Του Αποστόλη Ζώη
Κατά πόσο μία μεγάλη σε μέγεθος και μία επαρκώς εξοπλισμένη σχολική αυλή μπορεί να επηρεάσει τον βαθμό φυσικής δραστηριοποίησης των μαθητών και μαθητριών; Σε αυτό το ερώτημα απαντά έρευνα των Ελένης Δελίδου, καθηγήτριας Φυσικής Αγωγής, Ουρανίας Ματσούκα, επίκουρης καθηγήτριας ΤΕΦΑΑ, Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) και Νικόλαου Διγγελίδη, αναπληρωτή καθηγητή ΤΕΦΑΑ, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας (ΠΘ), όπου έγινε προσπάθεια να καταγραφεί ο βαθμός της φυσικής δραστηριότητας των μαθητών και μαθητριών της ΣΤ' τάξης του δημοτικού σχολείου.
Επτακόσιοι ενενήντα εννέα (799) μαθητές και μαθήτριες, 426 αγόρια (53,3%), της ΣΤ' τάξης του δημοτικού, από 35 σχολεία του νομού Έβρου κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο αυτοαναφοράς, προκειμένου να εκτιμηθεί ο βαθμός της φυσικής δραστηριότητάς τους. Για την καταγραφή του περιβάλλοντος των σχολικών αυλών, κατασκευάστηκε λίστα υπαίθριων χαρακτηριστικών γνωρισμάτων, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του ΟΣΚΑΕ και αναλύθηκαν-εξετάστηκαν διεξοδικά τα χαρακτηριστικά των αυλών των σχολείων.
Τα αποτελέσματα της έρευνας, σύμφωνα με τον καθηγητή στο ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Νίκου Διγγελίδη, έδειξαν ότι τα παιδιά επηρεάζονται από το περιβάλλον στο οποίο βρίσκονται και συμπεριφέρονται ανάλογα. Όπως διαπιστώθηκε, τα παιδιά που φοιτούσαν σε σχολεία με μεγάλες αυλές, σύμφωνα με τον ίδιο, ήταν πιο δραστήρια από τα παιδιά που φοιτούσαν σε σχολεία με μεσαίου μεγέθους ή μικρές αυλές. Παρομοίως, οι μαθητές και μαθήτριες που φοιτούσαν σε σχολεία τα οποία διέθεταν επαρκή εξοπλισμό στην αυλή τους ήταν σημαντικά πιο δραστήριοι και δραστήριες από τους μαθητές και μαθήτριες που φοιτούσαν σε σχολεία με αυλή ανεπαρκώς εξοπλισμένη. Αυτό το αποτέλεσμα ενισχύει την άποψη ότι οι μεγάλες σχολικές αυλές με πλούσιο εξοπλισμό παιχνιδιού και άθλησης μπορούν να ωθήσουν τους μαθητές και τις μαθήτριες σε πιο δραστήριες συμπεριφορές.
Τα συμπεράσματα που μπορεί να βγάλει κανείς από τη συγκεκριμένη έρευνα είναι ότι οι σχολικές αυλές θα πρέπει να είναι απλοί χώροι, οι οποίοι να επιτρέπουν στα παιδιά να τρέξουν τριγύρω και να κινηθούν ελεύθερα κατά τη διάρκεια του διαλείμματος.
Ο καθηγητής υποστηρίζει ότι θα πρέπει να ενθαρρύνουμε την πολιτεία ή και τους δήμους να δώσουν περισσότερη προσοχή στη διαμόρφωση αυτών των χώρων και να λάβουν σημαντικές αποφάσεις για τον εξοπλισμό και τη διαμόρφωση της αυλής. Ένα ενθαρρυντικό, ασφαλές σχολικό περιβάλλον μπορεί να ωθήσει τα παιδιά σε ουσιαστικότερη ενασχόληση με τη φυσική δραστηριότητα και βέβαια αυτό έχει σημαντικά θετικά αποτελέσματα στη σωματική και ψυχική υγεία των παιδιών.
Επίσης, σύμφωνα με τον κ. Διγγελίδη, ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με την έντονη αστικοποίηση, έχει στερήσει από τα παιδιά την ύπαιθρο και τις βιωματικές εμπειρίες που προκύπτουν από την επαφή τους με τη φύση. Η μείωση των ελεύθερων χώρων παιχνιδιού και η αδυναμία των γονιών τους για επίβλεψη περιορίζουν την πρόσβαση των παιδιών στη γειτονιά, μία μοναδική ευκαιρία για συνεύρεση με φίλους και υπαίθρια εξερεύνηση. Αυτή η κατάσταση καθιστά τη σχολική αυλή- μέσω των διαλειμμάτων ή και της πρόσβασης σε αυτή κατά τη διάρκεια του ελεύθερου χρόνου των παιδιών- ως μία ιδανική τοποθεσία για την προώθηση της φυσικής δραστηριότητας των μαθητών, κυρίως, της παιδικής και εφηβικής ηλικίας.
Ο κ. Διγγελίδης προσθέτει ότι η σχολική αυλή είναι ένα υπαίθριο περιβάλλον που βιώνουν τα παιδιά καθημερινά για πολλά χρόνια και ασκεί ισχυρή επιρροή στην καθημερινή ζωή τους. Τα παιδιά παίζουν στην αυλή του σχολείου τους κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων και μέσα από τις εμπειρίες του παιχνιδιού ολοκληρώνουν την προσωπικότητά τους, καθώς τα παιχνίδια στη σχολική αυλή είναι ένας ισχυρός μηχανισμός για τη μετάδοση των κοινωνικών και πολιτιστικών πληροφοριών. Ακόμη, τα παιδιά, πολλές φορές, το απόγευμα επιστρέφουν στην αυλή για να βρεθούν με φίλους, να παίξουν και να ασκηθούν.
