Ουσιαστικά, καταρτίζουν τους φοιτητές τους, διδάσκοντάς τους μαθήματα υποδομής από τους κλάδους της Γλωσσολογίας, Ιατρικής και Ψυχολογίας και τα απαραίτητα μαθήματα ειδικότητας στις διαταραχές λόγου, ομιλίας, φωνής και ακοής, καθώς και των καταποτικών κινήσεων του στοματοφάρυγγα. Επιπλέον, ασχολούνται με την πρόληψη, θεραπεία και επιστημονική έρευνα των διαταραχών που συνδέονται με αυτά, ενώ διδάσκονται μαθήματα νέων τεχνολογιών, με σκοπό την αξιολόγηση, τη διάγνωση και την αποκατάσταση των μελλοντικών ασθενών τους.
Μεταπτυχιακά
Μόνο το Τμήμα Λογοθεραπείας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων προς το παρόν προσφέρει Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών με τίτλο: «Διεπιστημονική Προσέγγιση Αναπτυξιακών και Επίκτητων Διαταραχών Επικοινωνίας». Πολλοί απόφοιτοι των τμημάτων επιλέγουν την παρακολούθηση μεταπτυχιακών προγραμμάτων σχετικών με το αντικείμενό τους, κυρίως στο εξωτερικό, όπου είναι πιο ανεπτυγμένη η ειδικότητα της λογοθεραπείας.
Εργασιακά
Οι πτυχιούχοι των Τμημάτων Λογοθεραπείας είναι ειδικοί επιστήμονες που φέρουν τον επαγγελματικό τίτλο «Λογοθεραπευτές ή Θεραπευτές του Λόγου» και θεραπεύουν τους ανθρώπους που εμφανίζουν διαταραχές και προβλήματα Επικοινωνίας, Λόγου, Ομιλίας, Φωνής, καθώς και των καταποτικών κινήσεων του στοματοφάρυγγα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Π.Δ. 96/2002 (Φ.Ε.Κ. 82 τ.Γ’). Τα βασικά καθήκοντά τους είναι η αξιολόγηση της ανθρώπινης Επικοινωνίας-Φωνής, Ομιλίας και Λόγου (προφορικού ή γραπτού), η πρόληψη και, τέλος, η θεραπεία των διαταραχών που συνδέονται με αυτήν, καθώς και των διαταραχών που σχετίζονται με τις καταποτικές κινήσεις του στοματοφάρυγγα. Η αιτία αυτών των διαταραχών μπορεί να είναι νευρολογική, εξελικτική ή λειτουργική. Στην εργασία τους χρησιμοποιούν τεχνικά και διαγνωστικά μέσα και άλλα απαραίτητα επιστημονικά εργαλεία, με στόχο πάντοτε τη θεραπεία και αντιμετώπιση των διαταραχών της ανθρώπινης επικοινωνίας.
Για την αρτιότερη και αποτελεσματικότερη άσκηση του επαγγέλματός τους χρειάζονται εκπαίδευση/ειδίκευση. Η ειδίκευση παρέχεται κατά κύριο λόγο από τα κέντρα στα οποία θα κάνει την πρακτική άσκηση ή θα εργαστεί αργότερα ο λογοθεραπευτής. Οι τεχνικές που θα ακολουθήσει για την πραγματοποίηση μιας θεραπείας (π.χ. συμπεριφορισμός, συστημική προσέγγιση) διδάσκονται μέσα από το επαγγελματικό περιβάλλον μέσω δηλαδή της εκπαίδευσης με επόπτη. Η διάρκεια της εκπαίδευσης κυμαίνεται από 6 μήνες έως 1 χρόνο. Το ίδιο ισχύει και για πεδία όπως η δυσλεξία ή οι μαθησιακές δυσκολίες, τομείς που αφορούν κυρίως τους ειδικούς παιδαγωγούς λόγω του ότι πρόκειται για γραπτό λόγο. Η εκπαίδευση ενός λογοθεραπευτή μπορεί να συνεχίζεται διά βίου (σεμινάρια), μαθαίνοντας νέες τεχνικές και προσεγγίσεις, και επαφίεται στην ατομική ανάγκη για εξέλιξη και αποτελεσματικότητα.
Ειδικότερα, οι Λογοθεραπευτές απασχολούνται στους ακόλουθους τομείς:
* Αξιολόγηση της ανθρώπινης Επικοινωνίας-Φωνής, Ομιλίας, Λόγου (προφορικού-γραπτού) και πρόληψη, διαγνωστική αξιολόγηση και θεραπεία των διαταραχών που συνδέονται με αυτήν, καθώς και των διαταραχών που σχετίζονται με τις καταποτικές κινήσεις του στοματοφάρυγγα.
* Επιστημονική έρευνα και μελέτη στο εν λόγω γνωστικό αντικείμενο.
* Άσκηση κάθε άλλης επαγγελματικής και επιστημονικής δραστηριότητας που εμπίπτει στο αντικείμενο του κλάδου της Λογοθεραπείας, σύμφωνα με την εξέλιξη της επιστήμης και της τεχνολογίας.
Πεδία απασχόλησης Λογοθεραπευτή:
* Παιδιά με προβλήματα άρθρωσης, ομιλίας, φωνής.
* Ενήλικες και επαγγελματίες, οι οποίοι πάσχουν από οζίδια στις φωνητικές χορδές.
* Αποκατάσταση από εγκεφαλικά επεισόδια.
* Αυτισμός (διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή, που χαρακτηρίζεται από μειωμένη κοινωνική αλληλεπίδραση και επικοινωνία, καθώς και από περιορισμένη, επαναλαμβανόμενη και στερεότυπη συμπεριφορά. Όλες αυτές οι ενδείξεις ξεκινούν πριν το παιδί γίνει τριών ετών).
* Σύνδρομο Asperger (αυτιστικά υψηλής λειτουργικότητας). Πρόκειται για την πιο ήπια και πιο λειτουργική μορφή του αυτισμού και ονομάζεται και «αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας». Αποτελεί, όπως όλες οι διαταραχές του φάσματος του αυτισμού, μια νευροβιολογική διαταραχή της ανάπτυξης. Το παιδί με σύνδρομο Asperger έχει νοητικό δυναμικό σε φυσιολογικό επίπεδο ή και πάνω από το μέσο όρο και συνήθως δεν παρουσιάζει καθυστέρηση στο λόγο ή σε άλλο τομέα της ανάπτυξής του. Παρατηρούνται ωστόσο ήπιες ως και πολύ σοβαρές αποκλίσεις στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και τις κοινωνικές δεξιότητες, στη γλώσσα και στην επικοινωνία καθώς και στη συμπεριφορά του.
* Σύνδρομο Down (Τρισωμία 21 ή Τρισωμία G) χρωμοσωμική ανωμαλία, που περικλείει ένα σύνολο χαρακτηριστικών, τα οποία υπάρχουν εκ γενετής στους φορείς της γενετικής αυτής βλάβης και αφορούν σε παρεκκλίσεις στη σωματική διάπλαση, τη νοητική ανάπτυξη και την ψυχοκοινωνική εξέλιξή τους.
* Νοητική στέρηση
* Αφασία (το άτομο δεν μπορεί να μιλήσει, να αποδίδει το σωστό νόημα στις λέξεις, να κατανοεί και πολλές φορές να διαβάζει (π.χ –πώς σε λένε; – πηγαίνω δημοτικό).
* Δυσφαγία (προβλήματα κατάποσης).
Διαδικασία Αξιολόγησης Περιστατικών:
* Περιστατικά ελαφριάς μορφής (π.χ. προβλήματα άρθρωσης, εξελικτικά του λόγου):
* Τεστ άρθρωσης
* Λεξιλόγιο (κατηγορίες, τοποθεσίες, δωμάτια, επαγγέλματα)
* Προσανατολισμός (χώρος, χρόνος)
* Μνήμη (ακουστική, οπτική)
* Περιγραφή( π.χ. «περίγραψέ μου την καρέκλα που κάθεσαι»)
* Κατανόηση κειμένου, αφήγηση
* Ορισμός (περιγραφή, π.χ. ενός μήλου, «είναι κόκκινο, το τρώμε, είναι φρούτο» κ.λπ.)
* Ακουστική διάκριση
* Περιστατικά βαριάς μορφής (νοητική στέρηση, σύνδρομα, αυτισμός)
* Βλεμματική επαφή
* Ανταπόκριση
* Μίμηση
* Εντολές (κατανόηση λόγου)
* Αναγνώριση αντικειμένου
* Επικοινωνία (π.χ. από ηχολαλία, δηλαδή το περιστατικό επαναλαμβάνει ήχους, συλλαβές, λέξεις ή ακόμα και φράσεις που ακούει από άλλους).
Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Λογοθεραπείας έχουν δικαίωμα απασχόλησης:
* Στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα (οργανισμοί, σχολεία, νοσοκομεία, ιδρύματα, κέντρα ψυχικής υγείας κ.α.) και εξελίσσονται στη διοικητική ιεραρχία σύμφωνα με τις ισχύουσες κάθε φορά διατάξεις. Επίσης, μπορούν να απασχολούνται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία.
* Στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας ή άλλη μορφή εργασιακής σχέσης ή ως ελεύθεροι επαγγελματίες σε Κέντρα Λογοθεραπείας και σε Κέντρα Αποκατάστασης. Έχουν, επίσης, δικαίωμα παροχής κατ’ οίκον θεραπείας σε ασθενείς.
* Μπορούν, ακόμη, να ιδρύουν ιδιωτικά Κέντρα Λογοθεραπείας ή Κέντρα Αποκατάστασης που παρέχουν υπηρεσίες αποκατάστασης με υποχρεωτική απασχόληση των αρμοδίων επαγγελματιών, κατά τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας.
Τέλος, στον νέο νόμο υπ’ αριθμ. 3699 για την «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» προβλέπονται θέσεις Λογοθεραπευτών (Π.Ε. 26 ή 21) στα νεοσυσταθέντα Κέντρα Εκπαιδευτικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης (ΚΕΣΥ). (Ν. 3699, Φ.Ε.Κ. Α’, Αρ. Φύλλου 199, 2/10/2008).
Οι πτυχιούχοι του Τμήματος Λογοθεραπείας ασκούν επάγγελμα στο πλαίσιο των αναφερόμενων επαγγελματικών δικαιωμάτων μετά την απόκτηση άδειας άσκησης επαγγέλματος που χορηγείται από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.
Τέλος σύμφωνα με το ΦΕΚ Αρ. Φύλλου 279, Τεύχος Α’, 31-12-2014, για τη χορήγηση βεβαίωσης άσκησης του επαγγέλματος του Λογοθεραπευτή απαιτείται: α) Πτυχίο του Τμήματος Λογοθεραπείας της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.) (πλέον όλα τα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα είναι Πανεπιστημιακά) ή β) Πτυχίο της αλλοδαπής στη Λογοθεραπεία αναγνωρισμένο ως ισότιμο και αντίστοιχο από τον Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π.) με τα πτυχία της ημεδαπής ή γ) Απόφαση αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων του Συμβουλίου Αναγνώρισης Επαγγελματικών Προσόντων (Σ.Α.Ε.Π.) σύμφωνα με τις διατάξεις του π.δ. 38/2010 (Α’78) (Οδηγία 2005/36/ΕΚ).
Εναλλακτικά, απόφοιτοι των τμημάτων Λογοθεραπείας, ανάλογα με το μεταπτυχιακό εξειδίκευσης που θα επιλέξουν, μπορούν να απασχοληθούν ενδεικτικά στον τομέα της εκπαίδευσης ως ειδικοί αξιολόγησης και υποστήριξης μαθητών με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, στον τομέα της πληροφορικής ως ειδικοί σχεδιασμού και ανάπτυξης λογισμικών εφαρμογών για παιδιά με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, στον τομέα της υγείας ως στελέχη διοίκησης οργανισμών υγείας κ.ά.
(Ολόκληρη την ανάλυση του τμήματος μπορείτε να τη βρείτε στη σελίδα 542 του βιβλίου «Πάμε… Πανεπιστήμιο 2020»
Σπύρος Μιχαλούλης, σύμβουλος Σταδιοδρομίας
Τηλ. 210-6778777
URL: www.orientum.gr e-mail: info@orientum.gr
