Συγκεκριμένα, η ICAP επισημαίνει ότι, «μετά από μία περίοδο πέντε διαδοχικών τριμήνων με θετικούς ρυθμούς μεταβολής του ΑΕΠ, από το β΄ εξάμηνο του 2015, η ελληνική οικονομία επανήλθε σε υφεσιακή τροχιά, η οποία, μάλιστα, δείχνει να εντείνεται το τρέχον έτος. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2016, το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (ΑΕΠ) υποχώρησε κατά 0,5%, σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, ενώ συγκρινόμενο με το (αντίστοιχο) πρώτο τρίμηνο του 2015, το ΑΕΠ κατέγραψε μείωση 1,4% (σε ετήσια βάση)».
Σύμφωνα με την ICAP, «η πρωτοφανής συρρίκνωση του ΑΕΠ, κατά την εξαετία της οικονομικής κρίσης, έπληξε με σφοδρότητα την αγορά εργασίας, με την απασχόληση να καταγράφει εντυπωσιακή πτώση επί σειράν ετών. Ωστόσο, στη διάρκεια του 2014, η τάση αυτή ανακόπηκε και η απασχόληση εμφανίζει θετική μεταβολή».
Στην μελέτη της, η ICAP παρουσιάζει τα εξής στοιχεία:
- «Απασχόληση/Εργατικό δυναμικό.
- Εξελίξεις το 2015.
Η τάση ανάκαμψης της απασχόλησης που εμφανίστηκε το 2014 στην αγορά εργασίας, συνεχίστηκε και κατά το 2015. Όπως φαίνεται από τα στοιχεία των τριμηνιαίων ερευνών εργατικού δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), η ανάκαμψη της απασχόλησης επικράτησε σε γενικές γραμμές, το 2015, όχι, όμως, με την ίδια δυναμική, αφού οι πολιτικές εξελίξεις και η παρατεταμένη αβεβαιότητα που επικράτησε το 2015, επέφεραν την «εξασθένηση» των θετικών εξελίξεων.
Κατά το δ΄ τρίμηνο του 2015, η απασχόληση ήταν αισθητά αυξημένη, κατά 3% σε ετήσια βάση (συγκριτικά με δ΄ τρίμηνο του 2014). Ωστόσο, σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο, οι απασχολούμενοι μειώθηκαν κατά 0,8%. Από την σχετική έρευνα προκύπτει ότι ο αριθμός των απασχολουμένων, στα τέλη του 2015, ανήλθε σε 3.641,7 χιλιάδες άτομα (από 3.535,3 χιλιάδες, κατά το δ΄ τρίμηνο του 2014), γεγονός που συνεπάγεται ότι υπήρξε καθαρή προσθήκη 106,4 χιλιάδων θέσεων εργασίας.
Την γενική θετική εξέλιξη, επιβεβαιώνει και η αύξηση κατά 2,1% του μέσου αριθμού των απασχολουμένων, το 2015/14. Ειδικότερα, την τελευταία διετία, (εξαιρουμένου του α΄ τριμήνου του 2014), οι μεταβολές στην απασχόληση ήταν συνεχώς θετικές (προσθήκη θέσεων εργασίας), μέχρι και σήμερα. Όμως, παρά την (περιορισμένη) πρόσφατη ανάκαμψη, το χάσμα σε σχέση με τα προγενέστερα επίπεδα παραμένει τεράστιο και απαιτείται πολύ μεγάλη προσπάθεια, για να επανέλθει η απασχόληση στα προ κρίσης επίπεδα.
Όσον αφορά στη σύνθεση του δυναμικού, το 2015, το εργατικό δυναμικό των 4.816,3 χιλιάδων ατόμων αντιστοιχεί στο 52,2% του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας (άτομα ηλικίας > 15 ετών), ενώ ο αριθμός των απασχολουμένων (3.641,7 χιλιάδες άτομα, το δ΄ τρίμηνο 2015) αντιστοιχεί στο 39,4% του πληθυσμού εργάσιμης ηλικίας.
Με βάση τα στοιχεία της τελευταίας έρευνας, από το σύνολο των απασχολούμενων στα τέλη του 2015, οι άνδρες καλύπτουν το 57,8 %, ενώ οι γυναίκες καλύπτουν το 42,2%.
Συνεχής αύξηση για τις γυναίκες
Περαιτέρω, εξετάζοντας τις μεταβολές της απασχόλησης με βάση το φύλο των απασχολουμένων, παρατηρείται ότι στις γυναίκες καταγράφεται συνεχώς αύξηση στην απασχόληση από το β΄ τρίμηνο του 2014. Η αύξηση της γυναικείας απασχόλησης, στα τρία τελευταία τρίμηνα του 2015, εντοπίζεται μόνο σε γυναίκες άνω των 30 ετών και, κυρίως, στις ηλικιακές ομάδες 30 - 44, 45 - 64.
Στην πλευρά των ανδρών, ωστόσο, σταθερά θετική μεταβολή σημειώνεται μόνο από το β΄ τρίμηνο του 2015 και μετά, είναι δε ιδιαίτερα έντονη στην ηλικιακή ομάδα 45 - 64 ετών. Αντίθετα, στις νεαρές ηλικίες (15 - 24 ετών) η απασχόληση εμφανίζει συνεχή μείωση τα τρία τελευταία τρίμηνα.
Η συμμετοχή των εργαζομένων με μερική απασχόληση στο σύνολο των απασχολουμένων διευρύνθηκε, τα τελευταία χρόνια και δείχνει να παγιώνεται σε επίπεδα μεταξύ του 9% - 10%, την τελευταία διετία. Ειδικότερα, το ποσοστό της μερικής απασχόλησης κάλυψε το 9,4% της συνολικής, το δ΄ τρίμηνο του 2015.
Ωστόσο, εάν εστιάσουμε στις νέες προσλήψεις (αναγγελίες προσλήψεων, που καταγράφει το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ), προκύπτει ότι, το 2015, το 55,5% των νέων προσλήψεων αφορά συμβάσεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχόληση, ενώ το 44,5% αντιστοιχεί σε πλήρη απασχόληση.
Σταθερή ανάκαμψη στην απασχόληση μισθωτών
Στα πρώτα χρόνια της κρίσης, οι μεγάλες απώλειες στην απασχόληση αφορούσαν, κυρίως, τους μισθωτούς απασχολουμένους. Ωστόσο, από τις αρχές του 2014, η φθίνουσα πορεία ανατράπηκε και πλέον, την τελευταία διετία, παρατηρείται σταθερή ανάκαμψη της απασχόλησης μισθωτών. Επίσης, από το δ΄ τρίμηνο του 2014, θετικές είναι οι μεταβολές και στην πλευρά των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό.
Αντίθετα, ιδιαίτερα δυσμενείς παραμένουν οι εξελίξεις στους αυτοαπασχολούμενους χωρίς προσωπικό, η απασχόληση των οποίων καταγράφει συνεχώς πτώση, από τα τέλη του 2010 μέχρι και σήμερα (επί 21 διαδοχικά τρίμηνα).
Ένα στοιχείο που χαρακτήρισε την αγορά εργασίας, τα τελευταία χρόνια, ήταν η αύξηση της συμμετοχής των προσωρινά απασχολουμένων. Συγκεκριμένα, ενώ το ποσοστό της προσωρινής εργασίας (ως προς το σύνολο των μισθωτών), στις αρχές του 2012, ήταν μικρότερο του 10%, στο γ΄ τρίμηνο του 2015 ανήλθε στο 13%, για να περιοριστεί, στη συνέχεια, στο 11,7%, στα τέλη του έτους. Όπως διαπιστώνεται από τα στοιχεία της έρευνας, η προσωρινή εργασία παρουσιάζει έντονη εποχικότητα, με σημαντική αύξησή της, το δεύτερο και τρίτο τρίμηνο κάθε έτους, προφανώς, λόγω αυξημένης ζήτησης από τον ευρύτερο κλάδο του τουρισμού.
Ποιοτικά χαρακτηριστικά στην αύξηση της απασχόλησης
Εξετάζοντας τις μεταβολές της απασχόλησης ανά μορφωτικό επίπεδο, η εντονότερη αύξηση της απασχόλησης, το 2015, αφορά τις κατηγορίες των κατόχων απολυτηρίου μέσης εκπαίδευσης, καθώς και των πτυχιούχων της ανώτερης τεχνικής - επαγγελματικής εκπαίδευσης, ενώ θετική ήταν η εξέλιξη και για τους πτυχιούχους ΑΕΙ. Ωστόσο, το τελευταίο έτος, παρατηρείται μία «ανατροπή» στους κατόχους διδακτορικού/μεταπτυχιακού τίτλου, κατηγορία όπου καταγράφηκε συνεχής μείωση της απασχόλησης σε όλη τη διάρκεια του 2015, ενώ, αντίθετα, το 2014, η εξέλιξη ήταν σταθερά αυξητική.
Τέλος, αναφορικά με τις μεταβολές της απασχόλησης σε κλαδικό επίπεδο, σημαντικές αυξήσεις σε όλη τη διάρκεια του έτους παρουσίασαν, κυρίως, κλάδοι του τριτογενούς τομέα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του γ΄ και δ΄ τριμήνου του 2015, ειδικότερα, αυξημένη απασχόληση εντοπίζεται, κυρίως, στον κλάδο χονδρικό & λιανικό εμπόριο μηχανοκίνητων οχημάτων, καθώς και στον κλάδο υπηρεσιών παροχής καταλύματος & εστίασης, γεγονός που συμβαδίζει με την εντυπωσιακή αύξηση της τουριστικής κίνησης.
Αντίθετα, η δυσμενέστερη εικόνα σημειώθηκε στους κλάδους γεωργίας - δασοκομίας - αλιείας, των κατασκευών και της ενημέρωσης-επικοινωνίας.
Ενδεικτικό της αλλαγής που κατέγραψε η αγορά εργασίας, το τελευταίο έτος, είναι το γεγονός ότι 14 από τους συνολικά 21 ευρύτερους κλάδους της οικονομίας παρουσίασαν αύξηση απασχόλησης, το δ΄ τρίμηνο του 2015, έναντι πέντε και οκτώ κλάδων, αντίστοιχα, στα τέλη του 2012 και 2013.
Εξελίξεις το α΄ τρίμηνο του 2016
Η θετική εικόνα που καταγράφηκε το 2014 - 2015, συνεχίζεται και το τρέχον έτος. Κατ’ αρχήν, με βάση στοιχεία από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, το ισοζύγιο των ροών απασχόλησης (προσλήψεις - αποχωρήσεις) είναι θετικό, κατά το α΄ τετράμηνο του 2016, με τις προσλήψεις να υπερτερούν κατά 124,5 χιλιάδες άτομα των αποχωρήσεων.
Βάσει των στοιχείων της τελευταίας έρευνας εργατικού δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ για το α΄ τρίμηνο του 2016, προκύπτουν τα εξής:
- Η απασχόληση στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 2,9%, συγκριτικά με το α΄ τρίμηνο του 2015, ήταν δε ελαφρά μειωμένη σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο τρίμηνο. Ο αριθμός των απασχολουμένων, το α΄ τρίμηνο του 2016, διαμορφώθηκε σε 3.606,3 χιλιάδες άτομα, προκύπτει, δηλαδή, προσθήκη 101,9 χιλιάδων θέσεων εργασίας, (συγκριτικά με το α΄ τρίμηνο του 2015), με την απασχόληση να σημειώνει θετική μεταβολή για οκτώ συνεχή τρίμηνα.
- Οι πρόσφατες αλλαγές είχαν σαν αποτέλεσμα την περαιτέρω βελτίωση του λόγου «άνεργοι/απασχολούμενοι», με το δείκτη να περιορίζεται πλέον στο 33,1% (από 36,3% το α΄ τρίμηνο του 2015).
- Το ποσοστό των μισθωτών εκτιμάται στο 65,8%, με το δείκτη αυτό να παραμένει σε αρκετά χαμηλότερα επίπεδα από το μέσο όρο της Ε.Ε., όπου οι μισθωτοί αντιστοιχούν στο 83,9% του συνόλου απασχολουμένων.
- Το ποσοστό μερικής απασχόλησης κάλυψε το 9,8% της συνολικής, με την μεγάλη πλειοψηφία των μερικώς απασχολούμενων (69,1%) να δηλώνει ότι η επιλογή ήταν αναγκαστική.
- Ωστόσο, εάν εστιάσουμε μόνο στις νέες προσλήψεις (αναγγελίες προσλήψεων, που καταγράφει το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ), προκύπτει ότι, κατά το πρώτο τετράμηνο του 2016, το 50,9% των νέων προσλήψεων αφορά συμβάσεις μερικής ή εκ περιτροπής απασχόληση».
