Του Γιώργου Μακρή
Σενάριο – βόμβα για μετάθεση των εκλογών της αυτοδιοίκησης το φθινόπωρο του 2015 σε περίπτωση που αποφασιστεί να διεξαχθούν ταυτόχρονα ευρωεκλογές και βουλευτικές εκλογές κυκλοφορεί τον τελευταίο καιρό φέρνοντας τα πάνω κάτω στο σχεδιασμό εκατοντάδων φερέλπιδων υποψηφίων περιφερειαρχών και δημάρχων.
Σύμφωνα με το σενάριο αυτό, στην κυβέρνηση έχουν διαπιστώσει ότι είναι αδύνατο να διεξαχθούν ταυτόχρονα τριπλές εκλογές που στην ουσία θα είναι τετραπλές καθώς οι ψηφοφόροι θα κληθούν να ψηφίσουν:
-στις ευρωεκλογές την Κυριακή 25 Μαΐου 2014,
-τις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές (δύο κάλπες) σε δύο γύρους στις 18 και 25 Μαΐου 2014,
-τις (πιθανές) βουλευτικές εκλογές μία από τις δύο αυτές Κυριακές.
Για τον λόγο αυτό εξετάζεται το ενδεχόμενο να μεταθέσουν τις αυτοδιοικητικές εκλογές στο όριο της πενταετίας, δηλαδή Οκτώβριο – Νοέμβριο του 2015. Άλλωστε, με τον νόμο του «Καλλικράτη» προβλέπεται ότι πλέον η θητεία περιφερειαρχών και δημάρχων (θα) είναι πενταετής και εξαιρέθηκε μόνο η τρέχουσα πρώτη θητεία που προβλέφθηκε να διαρκέσει 3,5 χρόνια ώστε να συμπέσουν οι αυτοδιοικητικές εκλογές με τις ευρωεκλογές. Όπως είναι προφανές, η διάταξη αυτή μπορεί να αλλάξει με νέα νομοθετική ρύθμιση και οι αυτοδιοικητικές εκλογές να διεξαχθούν το φθινόπωρο του 2015.
ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΝΟΘΕΙΑΣ
ΣΤΟΥΣ ΣΤΑΥΡΟΥΣ
Το σενάριο για μετάθεση των αυτοδιοικητικών εκλογών αυτό έχει βάση μόνο στην περίπτωση που αποφασιστεί να διενεργηθούν τον προσεχή Μάιο και εθνικές εκλογές. Στην αντίθετη περίπτωση, εξυπακούεται ότι δεν τίθεται ζήτημα μετάθεσής τους.
Αυτό, πάντως, που όλοι στην κεντρική πολιτική σκηνή και την αυτοδιοίκηση αποκλείουν είναι να διενεργηθούν ταυτόχρονα τριπλές εκλογές.
Τα βασικά επιχειρήματα που προβάλλονται προς αυτήν την κατεύθυνση είναι:
-Δεν υπάρχει ιστορικό προηγούμενο μαζικών εκλογών και ο κρατικός μηχανισμός είναι ανέτοιμος. Για παράδειγμα, δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες κάλπες και παραβάν, δεν υπάρχει γενικότερα η απαραίτητη υποδομή.
-Θεωρείται αδύνατον οι δικαστικοί αντιπρόσωποι με τις ολιγομελείς εφορευτικές επιτροπές να φέρουν σε πέρας το έργο της καταμέτρησης της τετραπλής ψήφου με τους πάμπολλους σταυρούς. Επειδή είναι απίθανο, να τελειώσουν τα ξημερώματα της Δευτέρας, προφανώς θα απαιτηθεί πολύ μεγαλύτερο χρονικό διάστημα κατά το οποίο θα ελλοχεύει, όμως, ο κίνδυνος της... λαθροχειρίας – ιδίως στους σταυρούς των υποψηφίων βουλευτών και δημοτικών – περιφερειακών συμβούλων.
Υπάρχει βεβαίως η λύση να «σπάσουν» τα εκλογικά τμήματα σε μικρότερα και να προβλεφθεί αμοιβή για τις εφορευτικές επιτροπές αλλά και πάλι θα απαιτηθεί μεγάλο χρονικό διάστημα για την καταμέτρηση των ψήφων και – κυρίως – των σταυρών.
-Θα υπάρξει ζήτημα με ποια σειρά θα γίνει η καταμέτρηση των ψήφων. Προφανώς οι βουλευτικές εκλογές είναι πρώτης προτεραιότητας, όμως η χώρα δεν μπορεί να καθυστερήσει τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών. Αλλά και πάλι είναι δυνατόν οι υποψήφιοι περιφερειάρχες και δήμαρχοι να περιμένουν μέχρι το απόγευμα της Δευτέρας ή την Τρίτη για να μάθουν αν εκλέγονται;
-Το οικονομικό κόστος θα είναι πολύ μεγάλο. Και στη συγκεκριμένη οικονομική κατάσταση της χώρας, το οικονομικό δεν είναι αμελητέα μεταβλητή.
-Θα ανακύψουν επιμέρους ζητήματα όπως για το ποιος θα πρωτο-προλάβει να εμφανιστεί στα μέσα ενημέρωσης ή ποιος θα πρωτο-προλάβει να μιλήσει στις πλατείες και τα αμφιθέατρα.
-Προβλέπονται μεγάλες καθυστερήσεις στη διάρκεια της ψηφοφορίας μέχρι κάθε ψηφοφόρος να ψηφίσει (χωρίς να κάνει λάθος) στις τρεις ή τέσσερις κάλπες.
-Γενικότερα οι ταυτόχρονες προεκλογικές εκστρατείες εκτιμάται ότι θα προκαλέσουν σύγχυση σε μεγάλο τμήμα των ψηφοφόρων.
ΤΑ ΣΤΕΛΕΧΗ
Το σενάριο περί μετάθεσης των αυτοδιοικητικών εκλογών, ενισχύεται και από το εξής επιχείρημα, το οποίο βεβαίως όλοι αντιλαμβάνονται αλλά ουδείς μπορεί να επικαλεστεί δημόσια: οι αιρετοί της αυτοδιοίκησης σήμερα προέρχονται στη συντριπτική πλειονότητά τους από τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ. Πρόκειται για στελέχη με σημαντική επιρροή στις τοπικές κοινωνίες. Σε περίπτωση τριπλών εκλογών τα στελέχη αυτά εκ των πραγμάτων θα δώσουν βαρύτητα στην (επαν)εκλογή τους θέτοντας σε δεύτερη μοίρα το κομματικό τους καθήκον. Αυτό αποδυναμώνει τα δύο κυβερνητικά κόμματα που αυτή τη στιγμή σε επίπεδο στελεχιακού δυναμικού υπερτερούν του ΣΥΡΙΖΑ.
ΓΙΑΤΙ Ν’ ΑΝΤΙΔΡΑΣΟΥΝ;
Οι υποστηρικτές του σεναρίου δεν αναμένουν έντονες αντιδράσεις στο ενδεχόμενο μετάθεσης των δημοτικών – περιφερειακών εκλογών για το φθινόπωρο του 2015 καθώς όπως ρωτούν:
-Γιατί να αντιδράσουν οι νυν περιφερειάρχες και δήμαρχοι που θα παραταθεί η θητεία τους για 18 μήνες;
-Γιατί ν’ αντιδράσει ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ, που ευελπιστεί να καταγράψει στην αυτοδιοίκηση δύναμη ανάλογη μ’ αυτή στη Βουλή, όταν μπροστά στο έλασσον, δηλαδή τις αυτοδιοικητικές εκλογές, θα κερδίσει το μείζον, δηλ. τις εθνικές εκλογές στις οποίες πιστεύει ότι θα είναι πρώτο κόμμα και θα σχηματίσει κυβέρνηση;
ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ
ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑ
Το σενάριο περί μετάθεσης των αυτοδιοικητικών εκλογών παρουσιάζει, πάντως, ένα ισχυρό μειονέκτημα – τόσο ισχυρό που ακόμη και όσοι το θεωρούν λογικό, αμφισβητούν ότι μπορεί τελικά να το υιοθετήσουν στην κυβέρνηση: οι πρόωρες (εθνικές) εκλογές δεν προαναγγέλλονται. Δηλαδή, δεν μπορεί η κυβέρνηση να ανακοινώσει τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο ότι θα κάνει εθνικές εκλογές τον Μάιο. Η προκήρυξη των εκλογών θα γίνει, αν γίνει, στην τελευταία προθεσμία, εκεί γύρω στο Πάσχα (20 Απριλίου).
Άρα, εκεί κοντά στην προκήρυξη των εθνικών εκλογών, θα πρέπει να ψηφισθεί η διάταξη περί πενταετούς θητείας περιφερειαρχών και δημάρχων. Νομικά αυτό μπορεί να ισχύσει, ωστόσο εκ των πραγμάτων θα δημιουργηθεί μείζον ζήτημα σε πολιτικό επίπεδο καθώς οι υποψήφιοι περιφερειάρχες και δήμαρχοι θα έχουν ξεκινήσει την προεκλογική εκστρατεία τους (με όποιο κόστος αυτή συνεπάγεται) και ξαφνικά θα υποχρεωθούν να τη σταματήσουν.
Συνεπώς, όπως και το ενδεχόμενο τριπλών εκλογών, έτσι και το ενδεχόμενο να ξεκινήσει μια προεκλογική εκστρατεία και να... σταματήσει, δεν έχει προηγούμενο...
