«Πρόθεσή μας είναι να αποσυνδέσουμε την ημερομηνία διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών με αυτές των ευρωεκλογών. Η ταύτισή τους χρονικά αλλοιώνει τον χαρακτήρα των αυτοδιοικητικών εκλογών. Άρα είναι εύλογο να μετατεθούν για λίγο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εσωτερικών παραπέμποντας στο τελικό σχέδιο της κυβέρνησης για τη μεταρρύθμιση στον «Καλλικράτη» που θα παρουσιαστεί εντός του 2017.
Πάντως, πληροφορίες από το κυβερνητικό επιτελείο, φέρουν τον χρόνο των αυτοδιοικητικών εκλογών να εξαρτάται/συναρτάται με τον χρόνο των εθνικών εκλογών, ενώ ανοιχτό παραμένει αν η νέα θητεία θα έχει διάρκεια 5 ετών όπως ισχύει τώρα ή 4 ετών όπως ίσχυε κατά το παρελθόν.
Η ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Επισημαίνεται ότι η επιτροπή για τη μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη» έχει ταχθεί υπέρ της διενέργειας των αυτοδιοικητικών εκλογών το φθινόπωρο, όπως συνέβαινε στο παρελθόν καθώς και υπέρ της επαναφοράς της 4ετούς θητείας.
Στην εισήγησή της αναφέρει χαρακτηριστικά:
«Μετά τη μεταβολή του ν. 3852/2010, οι δημοτικές και περιφερειακές εκλογές διεξάγονται κάθε πέντε χρόνια, ταυτόχρονα με τις ευρωεκλογές. Οι νέες δημοτικές και περιφερειακές αρχές αναλαμβάνουν καθήκοντα την 1η Σεπτεμβρίου του έτους διεξαγωγής των εκλογών.
-Σε ό,τι αφορά στην ταυτόχρονη διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών και των ευρωεκλογών:
Η σύνδεση δύο τελείως διαφορετικών ως προς το επίπεδο και τα διακυβεύματα εκλογικών διαδικασιών, θεωρείται, με βάση και την εμπειρία από την εφαρμογή του «Καλλικράτη» στις πρόσφατες εκλογές του 2014, λανθασμένη, καθώς υποβαθμίζει τη σημασία και των δύο διαδικασιών και συσκοτίζει τα επίδικα ζητήματα καθεμίας.
Η εξοικονόμηση δαπανών, που υπήρξε το βασικό επιχείρημα της ταυτόχρονης διεξαγωγής, φαίνεται από την εμπειρία του 2014 ότι δεν υπήρξε υπολογίσιμη, καθώς η διεξαγωγή τριπλών εκλογών, αυξάνει τον φόρτο εργασίας των εμπλεκομένων και τις απαιτήσεις από τη διαδικασία και, συνεπώς, καθιστά αδύνατο τον αντίστοιχο περιορισμό των δαπανών. Με άλλα λόγια, η ταυτόχρονη διεξαγωγή των εκλογών δεν μείωσε τη σχετική δαπάνη στο μισό.
Σε ό,τι δε αφορά στην υποτιθέμενη ενίσχυση της συμμετοχής στις ευρωεκλογές, αυτή αφ’ ενός μεν δεν υπήρξε τόσο σημαντική (52,54% το 2009 έναντι 59,33% το 2014), αφ’ ετέρου δε δεν μπορεί να αποδοθεί μονοσήμαντα μόνο στην ταύτισή τους με τις αυτοδιοικητικές εκλογές, αφού μεσολάβησαν και σημαντικές πολιτικές εξελίξεις. Σε κάθε δε περίπτωση, η εκλογική διαδικασία για τις αυτοδιοικητικές αρχές, ενόψει και της εξαιρετικής σημασίας τους, δεν είναι σκόπιμο να φαλκιδεύεται λόγω άλλων πρακτικών, οικονομικών κ.λπ. επιδιώξεων.
Εξάλλου, θα πρέπει να επισημανθεί και η σημαντική αναστάτωση που υπήρξε ενόψει του διαφορετικής σύνθεσης εκλογικού σώματος σε καθεμία από τις εν λόγω εκλογικές διαδικασίες (αυτοδιοικητικές εκλογές – ευρωεκλογές), κυρίως σε ό,τι αφορά στον θεσμό των ετεροδημοτών, με αποτέλεσμα τη σημαντική επιβάρυνση όλων των συντελεστών της εκλογικής διαδικασίας, την ταλαιπωρία των πολιτών και, κυρίως, τη δημιουργία ανασφάλειας δικαίου ως προς τους δικαιούμενους να ψηφίσουν και, κατά συνέπεια, το κύρος της εκλογικής διαδικασίας.
Υπενθυμίζεται ότι – λόγω της προχειρότητας με την οποία είχε συνταχθεί η σχετική διάταξη στον «Καλλικράτη» – πριν τις εκλογές του 2014 διαπιστώθηκε ότι δεν ήταν σαφές αν με τις ευρωεκλογές έπρεπε να ταυτιστεί ο πρώτος ή ο δεύτερος γύρος των αυτοδιοικητικών εκλογών, εξ ου και μεσολάβησε, σε συνέχεια και σφοδρής πολιτικής αντιπαράθεσης που προηγήθηκε, νομοθετική ρύθμιση για την αποσαφήνιση του θέματος.
-Σε ό,τι αφορά στη διάρκεια της αυτοδιοικητικής περιόδου:
H καθιέρωση της πενταετούς αυτοδιοικητικής περιόδου δεν δικαιολογείται ούτε δικαιοπολιτικά ούτε από την εμπειρία εφαρμογής του «Καλλικράτη». Υπενθυμίζεται ότι σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο – όπου υποτίθεται τα διακυβεύματα είναι περισσότερα και πιο σύνθετα – η κοινοβουλευτική περίοδος είναι (στην καλύτερη περίπτωση) τετραετής, επομένως δεν είναι σαφές γιατί μία Δημοτική/ Περιφερειακή Αρχή δεν μπορεί να σχεδιάσει και να υλοποιήσει το πρόγραμμά της εντός του ίδιου χρονικού κύκλου, πολλώ δε μάλλον που η αυτοδιοικητική θητεία – σε αντίθεση με την κυβερνητική – είναι εκ του νόμου σταθερή και εκ των προτέρων δεδομένη.
Ειδικότερα δε σε σχέση με τον προϋπολογισμό του πρώτου έτους κάθε αυτοδιοικητικής περιόδου, υπενθυμίζεται ότι – λόγω και των νέων στενών δημοσιονομικών συνθηκών – το προσχέδιο του προϋπολογισμού κάθε Δήμου/ Περιφέρειας καταρτίζεται εντός του φθινοπώρου του προηγούμενου έτους. Επομένως, στην πράξη, παρόλο που θεωρητικά ο προϋπολογισμός κατατίθεται από τη νέα Δημοτική/Περιφερειακή Αρχή, η αναμόρφωση των ήδη σχεδόν δεδομένων μεγεθών του προϋπολογισμού από τις Δημοτικές/Περιφερειακές Αρχές που αναλαμβάνουν την 1η Σεπτεμβρίου είναι σχεδόν αδύνατη ή, πάντως, πολύ περιορισμένη.
Βάσει των ανωτέρω, η μεταβολή που επήλθε με τον ν. 3852/2010 σε σχέση με τον χρόνο διεξαγωγής των αυτοδιοικητικών εκλογών και τη διάρκεια της αυτοδιοικητικής περιόδου δεν θεωρείται σημαντική, χωρίς ωστόσο να υπάρχει σημαντικός αντίλογος και στη διατήρηση της πενταετούς αυτοδιοικητικής περιόδου, εφόσον διασφαλιστεί το μείζον, που είναι η αποσύνδεση των αυτοδιοικητικών εκλογών από τις ευρωεκλογές», τονίζει η επιτροπή.
ΑΘΗΝΑ, Του Γιώργου Μακρή
