Νωρίτερα απ’ ό,τι αρχικά αναμενόταν, πιθανόν και τις επόμενες ημέρες, το νομοσχέδιο με το νέο εκλογικό σύστημα θα κατατεθεί στη Βουλή περιλαμβάνοντας και τη ρύθμιση για παροχή ψήφου στους 17άρηδες.
Για τα υπόλοιπα θέματα που «άνοιξαν» και συζητήθηκαν τις τελευταίες ημέρες,
-φαίνεται ότι τελικά θα διατηρηθεί το πλαφόν εισόδου στη Βουλή είτε στο 3% που είναι σήμερα είτε ελαφρά μειωμένο στο 2,5%,
-δεν υπάρχει συναίνεση, ειδικά από κάποια μικρά κόμματα, για την κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών,
-ενώ υπάρχει γενικά συναίνεση για την ψήφο των ομογενών, η κυβέρνηση επικαλείται τεχνικές δυσκολίες και ίσως τελικά η σχετική ρύθμιση παραπεμφθεί για το μέλλον.
ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ 200
Το θέμα βεβαίως για την κυβερνητική πλειοψηφία δεν είναι απλά να αλλάξει τον εκλογικό νόμο αλλά να επιτύχει πλειοψηφία 200 εδρών στη Βουλή, καθώς με λιγότερες ψήφους ο νέος νόμος θα ισχύσει από τις μεθεπόμενες εκλογές.
Ωστόσο, με βάση την κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων και τις θέσεις τους επί των 5 θεμάτων που έχουν τεθεί στον δημόσιο διάλογο και τις οποίες κωδικοποιεί και παρουσιάζει η «Ε», προκύπτει ότι αν και θεωρητικά δεν αποκλείεται, στην ουσία είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν όχι απίθανο, να επιτευχθεί η πλειοψηφία των 200 εδρών σε όλα τα θέματα.
ΔΥΟ ΚΑΛΠΕΣ, ΔΥΟ ΝΟΜΟΙ
Επισημαίνεται ότι εφ’ όσον τελικά ο εκλογικός νόμος υπερψηφισθεί αλλά με λιγότερες από 200 ψήφους, τότε σε περίπτωση κατά την οποία στις επόμενες εκλογές επαναληφθεί το σκηνικό του 2012, δηλαδή δεν προκύψει κυβερνητική πλειοψηφία και χρειαστεί δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, αυτή θα γίνει με το νέο εκλογικό σύστημα.
Σύμφωνα με αναλυτές, ουσιαστικά μ’ αυτήν τη στόχευση ελήφθη στην ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ η απόφαση για αλλαγή του εκλογικού νόμου (πέραν φυσικά της προσπάθειας για αλλαγή ατζέντας, άσκησης πίεσης στα μικρά κόμματα και ικανοποίησης του κομματικού ακροατηρίου). Δηλαδή, φέρονται να έχουν την εκτίμηση ότι στις επόμενες εκλογές ακόμη κι αν η Νέα Δημοκρατία είναι πρώτο κόμμα, δεν θα έχει αυτοδυναμία ενώ τα κόμματα που πιθανόν να συμπράξουν μαζί της, θα κινούνται σε χαμηλά ποσοστά, άρα θα έχουν ολιγάριθμες κοινοβουλευτικές ομάδες. Συνεπώς, εκτιμούν ότι θα απαιτηθούν και δεύτερες εκλογές (όπως έγινε το 2012), οι οποίες φυσικά θα διεξαχθούν με το νέο εκλογικό νόμο.
Ως εκ τούτου, η κυβερνητική πλειοψηφία μπορεί να «κυνηγά» τους «200», αλλά αν έχει βάση η προαναφερθείσα ανάλυση, τότε το βλέμμα της είναι (και) στις διπλές κάλπες.
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ
Ποιες είναι όμως οι θέσεις των κομμάτων για το νέο εκλογικό νόμο με βάση τα πέντε ζητήματα που τέθηκαν στο δημόσιο διάλογο τις τελευταίες ημέρες;
ΣΥΡΙΖΑ
Η τελική θέση του ΣΥΡΙΖΑ για τον εκλογικό νόμο αναμένεται να οριστικοποιηθεί σήμερα στην Κεντρική Επιτροπή αν και βεβαίως κομματικά στελέχη υπενθυμίζουν ότι «πάγια θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η απλή αναλογική» Όπως διαφαίνεται μέχρι τώρα, ο ΣΥΡΙΖΑ προσανατολίζεται στην πλήρη κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών, τη διατήρηση του ορίου 3% για είσοδο στη Βουλή (πιθανόν με ελαφρά μείωση στο 2,5%) και την παροχή ψήφου στους 17άρηδες.
Πάντως, ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών κ. Παναγιώτης Κουρουμπλής έχει ταχθεί υπέρ της διατήρησης ενός μπόνους 30 εδρών, μόνο όμως στην περίπτωση που το πρώτο κόμμα ή συνασπισμός κομμάτων έχουν ένα συγκεκριμένο ποσοστό (ο ίδιος μίλησε για 40% που είναι πάντως συζητήσιμο). Για τις υπόλοιπες 270 έδρες διευκρινίζει ότι θα κατανεμηθούν με απλή αναλογική.
ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
Η Νέα Δημοκρατία δεν συναινεί σε αλλαγή του εκλογικού νόμου καθώς θεωρεί ότι αυτός που ισχύει εξασφαλίζει σταθερές κυβερνήσεις που έχει σήμερα ανάγκη η χώρα, ενώ χρεώνει «τακτικισμούς» στον ΣΥΡΙΖΑ. Η ΝΔ όπως ξεκαθάρισε ο πρόεδρός της κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, συζητά στην παρούσα φάση μόνο τα εξής δύο σημεία:
-την ψήφο των ομογενών για την οποία έχει καταθέσει πλήρη πρόταση νόμου
-και την κατάτμηση των μεγάλων εκλογικών περιφερειών.
ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ
Η Χρυσή Αυγή δεν έχει παρουσιάσει τις θέσεις της καθώς άλλωστε δεν εκλήθη στο Μέγαρο Μαξίμου. Ενδεχομένως να το κάνει όταν έλθει το σχετικό νομοσχέδιο στη Βουλή σκοπεύοντας να παίξει τον ρόλο του ρυθμιστή.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ
Ούτε η Δημοκρατική Συμπαράταξη έχει ανοίξει πλήρως τα χαρτιά της καθώς θα τοποθετηθεί «αν και όταν» η κυβέρνηση «παρουσιάσει δημόσια και επίσημα μια ολοκληρωμένη πρόταση», ωστόσο, σύμφωνα με δηλώσεις της κ. Φώφης Γεννηματά, η Δημοκρατική Συμπαράταξη τάσσεται:
- υπέρ της κατάτμησης των μεγάλων περιφερειών σε μικρότερες,
-υπέρ ενός αναλογικότερου νόμου, όπερ μεταφράζεται σε μείωση του μπόνους στις 20-30 έδρες αν ένα κόμμα «πιάσει» ένα ποσοστό της τάξης του 40%,
-υπέρ της διατήρησης του 3% για την είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή,
-υπέρ της ψήφου στα 17.
ΚΚΕ
«Απλή αναλογική, ανόθευτη, άδολη, χωρίς μπόνους, χωρίς πλαφόν», είναι η θέση του ΚΚΕ όπως την εξέφρασε ο γενικός γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής κ. Δημήτρης Κουτσούμπας μετά τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό. Συνεπώς, το ΚΚΕ είναι:
- υπέρ της πλήρους κατάργησης του μπόνους των 50 εδρών,
-και υπέρ της κατάργησης του πλαφόν του 3% για είσοδο στη Βουλή.
ΠΟΤΑΜΙ
Το Ποτάμι, όπως δήλωσε προχθές ο πρόεδρός του κ. Σταύρος Θεοδωράκης, τάσσεται:
-υπέρ της κατάτμησης των μεγάλων περιφερειών,
-υπέρ της διατήρησης του πλαφόν για την είσοδο ενός κόμματος στη Βουλή,
-υπέρ ενός αναλογικότερου μπόνους (έχει προτείνει μπόνους μιας έδρας για κάθε 2% των ψήφων, δηλαδή με 40% το πρώτο κόμμα θα παίρνει μπόνους 20 έδρες),
-υπέρ της ψήφου των 17άρηδων
-και υπέρ του να ψηφίζουν οι Έλληνες του εξωτερικού.
Βεβαίως, το Ποτάμι έχει παρουσιάσει μια πλήρη πρόταση για τον εκλογικό νόμο με βάση το «γερμανικό μοντέλο» και με μείωση του αριθμού των βουλευτών στους 255.
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες, όπως δήλωσε ο πρόεδρος του κόμματος κ. Πάνος Καμμένος μετά τη συνάντησή του με τον πρωθυπουργό κ. Αλ. Τσίπρα, τάσσονται
-υπέρ της διατήρησης του 3%,
-υπέρ της ψήφου στα 17,
-υπέρ της ψήφου των ομογενών και της εκλογής βουλευτών από την ομογένεια,
-υπέρ της διατήρησης του μπόνους αλλά της μείωσής του κάτω από τις 50 έδρες ώστε «να μην προσβάλλει την αναλογικότητα της ψήφου αλλά να δίνει τη δυνατότητα συνεργασιών».
ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ
Η Ένωση Κεντρώων, όπως δήλωσε προχθές ο κ. Βασίλης Λεβέντης, τάσσεται
-υπέρ της πλήρους κατάργησης του μπόνους,
-υπέρ της διατήρησης του πλαφόν εισόδου ενός κόμματος στη Βουλή στο 3% ή της μικρής μείωσής του στο 2,5%
-εναντίον της κατάτμησης των μεγάλων περιφερειών,
-υπέρ της επιστολικής ψήφου των ομογενών, αν και όπως εκτιμά αυτό δεν θα γίνει κατορθωτό στις επικείμενες εκλογές
-υπέρ της κατάργησης του ψηφοδελτίου Επικρατείας και της μείωσης του αριθμού των βουλευτών στους 200.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
Οι θέσεις των κομμάτων
| ΜΠΟΝΟΥΣ 50 ΕΔΡΩΝ | ΠΛΑΦΟΝ 3% |
ΨΗΦΟΣ ΣΤΑ 17 |
ΚΑΤΑΤΜΗΣΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ |
ΨΗΦΟΣ ΟΜΟΓΕΝΩΝ |
|
| ΣΥΡΙΖΑ |
Πλήρης κατάργηση |
Διατήρηση | ΝΑΙ | - |
ΝΑΙ αλλά υπάρχουν τεχνικές δυσκολίες |
| ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ | Διατήρηση | Διατήρηση | - | ΝΑΙ | ΝΑΙ |
| ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ | - | - | - | - | - |
|
ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ |
Μείωση στις 20-30 |
Διατήρηση | ΝΑΙ | ΝΑΙ | - |
| ΚΚΕ |
Πλήρης κατάργηση |
Κατάργηση | - | - | - |
| ΠΟΤΑΜΙ |
Μείωση (1 έδρα για κάθε 2%) |
Διατήρηση | ΝΑΙ | ΝΑΙ | ΝΑΙ |
| ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ | Μείωση | Διατήρηση | ΝΑΙ | ΝΑΙ | ΝΑΙ |
|
ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ |
Πλήρης κατάργηση |
Διατήρηση, έστω στο 2,5% |
- | ΟΧΙ | ΝΑΙ |
Για τον πίνακα χρησιμοποιήθηκαν οι πρόσφατες δηλώσεις των αρχηγών των κομμάτων.
Όπου χρησιμοποιείται παύλα (-), σημαίνει ότι το κόμμα δεν έχει γνωστοποιήσει τις θέσεις του.
Η Νέα Δημοκρατία δεν συζητά τίποτε άλλο πέρα από κατάτμηση περιφερειών και ψήφο ομογενών, ενώ η Χρυσή Αυγή δεν έχει τοποθετηθεί για τον εκλογικό νόμο καθώς άλλωστε δεν εκλήθη στο Μέγαρο Μαξίμου
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
Η κοινοβουλευτική δύναμη των κομμάτων
| ΣΥΡΙΖΑ | 144 |
| ΝΔ | 75 |
| ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ | 18 |
| ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ | 16 |
| ΚΚΕ | 15 |
| ΠΟΤΑΜΙ | 10 |
| ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ | 9 |
| ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΩΩΝ | 9 |
| ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟΙ | 4 |
Για να ισχύσει ο νέος εκλογικός νόμος από τις επόμενες εκλογές θα πρέπει να ψηφιστεί από τουλάχιστον 200 βουλευτές. Στην αντίθετη περίπτωση, αν δηλαδή υπερψηφισθεί αλλά από λιγότερους, ισχύει στις μεθεπόμενες εκλογές.
Γιώργος Μακρής
