Με αφορμή την επικείμενη συγχώνευση που σχεδιάζεται με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και με το Σχέδιο Νόμου να βρίσκεται στο τελικό στάδιο επεξεργασίας του ώστε από 10 έως 25 Σεπτεμβρίου να βγει στη διαβούλευση, ο κ. Παπαχατζής, αναφέρεται στο διακριτό ρόλο που έχουν τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ και τονίζει ότι στην παρούσα φάση, είναι απαραίτητη η θέσπιση κινήτρων που θα ενισχύσουν την ακαδημαϊκή αποστολή των ΤΕΙ και τη σύνδεσή τους με την παραγωγή, διορθώνοντας προχειρότητες πολιτικών του παρελθόντος, ενώ πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Παιδείας η μετεξέλιξη των ΤΕΙ σε Τεχνολογικά Πανεπιστήμια που θα αποτελέσει τη μεταρρύθμιση που θα δώσει την επιθυμητή ώθηση στη χώρα.
Αναλυτικότερα, ο κ. Παπαχατζής αναφέρει: «Είναι κοινός τόπος ότι για να βγούμε ως χώρα από το σημερινό αδιέξοδο χρειάζεται ανάπτυξη η οποία πανταχόθεν διατυμπανίζεται αλλά ουδέποτε ορίζεται. Το 1980 το βιομηχανικό προϊόν της χώρας ανήρχετο στο 40% του ΑΕΠ. Σήμερα έχει μειωθεί σε απογοητευτικά επίπεδα. Εκατοντάδες χιλιάδες νέοι πήραν τον δρόμο της ξενιτιάς και όσοι απέμειναν μοιραίοι και άβουλοι πίνουν φραπέ στις πλατείες.
Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά;
Το 1980 τα εγχώρια προϊόντα ετύγχαναν προνομιακής προστασίας λόγω των δασμών που επιβάλλονταν στα προϊόντα εισαγωγής. Μετά την είσοδο της χώρας μας στην Eυρωπαϊκή Ένωση καταργούμενων των δασμών σταμάτησε και η προστασία των εγχωρίων προϊόντων με αποτέλεσμα, λόγω έλλειψης ανταγωνιστικότητας, τη διάλυση του παραγωγικού ιστού, την αύξηση της ανεργίας και την αντιμετώπισή της με προσλήψεις στο δημόσιο. Όλα αυτά οδήγησαν με μαθηματική ακρίβεια στη δραματική αύξηση του χρέους. Η σπάταλη επιδότηση της γεωργίας, όπως φάνηκε εκ του αποτελέσματος, δεν επέφερε κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Αυτά αποτελούν ένα πολύ σημαντικό μάθημα που σηματοδοτείται από δύο ουσιώδεις λέξεις: Δασμοί και Ανταγωνιστικότητα. Η συμμετοχή μας στην ΕΕ δρα απαγορευτικά στην επαναφορά των δασμών. Συνακόλουθα το κλειδί για την επάνοδο στην ανάπτυξη και την ευημερία είναι η ανταγωνιστικότητα. Έχει αναφερθεί πολλές φορές η ανάγκη για ανάπτυξη καινοτομικών προϊόντων. Αυτό υπό τις παρούσες συνθήκες παγκοσμιοποίησης έχει νόημα μόνον όταν τα καινοτομικά προϊόντα είναι παγκοσμίως ανταγωνιστικά, δηλαδή όταν καλύπτονται από διεθνή διπλώματα ευρεσιτεχνίας δηλαδή ότι είναι εφευρέσεις. Πίσω από χιλιάδες προϊόντα που μας περιβάλλουν υπάρχουν εφευρέσεις και διεθνή διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Αλλά ένα διεθνές δίπλωμα ευρεσιτεχνίας δεν είναι απλή υπόθεση. Έτσι τίθεται το ερώτημα: Γιατί απέχουμε (π.χ. τα πανεπιστήμια) από τη δραστηριότητα της παραγωγής εφευρέσεων; Μάλιστα στα Πανεπιστήμια όλα τα προηγούμενα χρόνια η ρητορική για την αποσύνδεσή τους από την παραγωγή απέκτησε κυρίαρχο ρόλο, με αποτέλεσμα να καταστεί πρακτική. Αν υπάρχει κάποια αμφιβολία στα καθ’ ύλην αρμόδια υπουργεία (π.χ. Υπουργείο Παιδείας) ας ελεγχθούν οι φάκελοι μελών ΔΕΠ των παραγωγικών σχολών της χώρας για να διαπιστωθεί πόσοι έχουν έστω και ένα διεθνές δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Αντ’ αυτών τα πανεπιστήμιά μας δραστηριοποιούνται στη συγγραφή papers και στην εκπόνηση διδακτορικών διατριβών πράγμα που αποτελεί δώρο για τη Γερμανία και ίσως μερικές άλλες χώρες της Ευρώπης αλλά δυστυχώς όχι για την Ελλάδα. Χωρίς καμία διάθεση υποβάθμισης της σημασίας των παραπάνω δραστηριοτήτων, το σκληρό ερώτημα για την παρούσα και μεσοπρόθεσμη κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και των προοπτικών ανάπτυξής της παραμένει: Ποια παραγωγική απασχόληση έχουν στην Ελλάδα μόλις τελειώσουν οι διδάκτορες; Δυστυχώς η ανθούσα βιομηχανία στη χώρα μας, σύμφωνα και με δημοσιευμένα στοιχεία, είναι αυτή της παραγωγής επιστημονικών δημοσιεύσεων, χωρίς ουσιαστικό αντίκρισμα στην παραγωγή διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας.
Από 1.000 papers τι όφελος μπορεί να προκύψει για την ελληνική οικονομία;
Από 1.000 διπλώματα ευρεσιτεχνίας τα 100 μπορεί να έχουν κάποιο ενδιαφέρον, τα 10 μπορεί να γίνουν διεθνή ενώ τα 2 μπορεί να προκαλέσουν παραγωγική έκρηξη.
Παρ’ όλα αυτά τα Πανεπιστήμια κάνουν αυτά που κάνουν και καλά κάνουν. Αυτή είναι η φυσιογνωμία τους. Ο ρόλος των ΤΕΙ είναι να διασυνδεθούν με την παραγωγική δραστηριότητα και να την υποστηρίξουν, όπως προκύπτει και από το πλαίσιο της αρχικής τους αποστολής, με ρόλο σημαντικό και αναντικατάστατο για την ελληνική οικονομία και τον παραγωγικό ιστό της χώρας.
Από όσα αναφέρθηκαν συνάγεται ότι υπάρχει κενό και ότι χρειάζεται κάτι άλλο. Αυτό το κενό μπορεί να καλυφθεί από τα Τεχνολογικά Πανεπιστήμια που υπάρχουν σαν θεσμός στην Ευρώπη, όπου κάτι περισσότερο γνωρίζουν από εμάς.
Τα Τεχνολογικά Πανεπιστήμια στην Ευρώπη απετέλεσαν μετεξέλιξη των ευρωπαϊκών ΤΕΙ και είναι γνωστά ως Universities of Applied Sciences.
Τα Τεχνολογικά Πανεπιστήμια είναι περισσότερο προσανατολισμένα στην πράξη και κυρίως στην παραγωγή νέας τεχνολογίας, όπου προφανώς τεράστιο ρόλο έχουν οι εφευρέσεις.
Αυτό ακριβώς είναι επιθυμητό και στην περίπτωση της πατρίδας μας. Να δημιουργηθούν Τεχνολογικά Πανεπιστήμια, μέσω συγχώνευσης γειτνιαζόντων ΤΕΙ και μέσω νομοθετημάτων τα οποία θα εγκαθιδρύσουν μια φιλοσοφία προς την κατεύθυνση των νέων τεχνολογιών και των εφευρέσεων κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα. Ασφαλώς η μετάβαση θα πρέπει να έχει έναν διαλεκτικό χαρακτήρα όπου το νέο θα παλεύει με το παλαιό, με αντικειμενικό σκοπό να παράγεται προϊόντος του χρόνου η επιθυμητή σύνθεση. Όπως η Επιστημολογία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των επιστημών κατά τον ίδιο τρόπο η φιλοσοφία των Εφευρέσεων είναι απαραίτητη για την εμπέδωση του εφευρετικού πνεύματος.
Δυστυχώς το Υπουργείο ακολουθεί επί χρόνια τώρα τυφλά τη γραμμή των πανεπιστημίων τα οποία αναμειγνύονται ως μη όφειλαν. Αναφέρω το «ως μη όφειλαν» διότι νομίζω ότι ανέλυσα επαρκώς το διακριτό ρόλο των τεχνολογικών πανεπιστημίων σε σχέση με τα κλασικά πανεπιστήμια. Στην παρούσα φάση, η θέσπιση κινήτρων που θα ενισχύσουν την ακαδημαϊκή αποστολή των ΤΕΙ και τη σύνδεσή τους με την παραγωγή, διορθώνοντας προχειρότητες πολιτικών του παρελθόντος, πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα για το Υπουργείο Παιδείας ώστε η μετεξέλιξη των ΤΕΙ σε Τεχνολογικά Πανεπιστήμια να αποτελέσει τη μεταρρύθμιση που θα δώσει την επιθυμητή ώθηση στη χώρα.
Τέλος θα ήθελα να αναφερθώ και σε κάποιες ιδέες που θέλουν τα ΤΕΙ να υποβαθμίζονται και ο ρόλος τους να αντικαθίσταται από διετείς κύκλους σπουδών. Ειλικρινά δεν μπορώ να φαντασθώ τη σχέση των διετών κύκλων σπουδών με τα διεθνή διπλώματα ευρεσιτεχνίας.
Κύριοι η εποχή άλλαξε, η τεχνολογία ξεπέρασε κάθε προσδοκία, οι όποιες μεταρρυθμίσεις απαιτούν σύνεση και ισχυρές συναινέσεις. Δεν επαρκούν οι απλοί τεχνικοί στην πραγματικότητα της νέας οικονομίας και ευτυχώς δεν έχουμε την πολυτέλεια για άλλες ανοησίες».
