Του Κώστα Γκιάστα
Σε πραγματική μάστιγα για τις λαρισινές οικογένειες έχει εξελιχθεί η κάθε μορφής βία που ασκείται στο εσωτερικό τους τα τελευταία χρόνια, με το συγκεκριμένο συμπέρασμα να εξάγεται από τους αριθμούς των περιστατικών που παρουσιάζει σήμερα η «Ε».
Σύμφωνα με αυτούς τα τελευταία τρία χρόνια έχουν πενταπλασιαστεί, οι παραγγελίες της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Λάρισας για κοινωνική έρευνα που αφορούν σε ενδοοικογενειακή βία. Ακόμα πιο ανησυχητικό ωστόσο είναι το γεγονός πως κόντεψαν τις 100 οι καταγγελίες για παραμέληση – κακοποίηση ανηλίκων μέσα σε ένα μόλις χρόνο (2015) από τις οποίες μάλιστα 15 συνολικά παιδιά άλλαξαν οικογενειακό περιβάλλον. Πρόκειται για έναν αριθμό που σύμφωνα με τους ειδικούς, έχει εκτοξευτεί τα τελευταία χρόνια και ξεφεύγει αρκετά από τα δεδομένα άλλων, ισομεγεθών σε πληθυσμό, νομών της χώρας. Την ίδια ώρα μάλιστα που δεν αφορά σε εξαρτημένα άτομα ή ψυχικά διαταραγμένα. Εκεί εισβάλλουν δύο στοιχεία σύμφωνα με τους ειδικούς (πρόνοια, ψυχολόγους και νομικούς). Αυτά της οικονομικής κρίσης και των περισσότερων δυνατοτήτων ενημέρωσης και προστασίας των αδύναμων ομάδων.
Πιο αναλυτικά:
* Μόλις πέντε ήταν οι παραγγελίες της Εισαγγελίας Πρωτοδικών για κοινωνική έρευνα στη Διεύθυνση Πρόνοιας του Δήμου Λάρισας, το έτος 2012. Αφού διπλασιάστηκαν μέσα στο 2013 και το 2014, πενταπλασιάστηκαν (24) μέσα στο 2015. Σύμφωνα με την Πρόνοια το 90% αυτών αφορούν στη βία μεταξύ συζύγων. Η πλειοψηφία τους ασκείται από άνδρες εναντίον γυναικών χωρίς ωστόσο να λείπουν και τα αντίστροφα (!).
Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Πρόνοιας η αύξηση των συγκεκριμένου αριθμού ενδέχεται να μην αντανακλά σε πραγματική αύξηση περιστατικών. Δηλαδή μπορεί να μην έχουν αυξηθεί τα περιστατικά αλλά έχουν αυξηθεί οι καταγγελίες κάτι που σημαίνει πως ο κόσμος αρχίζει να μιλάει γι’ αυτά. Επίσης τονίστηκε πως υπάρχει πλέον μεγαλύτερη πρόσβαση ειδικά από τις γυναίκες. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι από τη συγκεκριμένη Διεύθυνση πως από το τέλος του 2014 λειτουργεί το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών. Αν κάποτε δεν είχαν το κουράγιο να το καταγγείλουν πλέον τους είναι πιο εύκολο.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η διαδικασία -αφού παραγγείλει ο εισαγγελέας την κοινωνική έρευνα- εξαρτάται άμεσα από τον εμπλεκόμενο ή εμπλεκόμενη. Αυτοί οφείλουν να συναντηθούν με την κοινωνική λειτουργό του Δήμου με τον χρόνο, τον τόπο και τη διάρκεια των συναντήσεων να το θέτει η ίδια. Όταν ολοκληρωθεί, συμπληρώνεται πιστοποίηση του εν λόγω προγράμματος που περιγράφει τον αριθμό των συναντήσεων και τον τρόπο εκτελέσεως αυτών και παραδίδεται στον αντίστοιχο εισαγγελέα.
* Ακόμα πιο σοβαρός ωστόσο δείχνει και αριθμός των αναφορών για παραμέληση / κακοποίηση ανηλίκων. Σύμφωνα με στοιχεία της Πρόνοιας οι αναφορές γίνονται μέσω της γραμμής του «Χαμόγελου του Παιδιού» ή άλλων γραμμών προστασίας παιδιών, μέσω τρίτων προσώπων και μέσω σχολείων και όλες καταλήγουν στην Εισαγγελία. Η ορθότητά τους εξακριβώνεται από την κοινωνική έρευνα και στο 80% των περιπτώσεων διαπιστώθηκε τουλάχιστον παραμέληση. Οι αναφορές «άγγιξαν» τις 100 για παραμέληση και κακοποίηση παιδιών σε ένα χρόνο. Από αυτές οι 20 έχουν τεθεί σε παρακολούθηση και είναι σε εποπτεία. Συνολικά μέσα στο προηγούμενο έτος 15 παιδιά απομακρύνθηκαν από το οικογενειακό περιβάλλον για σημαντική παραμέληση ή κακοποίηση. Ένας μικρός αριθμός των καταγγελιών δεν ευσταθούσε ενώ στο υπόλοιπο μέρος έγιναν συστάσεις από τον εισαγγελέα ή οδηγήθηκαν σε εξειδικευμένα πλαίσια. Ένας πολύ μικρότερος αριθμός άλλαξε το περιβάλλον από πατέρα σε μητέρα ή αντίστροφα. Η εκτίμηση της Πρόνοιας είναι πως ο συγκεκριμένος αριθμός είναι ιδιαίτερα μεγάλος για τον νομό Λάρισας συγκρίνοντάς τον με άλλους νομούς. Αξίζει να τονιστεί πως από όλους τους παραπάνω ελάχιστοι αποδείχθηκαν χρήστες ουσιών ή ψυχικά διαταραγμένοι. Αυτό σύμφωνα με την Πρόνοια λέει πολλά.
ΤΙ ΑΝΑΦΕΡΕΙ ΣΤΗΝ «Ε» Η ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ ΣΟΦΙΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ
«Ιδανικός χώρος ξεσπάσματος το σπίτι»
* Πώς σχετίζονται οι μειώσεις μισθού, η απόλυση και ανεργία
Για τα αυξημένα ποσοστά βίας που έχουν εισβάλει στα σπίτια των Ελλήνων, και με αφορμή αυτά της Λάρισας που παρουσιάσει σήμερα η «Ε», ζητήσαμε από τη ψυχολόγο PhD Διδάκτορα Ιατρικής Πανεπιστημίου Κρήτης, Σοφία Παπαϊωάννου, να μας εξηγήσει πόσο σχετίζονται με την οικονομική κρίση και μας διαβεβαίωσε πως: «Το αρνητικό αυτό φορτίο, αφού δε βρίσκει άλλη διέξοδο συνήθως εκδηλώνεται με βία σε άτομα του περιβάλλοντος. Η κρίση επιπλέον διαμορφώνει σχέσεις οικονομικής εξάρτησης μεταξύ των μελών της οικογένειας. Η ελληνική κοινωνία, γαλουχημένη με παραδοσιακές αξίες και το πρότυπο του άντρα που προσφέρει στην οικογένεια τα προς το ζην, λόγω της νοοτροπίας της καθιστά το σπίτι ως "ιδανικό" χώρο ξεσπάσματος. Ο άντρας που βιώνει μειώσεις μισθού, απόλυση και ανεργία αναζητά τρόπο να επιβεβαιώσει την εξουσία του στον χώρο του. Οτιδήποτε μπορεί να θεωρηθεί αμφισβήτηση του ανδρισμού ή της αξιοπρέπειάς του αρκεί για να ενεργοποιήσει έναν κύκλο ενδοοικογενειακής βίας».
Σχεδόν πάντα ωστόσο την «πληρώνουν» τα παιδιά που σύμφωνα με την ίδια είναι τα μεγαλύτερα θύματα τα οποία εκτός από τις επιπτώσεις σε επίπεδο σωματικής βλάβης που ενδέχεται να υποστούν, παρουσιάζουν συναισθηματικές δυσκολίες. Με διαταραχές ύπνου, συμπτώματα κατάθλιψης, αντικοινωνική συμπεριφορά, απόσυρση από ομάδες συνομηλίκων, χαμηλή σχολική επίδοση και επιθετικότητα.
Καταλήγοντας, υπογράμμισε πως η ενδοοικογενειακή βία «ήταν και συνεχίζει να είναι ένα θέμα ταμπού για τους Έλληνες, είναι "αόρατη" και συμβαίνει πίσω από τις κλειστές πόρτες του διπλανού σπιτιού» ενώ πρόσθεσε «Το βασικό πρόβλημα ίσως στην επαρχία είναι ότι δεν υπάρχουν πάντα μονάδες ψυχικής υγείας που θα βοηθήσουν τα θύματα της οικονομικής κρίσης να διαχειριστούν τα ψυχολογικά τους προβλήματα και επίσης δεν υπάρχουν δομές υποστήριξης για τα θύματα. Η Λάρισα διαθέτει δομές, συνεπώς πρέπει να συνεχιστεί είναι η διαρκής εκπαίδευση και η ευαισθητοποίηση του κόσμου για το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας και η διαμόρφωση υγειών κοινωνικών προτύπων».
