Επιμέλεια: Ζωή Παρμάκη
Η Αιμιλία Καμβύση, ο Στρατής Βαλιαμός, αμφότεροι από τη Λέσβο, καθώς και η Αμερικανίδα ηθοποιός Σούζαν Σάραντον προτάθηκαν για το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης από την Ακαδημία Αθηνών, το Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού, την Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή και τη Σύνοδο των Πρυτάνεων των Ελληνικών Πανεπιστημίων, που παρουσίασαν τις εν λόγω υποψηφιότητες.
«Οι προτεινόμενοι αντιπροσωπεύουν το σύνολο των ανθρώπων των νησιών και των αλληλέγγυων που στέκονται δίπλα στους πρόσφυγες, υπερασπιζόμενοι τις αξίες της ειρήνης, της ελευθερίας και της αλληλεγγύης», ανέφερε ο πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών, Θανάσης Βαλτινός σε δημοσίευμα του Αθηναϊκού Πρακτορείου.
Το οικονομικό μέρος του βραβείου, στην περίπτωση που κερδηθεί, θα αποδοθεί αναλογικά στα νοσοκομεία των νησιών, ενώ το ίδιο το βραβείο θα εκτεθεί στο Μουσείο της Ακρόπολης, εξήγησε ο Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, καθηγητής και πρόεδρος του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, ο οποίος είναι και ο ίδιος Ελληνοκύπριος πρόσφυγας.
Η ΑΙΜΙΛΙΑ ΚΑΜΒΥΣΗ
Η Αιμιλία Καμβύση, 85 χρόνων, παιδί Μικρασιατών προσφύγων από το Μοσχονήσι, έχει ζήσει όλη της τη ζωή στη Σκάλα Συκαμιάς Λέσβου. Μαζί με δύο φίλες της, την 89χρονη Ευστρατία Μαυραπίδου και την 85χρονη Μαρίτσα Μαυραπίδου έγιναν σύμβολα των εθελοντών κατοίκων της Λέσβου όταν ο φωτογραφικός φακός «τις συνέλαβε» να περιποιούνται το βρέφος μιας προσφυγοπούλας από τη Συρία, που μόλις είχε αποβιβασθεί στην ακτή.
Οι τρεις γιαγιάδες κάθε μέρα κατεβαίνουν στην ακτή, και συμπαραστέκονται μαζί με άλλους αλληλέγγυους πολίτες με όποιον τρόπο μπορούν στους εκατοντάδες πρόσφυγες που καθημερινά φτάνουν από τις απέναντι τουρκικές ακτές. Όταν τον περασμένο Νοέμβριο επισκέφθηκε τη Συκαμνιά ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος, και τη συνάντησε για να τη συγχαρεί για ό,τι έκανε αυτή με τις άλλες δυο φίλες της, απάντησε στον Πρόεδρο, «γιατί μου λες μπράβο γιε μου; Τι έκανα;». Το ίδιο επιμένει να λέει οπότε τη ρωτάν για το γιατί βοηθάει τους πρόσφυγες. «Καλά παιδιά είναι λέει. Μερικές φορές κουρασμένα από το ταξίδι με βοηθάνε να κουβαλήσουμε τα ξύλα για τη σόμπα μου».
Η κ. Καμβύση προτείνεται «για να εκπροσωπήσει όλες αυτές τις γυναίκες που συμβάλλουν σαν στοργικές μάνες για τα παιδιά που φτάνουν στην Ελλάδα και έρχονται αντιμέτωπα με την προσφυγιά και τη μετανάστευση, όλες τις γυναίκες που βοηθούν με όποιο τρόπο μπορούν στην αντιμετώπιση του προσφυγικού-μεταναστευτικού ζητήματος», επισημαίνεται στην κοινή ανακοίνωση που υπογράφουν οι επικεφαλής των τεσσάρων θεσμών της κατατεθείσης πρότασης.
Η Αιμιλία Καμβύση και οι δυο φίλες της Μαρίτσα Μαυραπίδου και Ευστρατία Μαυραπίδου είναι παιδιά Μικρασιατών προσφύγων από το Μοσχονήσι κι οι τρεις έζησαν όλη τους τη ζωή στα προσφυγόσπιτα τους, στο ψαροχώρι της Σκάλας Συκαμνιάς. Η φωτογραφία με τις τρεις γιαγιάδες που κρατούν το προσφυγόπουλο στην αγκαλιά έγινε «viral». Η Αιμιλία Καμβύση δεν είναι όλοι εμείς, η γιαγιά της Λέσβου είναι οι γιαγιάδες που μας μεγάλωσαν, αυτές που δεν αποχωρίστηκαν ποτέ τα μαύρα, αυτές που δούλευαν στα χωράφια μέχρι να γεννήσουν, αυτές που πάλεψαν με τον δικό τους τρόπο.
Ο ΣΤΡΑΤΗΣ ΒΑΛΙΑΜΟΣ
Ο Στρατής Βαλιαμός είναι 40 χρόνων, ψαράς στη Σκάλα Συκαμνιάς. Όταν δεν χρησιμοποιεί τη βάρκα του για να κερδίσει τα προς το ζην, σώζει κόσμο που κινδυνεύει. Όχι μόνο όταν τυχαία τούς βρίσκει στον δρόμο του, αλλά πολλές φορές επιχειρώντας ο ίδιος ως διασώστης με το δικό του μέσο. Αρνείται να μιλήσει για όσα έχει κάνει, αρνείται να φωτογραφηθεί λέει μόνο πως έτσι έπρεπε να κάνει και έτσι έκανε. Στο χωριό λένε πως ο Στρατής Βαλιάμος μαζί με όλους τους άλλους ψαράδες στο Αιγαίο έχουν σώσει πολλές χιλιάδες ανθρώπους. Η απάντηση που δίνει είναι «έτσι, γιατί αυτό έπρεπε να κάνω».
Ο κ. Βαλιαμός προτείνεται «για να εκπροσωπήσει όλους αυτούς τους κατοίκους των νησιών που βοηθούν με όλες τους τις δυνάμεις να αντιμετωπιστεί το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα που έχει πάρει και συνεχίζει να παίρνει τεράστιες διαστάσεις στη χώρα μας», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Η ΣΟΥΖΑΝ ΣΑΡΑΝΤΟΝ
Η ηθοποιός και αγωνίστρια Σούζαν Σάραντον, 69 ετών από τη Νέα Υόρκη, υποδέχτηκε πρόσφυγες και μετανάστες που έφταναν στις ακτές της Λέσβου, ενώ επισκέφθηκε και τους πρόσφυγες στα κέντρα φιλοξενίας στην Αθήνα. Στη συνέχεια δήλωσε, πως «η διεθνής κοινότητα πρέπει να δει τι συμβαίνει σε αυτήν τη γωνιά του πλανήτη. Πρέπει να αντιληφθεί το μέγεθος του προβλήματος και να το καταλάβει. Αυτοί οι άνθρωποι πρέπει να πάψουν να είναι “κάποιοι άλλοι” και να γίνουν οι πρόσφυγες στους οποίους χρειάζεται να σταθούμε δίπλα και να τους υποστηρίξουμε».
Η κ. Σάραντον προτείνεται «για να εκπροσωπήσει το πλήθος των ξένων αλληλέγγυων που από την πρώτη στιγμή στάθηκαν στο πλευρό των προσφύγων και των μεταναστών που έφτασαν και συνεχίζουν να φτάνουν στην Ελλάδα», υπογραμμίζεται στην ανακοίνωση.
Μόλις η κ. Σάραντον ενημερώθηκε για την πρόθεση της επιτροπής να την προτείνει για Νόμπελ Ειρήνης, είπε ότι δέχεται ταπεινά την πρόταση και θα ήταν τιμή της να προταθεί, αλλά θέλησε να καταστήσει σαφές, πως θα λειτουργήσει ως εκπρόσωπος για τις χιλιάδες των ανεξάρτητων ξένων αλληλέγγυων που δίνουν τον χρόνο και τους πόρους τους στα ελληνικά νησιά για να βοηθήσουν σε αυτήν την ανθρωπιστική κρίση. Σημείωσε πως υπάρχουν πολλοί γιατροί και άλλοι εθελοντές, οι οποίοι έχουν κάνει σημαντική δουλειά, και ότι θα ήταν τιμή της να προσέλθει ως εκπρόσωπός τους για την αυτοθυσία την συμπόνια που έδειξαν στο δράμα των προσφύγων και των μεταναστών.
ΤΟ ΝΟΜΠΕΛ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο Γιώργος Σεφέρης και ο Οδυσσέας Ελύτης ανήκουν στην ποιητική γενιά του ’30. Ανάμεσα σε άλλες διακρίσεις, τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1963 και το 1979 αντίστοιχα.
Τα έργα τους μεταφράστηκαν σε όλες σχεδόν τις γλώσσες και κυκλοφόρησαν παγκοσμίως. Πέρα από την ποίηση δημοσίευσαν δοκίμια, κριτικές, μελέτες και μεταφράσεις.
