Του ΑΝΤΩΝΗ ΣΚΟΡΔΙΛΗ
Το ομορφόπαιδο της φωτογραφίας – τραβήχτηκε προ εννέα χρόνων και δημοσιεύτηκε στη στήλη “Ανθρώπινα” της εφημερίδας “Ελευθεροτυπία” – είναι ο Έλληνας παραολυμπιονίκης της ξιφασκίας και νυν γιατρός Μάνος Μπόγδος. Ο Μ. Μπόγδος είχε διαθέσει εαυτόν στην προσπάθεια του φίλου του σκηνοθέτη Αντώνη Ρέλλα να αναδείξει με τρόπο παραδειγματικό την ανάγκη τήρησης των προδιαγραφών προσβασιμότητας στον σχεδιασμό των ανά την επικράτεια περιπτέρων.
Ο Α. Ρέλλας, κάτοχος άδειας περιπτέρου ως ανάπηρος ειρηνικής περιόδου (ΑΕΠ) – ακρωτηριασμός κάτω άκρου – είχε απόλυτο δίκιο. Ενώ το σκεπτικό της νομοθεσίας ήθελε και θέλει τις άδειες περιπτέρων να αντανακλούν την ανάγκη ενεργού απασχόλησης των ανθρώπων με αναπηρία, οι προδιαγραφές σχεδιασμού τους ήταν και είναι τέτοιες ώστε πρακτικά να απαγορεύουν στους ανάπηρους αδειούχους να εργάζονται σε αυτά.
Αποτέλεσμα: Όλα σχεδόν τα περίπτερα στη χώρα που έχουν αποδοθεί σε ανθρώπους με αναπηρία ώστε να είναι επαγγελματικά και κοινωνικά ενεργοί, τα “εκμεταλλεύονται” στην πράξη μια σειρά από κυκλώματα (η σχετική ανάλυση δεν είναι του παρόντος) που λειτουργούν ως μεσολαβητές ανάμεσα στον αδειούχο ανάπηρο και μακρόχρονους μισθωτές εισπράττοντας από τους δεύτερους την απαραίτητη (καλή) προμήθεια. Όσο για τους πρώτους, τους δικαιούχους με αναπηρία, υποχρεωτικά “βολεύονται” με ένα μηνιαίο ποσό μίσθωσης το ύψος του οποίου εξαρτάται από την θέση του περιπτέρου.
Ένας χειραφετημένος πολίτης με αναπηρία που αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως υποκείμενο δικαιωμάτων και αρνείται να τον αιχμαλωτίσει στον υποτελή ρόλο του αντικειμένου φιλανθρωπίας – και ο κ. Ρέλλας είναι μια τέτοια περίπτωση – αρνείται να παραδοθεί στα κυκλώματα που του απαγορεύουν το δικαίωμα στην εργασία. Από το μακρινό 2006 λοιπόν, με δική του πρωτοβουλία και έξοδα (μελέτες και σχέδια, ειδικευμένος τοπογράφος μηχανικός, δοκιμές λειτουργικότητας), κατέστησε το περίπτερό του σε κεντρικό σημείο του Αμαρουσίου το πρώτο αληθώς (100%) προσβάσιμο περίπτερο στην χώρα. Όχι μόνο για τον ίδιο ως εργαζόμενο το οποίο σήμαινε παρεμβάσεις εντός του κουβούκλιου αλλά – δώστε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτό – και για τους υποψήφιους πελάτες του με κινητική αναπηρία. Το οποίο σήμαινε παρεμβάσεις και στους εκτός κουβουκλίου χώρους του περιπτέρου (ψυγείο, πάγκος με τις εφημερίδες κ.λπ.) προς εξασφάλιση των απαραίτητων χώρων ανεμπόδιστης κίνησής τους.
Αυτό που στην πραγματικότητα έπραξε ο Αντώνης Ρέλλας δεν ήταν άλλο από την εφαρμογή του πνεύματος και γράμματος όλων των νόμων περί προσβασιμότητας. Γι’ αυτό και η πράξη του αναγνωρίστηκε ως πρωτοπόρα, όχι μόνο από τους αναπηρικούς φορείς και κάποια ΜΜΕ αλλά και από ουκ ολίγους εκπροσώπους φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Περιλαμβανομένων και κάποιων από όμορους δήμους που δήλωσαν ενδιαφερόμενοι να μάθουν περισσότερα και να προσπαθήσουν ώστε τα “αντίστοιχα” να συμβούν και εντός των ορίων τους.
Στη χώρα των νεοελλήνων, δυστυχώς, η απόσταση ανάμεσα σε λόγια και πράξη, σε θεωρία και εφαρμογή, όχι μόνο δεν γεφυρώνεται αλλά και συχνά-πυκνά διαστέλλεται τόσο ώστε να εξωθεί στα όρια όσους τολμούν και το επιχειρούν. Διαβάστε τι τράβηξε μετά την αναβάθμιση του περιπτέρου του σε “προσβάσιμο” ο κ. Ρέλλας και φρίξτε: Καθημερινή κατάληψη του δικαιωματικού αναπηρικού του παρκινγκ από μπάζα, σκουπίδια και κάδους ανακύκλωσης. Ψευδείς εναντίον του καταγγελίες για δήθεν παραχώρηση του περιπτέρου του και της θέσης στάθμευσης έναντι υποτιθέμενου χρηματικού ανταλλάγματος. Συνεχείς κλήσεις από τις “αρμόδιες” υπηρεσίες του δήμου για έλεγχο και επανεξέταση των δικαιολογητικών της αναπηρίας του, ωσάν ο ακρωτηριασμός να είναι … γρίπη που θεραπεύεται.
Όλα αυτά επί χρόνια. Και κλιμακούμενα, κάθε πέρυσι και καλύτερα. Με τον πρωταγωνιστή της ιστορίας μας, ταυτόχρονα να υπομένει και επιμένει. Διαρκώς να αποδεικνύει υπέρ εαυτού τα αυτονόητα και την αμέσως επόμενη στιγμή να προσπαθεί να πείσει τους διώκτες του για την ανάγκη να κατανοηθούν και γενικευτούν υπέρ του κοινωνικού συνόλου. Λαμβάνοντας από πλευράς τους τη μια στιγμή συμφωνία – “καταλαβαίνουμε, έχετε δίκιο” – ταγμένη την αμέσως επόμενη να μεταλλαχτεί σε νέα ταλαιπωρία: “Μας συγχωρείτε, τη δουλειά μας κάνουμε”…
Τελευταία πράξη (του παραλόγου): Ενώ μόλις προ μερικών εβδομάδων ο Α. Ρέλλας είχε τύχει αρμόδιας διαβεβαίωσης ότι η μόνιμη δίκαιη λύση που θα έδινε τέλος στο “παράλογο” που επί χρόνια βιώνει επειδή … τόλμησε να κάνει το περίπτερό του προσβάσιμο είναι “θέμα ημερών”, αντί αυτού παρέλαβε άναυδος πρόστιμο ύψους 7.300 € για κατάληψη κοινόχρηστου χώρου. “Ως εδώ!” μας δηλώνει, επισημαίνοντας ότι αρνείται πλέον να συνεχίσει τον προσωπικό αγώνα του υπέρ του αυτονόητου – “παριστάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν” μας εξηγεί – και ζητώντας την αρωγή μας ώστε το θέμα να γενικευτεί στον βαθμό που κοινωνικά του πρέπει, του αξίζει.
*Τις επόμενες μέρες αναμένονται επερωτήσεις κάποιων κυβερνητικών βουλευτών περί των περιπτέρων και του καθεστώτος λειτουργίας τους, βασισμένες στην πρωτοπόρο περίπτωση του Αντώνη Ρέλλα. Ας μας επιτραπεί να σχολιάσουμε ότι “καλές είναι”, πιθανώς και απαραίτητες, όμως δεν επαρκούν. Στο όνομα της ανάγκης εδραίωσης ενός νέου μοντέλου ένταξης των λεγόμενων ευάλωτων κοινωνικών ομάδων που αντιλαμβάνεται την ανάγκη ενίσχυσης της απασχόλησης “από τα κάτω” ως επιτακτική, η συγκεκριμένη περίπτωση επιβάλλεται να ιδωθεί ως ιδανική αφορμή για μια γενικότερη παρέμβαση. Οτιδήποτε άλλο – που ενδεχομένως θα επιλύει το θέμα του κ. Ρέλλα δικαιώνοντας τον ίδιο όμως δεν θα αγγίζει το ευρύτερο της εκμετάλλευσης των περιπτέρων από κυκλώματα εις βάρος της απασχόλησης των ανθρώπων με αναπηρία – θα είναι λίγο…
(πηγή: Ιστοσελίδα Press Publica)
