Ο κ. Καραμανλής επικέντρωσε την ομιλία του στα εθνικά θέματα με αιχμές τις εξελίξεις ύστερα από την κλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας, το προσφυγικό/μεταναστευτικό και τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Αναφερόμενος στο διεθνές σκηνικό είπε ότι «έχουμε περάσει σε φάση αυξανόμενης αβεβαιότητας που επιτείνεται από τη συχνά απρόβλεπτη συμπεριφορά των ΗΠΑ που εγείρει ερωτηματικά συνέπειας και αξιοπιστίας».
Η απρόβλεπτη αυτή συμπεριφορά των ΗΠΑ σημείωσε πως «αποτυπώνεται σε μείζονα θέματα: από τη λεγόμενη Αραβική ‘Ανοιξη και τις αντιφάσεις της υπερδύναμης στο ζήτημα της Συρίας έως την ανακόλουθη συμπεριφορά της έναντι της Τουρκίας».
«Ανταγωνισμοί, περιφερειακές συγκρούσεις, εμπορικοί πόλεμοι και συχνές μεταβολές δυνάμεων, συμπεριφορών και ευθυγραμμίσεων καθιστούν τη διεθνή σκηνή πολύ πιο ασταθή από οποιαδήποτε άλλη φάση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πραγματικότητα αυτή αποτυπώνεται με ιδιαίτερη ενάργεια στην ευρύτερη γειτονιά μας, τον χώρο δηλαδή της Νοτιο-Ανατολικής Ευρώπης, της Ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής», είπε χαρακτηριστικά.
ΚΛΙΜΑΚΩΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΡΚΙΑ
Ο κ. Καραμανλής μίλησε για «απροκάλυπτη κλιμάκωση της Τουρκίας, από τον Έβρο μέχρι την Κύπρο» και είπε χαρακτηριστικά: «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια απροκάλυπτη κλιμάκωση εκ μέρους της Τουρκίας, από τον Έβρο μέχρι την Κύπρο. Κλιμάκωση που είναι σχεδιασμένη και συστηματική. Γνωρίζουμε πια πού αποσκοπούν οι στρατηγικές κινήσεις της ‘Αγκυρας».
Σε ό,τι αφορά στη στάση της Ελλάδας τόνισε πως «η εμπειρία του παρελθόντος έχει δείξει ότι η Ελλάδα δεν πρέπει να συρθεί ούτε να παρασυρθεί από τις μεθοδεύσεις της Τουρκίας και δεν πρέπει να επιτρέψει τη δημιουργία τετελεσμένων σε βάρος των κυριαρχικών δικαιωμάτων της. Πρέπει να βρίσκεται σε διαρκή εγρήγορση και ετοιμότητα. Γιατί, ας μην γελιόμαστε, η υπεράσπιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων και των εθνικών συμφερόντων μας θα βασιστεί στις δικές μας δυνάμεις. Στην εμπέδωση αρραγούς εθνικού μετώπου και στη διασφάλιση της αποτρεπτικής ισχύος των ενόπλων μας δυνάμεων».
«Με την Τουρκία, οι σχέσεις μας διαχρονικά δοκιμάζονται από τις αυθαίρετες διεκδικήσεις της. Η αντιμετώπισή τους απαιτεί σοβαρότητα, μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και πρωτοβουλίες σε όλα τα μέτωπα. Η Ελλάδα έχει επιλέξει, ως κύριο όπλο της απέναντι στις διεκδικήσεις αυτές, το Διεθνές Δίκαιο. Πρέπει ταυτόχρονα να εργαζόμαστε αδιάλειπτα για την ανάδειξη του προβλήματος ως Ευρω-τουρκικού, και όχι αμιγώς ελληνο-τουρκικού. Και ακόμα να οικοδομούμε ισχυρές συμμαχίες, στη βάση διμερών ή πολυμερών συμφωνιών, που αναβαθμίζουν τη θέση μας στην περιοχή».
Απέρριψε συστάσεις και προτροπές προς την Ελλάδα για να τα βρει με την Τουρκία λέγοντας: «Συστάσεις και προτροπές που μας καλούν τάχα να «λογικευτούμε και να τα βρούμε», πολύ δε περισσότερο πιέσεις φίλων, συμμάχων ή εταίρων, δεν γίνονται δεκτές, αν προσκρούουν στο εθνικό συμφέρον. Χρέος δικό μας είναι να υπερασπιζόμαστε τα δίκαια και τα συμφέροντα της Ελλάδας. Στη Θράκη, στο Αιγαίο, στην Κύπρο μετριέται η αντοχή του Ελληνισμού. Και πρέπει να πείθει άπαντες ότι αυτή η αντοχή είναι μεγάλη, αποφασισμένη και αμετακίνητη.
Είπε, επίσης, ότι η Τουρκία οφείλει να τιμήσει τη Συμφωνία της με την Ευρωπαϊκή Ένωση για το προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα.
ΔΙΣΤΑΚΤΙΚΗ Η ΕΥΡΩΠΗ
Ο πρώην πρωθυπουργός είπε ότι η κατάσταση επιβαρύνεται και από τη μέχρι στιγμής «διστακτικότητα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί ως ισχυρός παίκτης του διεθνούς συστήματος.
«Η σημερινή Ευρώπη εμφανίζεται εσωστρεφής, δυσκίνητη, αδύναμη να πάρει κρίσιμες αποφάσεις και πρωτοβουλίες» και ανέφερε ως κραυγαλέο παράδειγμα την διαπιστωμένη αδυναμία της να διαμορφώσει καθαρή και αποτελεσματική πολιτική στο προσφυγικό και μεταναστευτικό ζήτημα.
Ειδικότερα για την Ελλάδα είπε ότι μπορεί να εξελιχθεί σε μείζον θέμα με άγνωστες σήμερα προεκτάσεις και τί συνέδεσε με το δημογραφικό.
«Η γεωγραφική μας θέση, σε συνδυασμό με την αβελτηρία των εταίρων μας, το καθιστούν ακόμα πιο σύνθετο. Αν, μάλιστα, συνυπολογιστούν οι δυσμενείς προβλέψεις για τις δημογραφικές προοπτικές στη χώρα μας, αν, όπως τεκμηριώνουν όλες οι έρευνες, είμαστε μία χώρα της οποίας ο πληθυσμός και μειώνεται και γηράσκει με εντεινόμενους ρυθμούς, και, ταυτόχρονα, αν δεν ανασχέσουμε τη φυγή νέων κυρίως Ελλήνων στο εξωτερικό, λόγω της οικονομικής κρίσης, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι μπορεί να βρισκόμαστε, στο όχι μακρινό μέλλον, ενώπιον εθνικής κρίσης», παρατήρησε.
Εξέφρασε την πίστη ότι ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και η νέα κυβέρνηση έχουν πλήρη επίγνωση των διαστάσεων του προβλήματος και, όπως ήδη φάνηκε, τη βούληση να κινηθούν γρήγορα και αποτελεσματικά.
«ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΜΕΝΟΣ» Ο ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΣ ΠΕΡΙΓΥΡΟΣ
Ο πρώην πρωθυπουργός βλέπει «σύννεφα» και στον Βαλκανικό περίγυρο και σημείωσε: «Τα Δυτικά Βαλκάνια, 20 χρόνια μετά τον τελευταίο πόλεμο στην περιοχή, δυστυχώς παραμένουν μία μαύρη τρύπα στον ευρωπαϊκό χάρτη. Ναι μεν δεν υπάρχουν αιματηρές συγκρούσεις αυτή τη στιγμή, αλλά η κατάσταση δεν έχει βελτιωθεί ουσιαστικά και απομένουν πολλά να γίνουν. Ιδιαίτερα οι περιπτώσεις της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, του Κοσσυφοπεδίου, αλλά και της Αλβανίας, παρουσιάζουν στασιμότητα ή και πισωγυρίσματα».
Σε ό,τι αφορά στη Συμφωνία των Πρεσπών επισήμανε ότι το κεκτημένο που πετύχαμε στο Βουκουρέστι, τον Απρίλιο του 2008, με πολύ κόπο και κόστος, δεν αξιοποιήθηκε όπως θα έπρεπε και οι εξελίξεις κατέδειξαν τις μεγάλες αδυναμίες αυτής της Συμφωνίας.
«Έπρεπε και μπορούσαμε να απαιτήσουμε και να επιτύχουμε πολύ περισσότερα. Οι πρόσφατες εξελίξεις επιβεβαίωσαν ότι άλλοι επείγονταν για την ένταξή τους στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ και αυτοί είχαν ακόμα να αποδείξουν πολλά. Εξάλλου, όπως φάνηκε, τα ζητήματά τους είναι περισσότερα από τα ζητήματα με την Ελλάδα. Και, επίσης, οι εξελίξεις κατέδειξαν, με τον πιο προφανή τρόπο, τις μεγάλες αδυναμίες αυτής της συμφωνίας», επισήμανε.
Ως προς τη στάση της Βόρειας Μακεδονίας τόνισε πως οι χώρες που φιλοδοξούν - αργά ή γρήγορα - να γίνουν μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης οφείλουν να υιοθετήσουν και να εφαρμόσουν πλήρως Ευρωπαϊκή συμπεριφορά, Ευρωπαϊκές αρχές και αξίες.
«Η εναρμόνιση με αυτές δεν είναι μια αυτοματοποιημένη διαδικασία. Πρέπει να είναι πλήρης και ουσιαστική. Και δεν μπορεί να είναι συγκυριακή. Δεν μπορεί να υπόσχεσαι Ευρωπαϊκή συμπεριφορά μόνο υπό το δέλεαρ της ένταξης στην ΕΕ και στην οποιαδήποτε καθυστέρηση να επαπειλούνται υπαναχωρήσεις. Αυτό θα προκαλούσε πρόσθετες ανησυχίες για το μέλλον. Δεν θα πρέπει κανείς να θεωρεί ότι, υπογράφοντας τη Συμφωνία των Πρεσπών, παίρνει αυτομάτως εισιτήριο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και αυτή είναι μια καλή ευκαιρία να το συνειδητοποιήσουν όλοι αυτό».
Το ίδιο, είπε, ισχύει και για την Αλβανία και ειδικότερα για τα ζητήματα που αφορούν την προστασία και τα δικαιώματα της ελληνικής εθνικής μειονότητας. «Χωρίς την εφαρμογή των Ευρωπαϊκών προτύπων στο ζήτημα αυτό και χωρίς την εκπλήρωση των υποχρεώσεών της, η Αλβανία δεν μπορεί να περιμένει ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής της πορείας», υπογράμμισε.
ΣΕ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Ο πρώην πρωθυπουργός σημείωσε πως η Μακεδονία βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι υψίστης σημασίας γεωπολιτικά, μεταξύ των χωρών των Βαλκανίων, του Εύξεινου Πόντου και της Μέσης Ανατολής. Ενεργειακά, εμπορικά, τουριστικά, εκπαιδευτικά, πολιτιστικά, η θέση της την καθιστά ιδανικό κόμβο, σημείο διέλευσης και πύλη πρόσβασης στην περιοχή. Αυτό όμως προϋποθέτει ριζική αναβάθμιση του συστήματος υποδομών που θα περιλαμβάνει τη βελτίωση του οδικού και σιδηροδρομικού δικτύου, την ενίσχυση της δυναμικότητας των λιμανιών και αεροδρομίων, τις ενεργειακές διαδρομές. Οι επιλογές που κάνουμε και θα κάνουμε για την αξιοποίηση των τεράστιων αυτών δυνατοτήτων θα αποδειχθούν κρίσιμης σημασίας για το μέλλον.
Για το λιμάνι της Θεσσαλονίκης είπε ότι έχει εξαιρετικά πλεονεκτική γεωγραφική θέση. Θέση που αξιοποιήθηκε ήδη από την αρχαιότητα, μετά την ίδρυσή του από τον Κάσσανδρο. Στη διασταύρωση δικτύων μεταφοράς μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Βορρά και Νότου, έχει ήδη μεγάλες δυνατότητες και μπορεί να αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο ως πύλη εισόδου στη Βαλκανική και στην ευρύτερη Νοτιο-Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη. Το κάναμε στον Πειραιά, μπορεί να γίνει και για τη Θεσσαλονίκη.
Τα λιμάνια Καβάλας και Αλεξανδρούπολης έχουν να παίξουν το δικό τους καίριο ρόλο στην περιοχή. Ήδη οι πρόσφατες εξελίξεις ανέδειξαν το στρατηγικό ρόλο του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης. Αλλά δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι βασικό κομμάτι του στρατηγικού αυτού ρόλου αποτελούν τα ενεργειακά σχέδια για την περιοχή. Δεν θα πρέπει να μείνει αναξιοποίητη η γειτνίαση του λιμανιού με το Διαδριατικό Αγωγό Φυσικού Αερίου (TAP) και με την όδευση του κάθετου συνδετηρίου αγωγού Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB). Ούτε, φυσικά, τα σχέδια για την κατασκευή πλωτού σταθμού αεριοποίησης και εισαγωγές υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στη Βαλκανική, μέσω Αλεξανδρούπολης.
Τόνισε πως η Μακεδονία, όμως, μπορεί και πρέπει να αποτελέσει επίσης εκπαιδευτικό και πολιτιστικό φάρο στην περιοχή. «Το Διεθνές Πανεπιστήμιο Ελλάδας, το πρώτο ελληνικό δημόσιο αγγλόφωνο Πανεπιστήμιο της χώρας που ιδρύσαμε το 2005, λειτουργούσε μέχρι πρότινος πολύ ικανοποιητικά και με διαρκώς βελτιούμενη απόδοση. Η πρόσφατη συγχώνευσή του με ΤΕΙ της Βόρειας Ελλάδας οδηγεί σε μεγάλες δυσλειτουργίες και, το κυριότερο όλων, ακυρώνει την αρχική του αποστολή. Ελπίζω και εύχομαι η νέα ηγεσία του υπουργείου Παιδείας να επαναφέρει το Διεθνές Πανεπιστήμιο στη σωστή τροχιά του», είπε.
Έκανε αναφορά και στον Κωνσταντίνο Καραμανλή, λέγοντας πως «με την προσωπική σφραγίδα του Κωνσταντίνου Καραμανλή, από το 1974 και μετά, αναλήφθηκαν σημαντικές πρωτοβουλίες, τόσο στον ιστορικό όσο και κυρίως στον αρχαιολογικό τομέα. Με κορυφαία βεβαίως όλων την αμέριστη στήριξη των ανασκαφών του αείμνηστου καθηγητή Μανώλη Ανδρόνικου στη Βεργίνα» και υπογράμμισε: «Η ιστορική και αρχαιολογική έρευνα, με ακλόνητα, επιστημονικά θεμελιωμένα επιχειρήματα η πρώτη και αδιάψευστα τεκμήρια η δεύτερη, απέδειξαν την αδιαμφισβήτητη ελληνικότητα της Μακεδονίας».
Μετά την ομιλία ο πρόεδρος της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Βασίλης Πάππας επέδωσε στον πρώην πρωθυπουργό αναμνηστική πλακέτα.
