ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ
Σε μαραθώνιο εξελίσσεται η έκτακτη Σύνοδος Κορυφής ΕΕ- Τουρκίας με αντικείμενο το προσφυγικό, καθώς τα αιτήματα Νταβούτογλου, που τέθηκαν την τελευταία στιγμή, μετέτρεψαν τη διαπραγμάτευση σε ανατολίτικο παζάρι, σχετικά με το τι δίνει και τι παίρνει η Άγκυρα για να δεχθεί τις ευρωπαϊκές προτάσεις.
Το διπλωματικό θρίλερ έχει μετατοπιστεί στη συμφωνία με την Τουρκία, αφήνοντας κατά μέρος -προς ώρας- το αίτημα των χωρών που ζητούν κλείσιμο των συνόρων (το οποίο μπλόκαρε η καγκελάριος Μέρκελ).
Οι διαδικασίες είναι πολύπλευρες και σύνθετες, με την ηγεσία των χωρών- μελών της ΕΕ να διαπραγματεύεται με τον τούρκο πρωθυπουργό και την ευρωπαϊκή διπλωματία να εξετάζει λέξη-λέξη την πρόταση της Άγκυρας.
Το προσχέδιο της συμφωνίας
Με σαφείς προθέσεις να μετατρέψει τη Σύνοδο Κορυφής ΕΕ- Τουρκίας σε ανατολίτικο παζάρι προσήλθε ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο οποίος κατέθεσε αιτήματα για περαιτέρω οικονομικές και πολιτικές παραχωρήσεις προκειμένου να προσυπογράψει το σχέδιο της ΕΕ για μαζικές επαναπροωθήσεις των μη Σύρων που φτάνουν στα παράλια της Ελλάδας.
Προσχέδιο κοινής ανακοίνωσης, που ήρθε σε γνώση του Reuters, σημειώνει μεταξύ άλλων:
Στην Άγκυρα προσφέρονται επιπλέον 3 δισ. ευρώ (σύνολο 6 δισ.) ως βοήθεια για την περίθαλψη των Σύρων προσφύγων. Τα επιπλέον 3 δισ. ευρώ αφορούν στην περίοδο έως το τέλος του 2018.
Επίσης, χαλάρωση των όρων για χορήγηση βίζα από τα τέλη Ιουνίου 2016.
Στο προσχέδιο γίνεται περιγραφή των μέτρων και από τις δύο πλευρές για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Υπάρχει πρόταση η Τουρκία να δέχεται πίσω το σύνολο των παράτυπων μεταναστών, οι οποίοι περνούν παρανόμως στην Ελλάδα, μεταξύ αυτών και Σύρους στους οποίους δεν αναγνωρίζεται το καθεστώς του πρόσφυγα, ενώ η ΕΕ θα δέχεται να μετεγκαθίσταται ένας Σύρος πρόσφυγας για κάθε Σύρο μετανάστη, ο οποίος θα επαναπροωθείται από την Ελλάδα στην Τουρκία.
Στο προσχέδιο υπάρχει και η πρόβλεψη ότι η ΕΕ θα εκκενώσει πλήρως τα ελληνικά νησιά από τις προσφυγικές ροές, επαναπροωθώντας μόνον αυτούς που θα φτάνουν σε αυτά μετά από μία ημερομηνία που απομένει να αποφασιστεί.
Σύμφωνα με το Reuters, στο προσχέδιο υπάρχουν αναφορές (με αστερίσκο) στα βήματα που πρέπει να γίνουν στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας στην ΕΕ (άνοιγμα νέων κεφαλαίων).
Στο προσχέδιο υπάρχει αναφορά στο ότι η Τουρκία "θα συνεργαστεί με τις χώρες-μέλη της ΕΕ σε μία κοινή προσπάθεια να δημιουργηθούν ασφαλείς ανθρωπιστικοί διάδρομοι εντός της Συρίας".
Παρέμβαση Τσίπρα στη Σύνοδο
Στα συγκεκριμένα βήματα προόδου που πρέπει να κάνει η Άγκυρα ως προϋπόθεση για το άνοιγμα των κεφαλαίων της ενταξιακής διαδικασίας αναφέρθηκε ο Αλέξης Τσίπρας κατά την παρέμβασή του στη Σύνοδο των 28 ηγετών της ΕΕ, σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές.
Συγκεκριμένα ο πρωθυπουργός είπε πως τα κεφάλαια δεν μπορούν να ανοίξουν εάν δεν υπάρξουν βήματα προόδου από την πλευρά της Τουρκίας στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Άγκυρας και στο θέμα του casus belli.
Τι ζήτησε η Τουρκία
Η Τουρκία ζητεί περισσότερα από 3 δισ. ευρώ (πληροφορίες αναφέρουν ότι ζητάει 6 δισ., ενώ άλλες πηγές ανεβάζουν το ποσό στα 20 δισ.) ως βοήθεια για τη συντήρηση των Σύρων προσφύγων που φιλοξενούνται στο έδαφός της, επιτάχυνση των διαπραγματεύσεων για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (άμεσο άνοιγμα πέντε ενταξιακών κεφαλαίων τα οποία έχουν μπλοκαριστεί από την Κύπρο), καθώς και άμεση εφαρμογή της κατάργησης της βίζας για τους Τούρκους που επιθυμούν να ταξιδέψουν στην Ευρώπη από την άνοιξη του 2016.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Τουρκία ζητάει για κάθε άτομο που επαναπροωθείται στο έδαφός της, να γίνεται μετεγκατάσταση ενός πρόσφυγα στην ΕΕ, δηλαδή αναλογία 1 προς 1 ανάμεσα σε επαναπροώθηση και μετεγκατάσταση.
Δεσμεύτηκε επίσης ότι θα εφαρμοστούν σκληρότερα μέτρα σε βάρος των διακινητών ανθρώπων.
Η Άγκυρα προσφέρει την υποδοχή μη Σύρων μεταναστών, στους οποίους η Ευρώπη θα αρνηθεί το άσυλο, καθώς και επιστροφή στο έδαφός της όσων συλλαμβάνονται σε τουρκικά χωρικά ύδατα.
Νωρίτερα, αποφασίστηκε η παράταση της Συνόδου ΕΕ- Τουρκίας. Ευρωπαίος αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι οι Τούρκοι "προσφέρουν περισσότερα, αλλά ζητούν και περισσότερα".
Στις 16.00 ολοκληρώθηκε το γεύμα μεταξύ των 28 ηγετών της ΕΕ και του τούρκου πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου.
Ακολούθησε η Σύνοδος των 28 ηγετών και μετά το τέλος της επέστρεψε ο Α. Νταβούτογλου για το δείπνο.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στόχος της Συνόδου, από την ευρωπαϊκή πλευρά είναι να υπάρξει μια συμφωνία η οποία να πηγαίνει πέρα από τα όσα συμφώνησε ο Τουσκ με τον Νταβούτογλου την περασμένη εβδομάδα στην Άγκυρα.
Αυτό επί της ουσίας σημαίνει ότι η Τουρκία καλείται να δεχθεί την επανεισδοχή όχι μόνο όσων δεν έχουν δικαίωμα ασύλου, αλλά ενδεχομένως τους μη Σύρους πρόσφυγες ή ακόμα και τους ίδιους τους Σύρους, έτσι ώστε να τεθεί σε εφαρμογή μια διαδικασία επανεγκατάστασης απευθείας από την Τουρκία.
Αντιδράσεις
Σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές, που επικαλείται το Politico, ο ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, ζήτησε να υπάρξει αναφορά στο σχέδιο συμπερασμάτων στην ελευθερία του Τύπου στην Τουρκία, απειλώντας σε αντίθετη περίπτωση να μην υπογράψει τη συμφωνία.
Την άποψη ότι δεν πρέπει να λειτουργήσει η ενταξιακή διαδικασία της Τουρκίας ως προϋπόθεση για την άμεση αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης, εξέφρασε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς.
Ο ίδιος σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά τη λήξη του γεύματος μεταξύ των 28 ηγετών και του Νταβούτογλου, επιβεβαίωσε πως η Τουρκία ζητά 3 δισ. επιπλέον για την αντιμετώπιση του προσφυγικού, αλλά και τη γρηγορότερη απελευθέρωση των θεωρήσεων βίζα για τους Τούρκους πολίτες.
Ο βέλγος πρωθυπουργός Σαρλ Μισέλ και ο βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον ήταν ανάμεσα στους ευρωπαίους ηγέτες που ήγειραν το ζήτημα της ελευθερίας του Τύπου στον τούρκο πρωθυπουργό Νταβούτογλου.
Οι προτάσεις της Τουρκίας αναφορικά με τη βοήθεια που θα μπορούσε να παράσχει στην Ευρώπη για να περιοριστούν οι μεταναστευτικές ροές, με αντάλλαγμα περισσότερα χρήματα για την Άγκυρα, απαιτούν "εκτεταμένη συζήτηση" ανέφερε μέσω του Twitter ο πρωθυπουργός της Τσεχίας, Μπόχουσλαβ Σομπότκα.
Νωρίτερα, ο Αλέξης Τσίπρας είχε κατ' ιδίαν συνάντηση με τον τούρκο ομόλογό του Νταβούτογλου.
Προσερχόμενος στη Σύνοδο, ο κ. Νταβούτογλου εξέφρασε την ελπίδα ότι η συνάντηση θα αποτελέσει σημείο καμπής στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ευρώπης, προσθέτοντας ότι η Άγκυρα είναι έτοιμη να γίνει μέλος της ΕΕ.
*Επιστροφή του Νταβούτογλου στην Τουρκία με τα 3 δισ. που έχει υποσχεθεί η ΕΕ στην Άγκυρα θέλει ο Ταγίπ Ερντογάν. "Ήδη δαπανήσαμε 10 δισ. δολάρια για 3 εκατ. ανθρώπους. Υποσχέθηκαν να μας δώσουν 3 δισ. ευρώ, από τότε έχουν περάσει τέσσερις μήνες. Ο πρωθυπουργός είναι αυτή τη στιγμή στις Βρυξέλλες. Ελπίζω να επιστρέψει με τα χρήματα αυτά, τα 3 δισ. ευρώ", τόνισε.
