Με διαρκή αγώνα κατάφεραν από σχολές δεύτερης κατηγορίας να γίνουν Ανώτατα Ιδρύματα, καθ΄ όλα ισότιμα με τα πανεπιστήμια, διατηρώντας παράλληλα τον ιδιαίτερο τεχνολογικό τους χαρακτήρα.
Το σπουδαιότερο όμως δεν είναι η ανωτατοποίηση των ΤΕΙ στα χαρτιά, αλλά η αποκατάσταση τους στον ελληνικό ακαδημαϊκό χώρο και κυρίως στην συνείδηση των ελλήνων μαθητών. Πολλά τμήματα των ΤΕΙ έχουν σήμερα μεγαλύτερη ζήτηση από πολλά πανεπιστημιακά τμήματα. Τέλος τα σοβαρά ερευνητικά προγράμματα (εφαρμοσμένης έρευνας) που αναπτύχθηκαν στα ΤΕΙ τα τελευταία χρόνια, αλλά και ο σημαντικός αριθμός πτυχιούχων που συνεχίζουν διδακτορικές σπουδές ή εργάζονται στο εξωτερικό είναι η απόδειξη μιας πραγματικής προόδου.
Όλα αυτά έγιναν μέσα από τεράστιους αγώνες ενάντια σε πολύμορφα συμφέροντα. Το σχέδιο «ΑΘΗΝΑ» του κ. Αρβανιτόπουλου ήταν η τελευταία ανεπιτυχής προσπάθεια, να καταργηθούν σε ποσοστό άνω του 50% τα τμήματα των ΤΕΙ. Σήμερα επιχειρείται μέσω του συζητούμενου σχεδίου, η συνολική κατάργηση των ΤΕΙ, χρησιμοποιώντας σαν Δούρειο Ίππο τους όρους «πανεπιστημιοποίηση» ή «συγχώνευση» ή «απορρόφηση από τα πανεπιστήμια», βρίσκοντας τα ΤΕΙ αδύναμα, αφού όλες οι κυβερνήσεις άφησαν τα τμήματα των ΤΕΙ να εκφυλιστούν χωρίς προσωπικό, μη κάνοντας διορισμούς για πάνω από 20 χρόνια.
Η ερώτηση βέβαια είναι: χρειάζονται τα ΤΕΙ, ή καταστρέφουμε τις μελλοντικές γενιές οδηγώντας τα παιδιά μας στο να πάρουν ένα πτυχίο χωρίς αντίκρισμα; Σαν άνθρωπος που υπηρέτησα την Τεχνική και Τεχνολογική εκπαίδευση για πάνω από 35 χρόνια πιστεύω ακράδαντα και έχω πολλές φορές πει ότι: Η καταστροφή του συνόλου της εκπαίδευσης στη χώρα μας οφείλεται κατά κύριο λόγο στην παντελή κατάργηση της τεχνικής εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων και κυρίως της μέσης τεχνικής εκπαίδευσης.
Τα παιδιά μας από το νηπιαγωγείο ακόμα τα προετοιμάζουμε για το πανεπιστήμιο εξοστρακίζοντας από κάθε εκπαιδευτικό πρόγραμμα την χειρονακτική εργασία. Έτσι οδηγούμε τα παιδιά μας, τα οποία δεν έχουν άλλη επιλογή, στο πανεπιστήμιο, δημιουργώντας από τη μία στρατιές ανέργων πτυχιούχων και από την άλλη, ένα έτοιμο επιστημονικό δυναμικό για όλες τις χώρες του εξωτερικού.
Μια τρανή απόδειξη όλων αυτών έχουμε αν κοιτάξουμε τις προκηρύξεις που γίνονται στους δήμους, όπου παρόλη την ανεργία δεν βρίσκουμε τεχνίτες και χειριστές μηχανημάτων, ενώ για τις θέσεις των εργατών καθαριότητας οι μισοί υποψήφιοι είναι πτυχιούχοι ΑΕΙ.
Τα ΤΕΙ είναι Τεχνολογικά Ιδρύματα, η ανώτατη βαθμίδα, το επιστέγασμα δηλαδή όλης της τεχνικής εκπαίδευσης. Οι σπουδές στα ΤΕΙ διαφέρουν από αυτές στα πανεπιστήμια, στο ότι είναι εφαρμοσμένες. Οι πτυχιούχοι βγαίνουν έτοιμοι για την παραγωγή, έχουν πολύ περισσότερα εργαστήρια στην εκπαίδευση τους, η δε έρευνα στα ΤΕΙ αγγίζει την εφαρμογή στην παραγωγή.
Για τη χώρα μας στο σημείο που βρίσκεται σήμερα, όπου η ανάπτυξη είναι το μέλλον της, είναι έγκλημα η κατάργηση των ΤΕΙ. Αν κάποια τμήματα δε χρειάζονται, αυτό να το δούμε και να τα καταργήσουμε, αλλά η κατάργηση του θεσμού των ΤΕΙ αποτελεί παγκόσμια μοναδικότητα, και σίγουρα βάζει τη ελληνική εκπαίδευση σε νέες περιπέτειες, απειλώντας με υποβάθμιση και τα ίδια τα πανεπιστήμια.
Η αρχική ιδέα της συγχώνευσης των ΤΕΙ με τα πανεπιστήμια είχε τελείως διαφορετικό νόημα από αυτό που επιχειρείται σήμερα. Αρχικά το υπουργείο αναφέρονταν σε μια σύμπραξη, μια συνομοσπονδία Ιδρυμάτων, τα οποία όμως θα διατηρούσαν την αυτονομία τους. Το σχέδιο όπως εκτυλίσσεται σήμερα στις συζητήσεις του ΤΕΙ Θεσσαλίας με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, είναι η απορρόφηση όλων των τμημάτων του ΤΕΙ Θεσσαλίας (Λάρισα, Τρίκαλα, Καρδίτσα), αλλά και του ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδος (τμήματα της Λαμίας) με παράλληλη κατάργηση των τμημάτων των ΤΕΙ που «αλληλεπικαλύπτονται» με τα τμήματα του πανεπιστημίου.
Η όλη συζήτηση διεξάγεται μεταξύ επιτροπών (τριμελών) των ΤΕΙ και του Πανεπιστημίου όπου επί χάρτου γράφονται και σβήνονται τμήματα, με μια προχειρότητα που δεν έχει υπάρξει ποτέ ξανά. Στο μυαλό μου δημιουργούνται αμείλικτα ερωτήματα, όπως:
• Έχει η Ελλάδα σήμερα ανάγκη και από άλλα πανεπιστημιακά τμήματα;
• ‘Όταν σε όλο τον κόσμο πάμε σήμερα σε μικρά διοικητικά σχήματα, εμείς δημιουργούμε ένα πανεπιστήμιο τέρας. Πώς θα διοικηθεί ένα πανεπιστήμιο με τέτοιο μέγεθος και με τέτοια διασπορά;
• H μεταμνημονιακή Ελλάδα χρειάζεται και άλλα θεωρητικά πανεπιστημιακά τμήματα (στο σχέδιο προτείνονται και νέα θεωρητικά τμήματα) ή τμήματα τεχνολογίας;
• Τι θα γίνουν οι χιλιάδες πτυχιούχοι των ΤΕΙ, που θα μείνουν χωρίς κεφαλή, χωρίς ίδρυμα αναφοράς;
• Στο σχέδιο συζητείται να δημιουργηθούν διετή τμήματα αντίστοιχα με τα ΙΕΚ μέσα στα πανεπιστήμια. Σκέφτηκαν αλήθεια (και είναι παγκόσμια τεκμηριωμένο) ότι τα παιδιά δεν πάνε να γίνουν τεχνίτες όταν πια βγάλουν το Λύκειο (μετά τα 17 τους χρόνια); Ότι τα ΙΕΚ στην Ελλάδα είναι ένα αποτυχημένος θεσμός; Αυτό που χρειάζεται είναι να φτιάξουμε σωστό Τεχνικό Λύκειο, αλλά πως θα γίνει αυτό χωρίς Τεχνολογικά Ιδρύματα ανώτατης βαθμίδας;
Για την πόλη της Λάρισας οι συνέπειες του σχεδίου όπως προτείνεται από το πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μπορεί να αποβούν τραγικές. Στη Λάρισα το ΤΕΙ έχει σήμερα ίσως το μεγαλύτερο και πιο σύγχρονο «κάμπους» με πολλά καινούργια κτίρια και σύγχρονο εξοπλισμό. Στη Λάρισα υπάρχουν σήμερα 10 τμήματα τα οποία όλα έχουν μεταπτυχιακά προγράμματα, και υπάρχουν σημαντικά ερευνητικά προγράμματα κυρίως στην πληροφορική και τον αγροτικό τομέα. Σήμερα στη Λάρισα φοιτούν περίπου 15.000 φοιτητές (ο αριθμός αυτός είναι μετά το σχέδιο Αθηνά, πριν ξεπερνούσε τις 20.000). Με το σχέδιο όπως προτείνεται από το πανεπιστήμιο υπάρχει κίνδυνος στη Λάρισα να μείνουν μόνο δύο, τρία τμήματα (η Νοσηλευτική και ίσως κάποια νέα τμήματα στον τομέα της Ιατρικής)!
Η σύγκλητος του ΤΕΙ έχει κάνει μια αξιόλογη αντιπρόταση όπου διατηρούνται όλες οι σχολές που λειτουργούν σήμερα με ένα λογικό αριθμό τμημάτων. Και βέβαια δεν πρέπει η Λάρισα να μείνει χωρίς τμήμα Γεωπονίας, και είναι απόλυτα λογικό, εκτός από κάποια τμήματα, η έδρα της Γεωπονίας να μεταφερθεί στη Λάρισα!
Εγώ θα τολμούσα να προτείνω στην κοινότητα του ΤΕΙ και στην πόλη κάτι που θεωρώ ότι είναι το μόνο που εξασφαλίζει το μέλλον του ιδρύματος μας. Να μετατραπεί το ΤΕΙ σε αυτόνομο ίδρυμα με τίτλο «Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας» σε συνεργασία και συγχώνευση μόνο με το ΤΕΙ Λαμίας. Η πρόταση της συγκλήτου του ΤΕΙ είναι πολύ καλή και μπορεί να στηρίξει αυτόνομα το σχέδιο αυτό.
Σαν αντιδήμαρχος απευθύνομαι στους φορείς και στους πολίτες της Λάρισας λέγοντας: το ΤΕΙ Θεσσαλίας κινδυνεύει! Η Λάρισα κινδυνεύει να χάσει το ΤΕΙ της. Κινδυνεύουμε μια ατυχής ιστορία του παρελθόντος να επαναληφθεί! Ο Δήμος θα αναλάβει πρωτοβουλίες αλλά χρειάζεται συναγερμός σε όλη την πόλη!
Του κ. Γιώργου Σούλτη (*)
(*) Ο κ. Γιώργος Σούλτης είναι επ. καθηγητής ΤΕΙ και αντιδήμαρχος Λάρισας
