«Σκεφτείτε την καθημερινότητα ενός παιδιού 9 ετών που πηγαίνει στο σχολείο στις 8 το πρωί τελειώνει στη 1 το μεσημέρι να πρέπει να αφιερώσει άλλες δυο ή τρεις ώρες το απόγευμα ανάμεσα στο διάβασμα και άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες όπως οι ξένες γλώσσες» δηλώνει ο Δημήτρης Π., πατέρας δύο παιδιών του Δημοτικού. «Συνολικά το “ωράριο εργασίας” ενός μικρού παιδιού ξεπερνάει ακόμη κι αυτό των μεγάλων. Δεν μένει καθόλου χρόνος για παιχνίδι. Κι αυτό είναι τραγικό» προσθέτει.
«Το πρόβλημα για μένα», επισημαίνει από την πλευρά της μια μητέρα, «είναι πως τα παιδιά χάνουν σιγά - σιγά το κέφι τους για τη γνώση και την εκπαιδευτική διαδικασία. Αισθάνονται ότι κάνουν καταναγκαστικά έργα. Εξουθενώνονται νωρίς, ενώ ο δρόμος προς την ανώτατη εκπαίδευση είναι μαραθώνιος κι όχι κούρσα ταχύτητας».
Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΟΣΑ, οι 15χρονοι Έλληνες μαθητές αφιερώνουν 5 ώρες την εβδομάδα για διάβασμα στο σπίτι. Οι συνομήλικοί τους Ισπανοί διαβάζουν 6,5 ώρες, οι Ρώσοι 7, ενώ οι Φιλανδοί μόλις 3. Από την άλλη πλευρά, στα εκπαιδευτικά τεστ αξιολόγησης οι Φιλανδοί μαθητές αριστεύουν αντίθετα από τους έλληνες συμμαθητές τους οι επιδόσεις των οποίων είναι κάτω από τον μέσο όρο των χωρών μελών του οργανισμού.
Η αιτία ασφαλώς δεν μπορεί να είναι το διάβασμα στο σπίτι. Μήπως όμως αποτελεί μέρος του προβλήματος; Η δασκάλα που συστήνεται ως «κυρία Μαρία» και διδάσκει μαθητές της Δ' Δημοτικού διαφωνεί: «Τα μαθήματα στο σπίτι έχουν και το νόημα της σκληραγώγησης για τον όγκο της εργασίας που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν στα επόμενα χρόνια» λέει.
Με την άποψη αυτή συμφωνούν και άλλοι συνάδελφοί της που επισημαίνουν ότι είναι υποχρεωμένοι να ακολουθούν την διδακτέα ύλη για τον όγκο της οποίας συμφωνούν πάντως πως είναι μεγάλος. Η συζήτηση σε αυτό το θέμα έχει κατά κάποιο τρόπο ξεκινήσει το 2014 ο τότε υπουργός Παιδείας Ανδρέας Λοβέρδος είχε συγκαλέσει το Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας για έναν ευρύ διάλογο πάνω σε αυτό το θέμα, ενώ με το δόγμα «λιγότερη ύλη» βρήκε σύμφωνους και τους διαδόχους του Αριστείδη Μπαλτά και Νίκο Φίλη.
Το θέμα των μαθημάτων στο σπίτι φαίνεται πάντως ότι παραμένει σχετικά ένα ταμπού. Κι αυτό παρά το γεγονός ότι αρχίζει να διαμορφώνεται μια κάποια τάση στην κατεύθυνση της ελάφρυνσης του όγκου εργασίας.
«Η τάση είναι σαφώς αυτή» λέει εκπαιδευτικός της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που εργάζεται σε ένα από τα πιο γνωστά ιδιωτικά σχολεία της Αθήνας. «Καλό σχολείο έως πριν και από λίγα χρόνια ήταν το απαιτητικό σχολείο που, μεταξύ άλλων, ζητούσε και πολλή δουλειά από τα παιδιά στο σπίτι. Σήμερα η αντίληψη είναι διαφορετική. Εργασίες όπως είναι η αντιγραφή μιας παραγράφου τρεις και τέσσερις φορές ή οι πολλές επαναληπτικές ασκήσεις, θεωρούνται στείρες και αντιπαραγωγικές».
Σε άλλες χώρες η άποψη αυτή έχει αρχίσει να ακούγεται με μεγαλύτερη ευκρίνεια. Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Τάιμς», πολλοί είναι πλέον οι επικεφαλής των δημοτικών σχολείων που ενθαρρύνουν τους εκπαιδευτικούς να αντικαταστήσουν τα μαθήματα στο σπίτι με δραστηριότητες όπως η συζήτηση ενός θέματος με τους γονείς τους ή ακόμη και να σχεδιάσουν «τον δικό τους δεινόσαυρο» ή να γράψουν ένα ποίημα για το φθινόπωρο.
Κι όπως φαίνεται έχουν δίκιο. Έρευνες σχετικά έχουν δείξει ότι τα μαθήματα στο σπίτι στο Δημοτικό δεν προσφέρουν τίποτα στους λιλιπούτειους μαθητές, ενώ έχουν μια κάποια χρησιμότητα στις μεγαλύτερες τάξεις. Οι ισπανοί γονείς πάντως το πήραν απόφαση κηρύσσοντας «μποϊκοτάζ» στο διάβασμα στο σπίτι. Με σύνθημα – τι άλλο; - «φτάνει».
