΣΥΛΛΟΓΗ 3.500 ΕΙΚΟΝΩΝ
Οι άνθρωποι που μπαίνουν στο νέο κατάστημα- πολυχώρο της «Αγιορειτικής Παράδοσης» στο κέντρο της Θεσσαλονίκης δεν έχουν ένα συγκεκριμένο «προφίλ», όπως σημειώνει στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο ένας εκ των μετόχων, Σταύρος Ντινέλης, πρώην διευθυντής τράπεζας.
Μπορεί να είναι άνθρωποι πολύ κοντά στη θρησκεία, που επιθυμούν να αποκτήσουν μια πιστοποιημένη αγιορείτικη εικόνα (το κατάστημα, που αναπτύσσεται σε δύο επίπεδα στην Αγίας Σοφίας, διαθέτει -κατά τον κ. Ντινέλη- τη μεγαλύτερη συλλογή εικόνων, ήτοι 3.500) ή άτομα που θέλουν να αγοράσουν τα μοναδικής ποιότητας βιολογικά προϊόντα του Αγίου Όρους για προσωπική χρήση ή για κάποιο δώρο.
Μεγάλο μέρος των πελατών της «Αγιορείτικης Παράδοσης» -το πρώτο κατάστημα της οποίας λειτουργεί επί χρόνια στον Λαγκαδά Θεσσαλονίκης- είναι Ρώσοι, Βούλγαροι και Σέρβοι. «Ιδίως μετά την μεταφορά της Τιμίας Ζώνης στη Ρωσία, οι Ρώσοι γνωρίζουν πολλά και ζητούν συγκεκριμένα πράγματα», σημειώνει ο κ.Ντινέλης, σύμφωνα με τον οποίο υπάρχει σημαντική αύξηση της ζήτησης από ξένους, ιδίως για αντίγραφα αγιορείτικων εικόνων της Παναγίας, π.χ., της Μονής Βατοπεδίου, όπως η Παντάνασσα, η Βηματάρισσα, η Παραμυθία και η Ελαιοβρύτισσα.
«ΠΡΟΣΕΥΧΟΝΤΑΙ ΜΕΣΑ ΣΤΟ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ»
«Οι λόγοι που οι Ρώσοι αγοράζουν τέτοιες εικόνες, είναι καθαρά και βαθιά θρησκευτικοί. Πραγματικά πιστεύουν. Κάποτε, είχε επισκεφτεί το κατάστημα στον Λαγκαδά ένα γκρουπ 42 Ρώσων. Σε κάποια στιγμή, αφότου έφυγαν και κλείσαμε τα φώτα του καταστήματος, ο ξεναγός διαπίστωσε ότι ένα άτομο έλειπε. Τον ψάξαμε και τον βρήκαμε να προσεύχεται μπροστά σε μια εικόνα, με τα φώτα κλειστά», σημειώνει ο κ.Ντινέλης, σύμφωνα με τον οποίο το κατάστημα προσφέρει στους επισκέπτες του τη δυνατότητα να δοκιμάσουν και την αγιορείτικη κουζίνα.
«Ιδιαίτερα οι Ρώσοι και οι Ουκρανοί έχουν πολύ ισχυρό το ορθόδοξο θρησκευτικό συναίσθημα και θέλουν να γυρίσουν πίσω με κάτι που θα αποτελεί ενθύμιο από τους μοναχούς, καθώς θεωρούν το Άγιον Όρος ιερό τόπο, βασικό κέντρο της ορθοδοξίας. Φανταστείτε ότι όταν οι Ρωσίδες μπαίνουν στο κατάστημα, φιλούν τις εικόνες. Κατά κύριο λόγο αγοράζουν θυμίαμα, αλλά και κομποσκοίνια, έλαια και κεραλοιφές. Έχουν αγοράσει ακόμη και πολυέλαιο για εκκλησία από εδώ, όχι από το δικό μου κατάστημα βέβαια. Όσον αφορά στις εικόνες, προτιμούν εκείνες που τα πρωτότυπά τους βρίσκονται στο Άγιον Όρος, όπως η Παναγία η Πορταΐτισσα, που αποκαλούν «Ιβίρσκαγια», επειδή βρίσκεται στη Μονή Ιβήρων, αλλά και η Τριχερούσα. Συχνά δηλαδή ζητούν συγκεκριμένες εικόνες, κατά κύριο λόγο της Παναγίας», εξηγεί ο καταστηματάρχης 'Αρης Ταμβάκης από την Ουρανούπολη.
ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗ ΡΩΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΤΙΣ «ΔΙΑΒΑΣΟΥΝ»
Όπως λέει, ζήτηση για τα αγιορείτικα προϊόντα πάντα υπήρχε, αλλά ιδίως μετά τη δεκαετία του '90 και το άνοιγμα του «ανατολικού μπλοκ» το αγοραστικό ενδιαφέρον αυξήθηκε κατακόρυφα. Και όχι μόνο το αγοραστικό... Σύμφωνα με τον κ. Ταμβάκη υπάρχουν Ρώσοι, που φέρνουν εικόνες από τη χώρα τους προκειμένου να τις «διαβάσουν» στο Άγιον Όρος και να τις πάρουν πίσω ευλογημένες.
Αυτές τις ημέρες, συμπληρώνει, λόγω του Πάσχα, υπάρχει έντονη κινητικότητα, αν και ιδίως οι Ουκρανοί τουρίστες είναι φέτος πιο «μουδιασμένοι» ως προς τα χρήματα που δαπανούν, λόγω των εξελίξεων στις σχέσεις της χώρας τους με τη Ρωσία.