Της Λένας Κισσάβου
«Νέα αρχή», διατυμπανίζει το υπουργείο Παιδείας, για την Επαγγελματική Εκπαίδευση στη χώρα και προχωρά σε ενέργειες για την ανάπτυξή της, αλλά παράλληλα και για την προβολή της, προς ενημέρωση του κοινού, στοχεύοντας μεταξύ άλλων να ανατρέψει και τη μέχρι σήμερα εικόνα υποβάθμισής της, η οποία βέβαια έχει σχηματιστεί εδώ και χρόνια.
Στο πλαίσιο λοιπόν των αλλαγών που έχει κάνει ο υπουργός κ. Φίλης, αναμφίβολα δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει στοιχεία που βοηθούν τους μαθητές της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και αφορούν στην ισότιμη αντιμετώπισή τους με τους μαθητές των γενικών λυκείων.
Βοηθούν να ανατραπεί η εικόνα των «κατώτερης κατηγορίας» μαθητών των ΕΠΑΛ, οι οποίοι απλά έχουν την «ταμπέλα» αυτή γιατί επέλεξαν να γίνουν ηλεκτρολόγοι ή μηχανικοί αυτοκινήτων και όχι γιατροί ή δικηγόροι!
«Αλλάζουμε σελίδα...», λέει ο υπουργός για την Επαγγελματική Εκπαίδευση και ενημερώνει με προσωπική επιστολή του, όλους τους διευθυντές-ντριες και εκπαιδευτικούς, των Επαγγελματικών Λυκείων της χώρας, τι θα ισχύσει από τη νέα χρονιά, πως θα λειτουργήσουν και τους στόχους που θα θέσουν, ώστε το εγχείρημα να πετύχει.
«Η Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση στις σύγχρονες κοινωνίες καλείται να διαδραματίσει έναν πολυδιάστατο και ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο. Να προετοιμάσει με κατάλληλο τρόπο ένα μεγάλο τμήμα της νέας γενιάς για την άσκηση συγκεκριμένου επαγγέλματος, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα το μορφωτικό υπόβαθρο που είναι αναγκαίο για την αποτελεσματική συμμετοχή του στα κοινωνικά δρώμενα. Τα πολλά και σύνθετα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η ΤΕΕ δεν της επιτρέπουν να επιτελέσει τον ρόλο της και να ικανοποιήσει τις προσδοκίες των νέων που την επιλέγουν. Οι αλλαγές που προωθεί το ΥΠΠΕΘ για την Επαγγελματική Εκπαίδευση βασίζονται στην ολιστική θεώρηση του συστήματος της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, στην αναγνώριση και ενίσχυση του κοινωνικού ρόλου της, με τον περιορισμό των κοινωνικών ανισοτήτων, στην ανάγκη συνεχούς εναρμόνισής της με τις απαιτήσεις της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, στην ανάγκη παροχής ποιοτικής εκπαίδευσης στους μαθητές και στις μαθήτριες που την επιλέγουν, στην ανάγκη παροχής ασφαλών επαγγελματικών διεξόδων στους αποφοίτους της, στην εμπέδωση εργασιακής ασφάλειας και στη διαμόρφωση ενός ρεαλιστικού οράματος για τους/τις εκπαιδευτικούς» επισημαίνει ο κ. Φίλης, παρουσιάζοντας το σκεπτικό της …νέα σελίδας που θέλει να ανοίξει για τα ΕΠΑΛ.
ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ
Ψηφίστηκαν ήδη νομοθετικές αλλαγές για τα ΕΠΑΛ (αρ. 66 ν. 4386/16) που θα ξεκινήσουν σταδιακά, από το σχολικό έτος 2016-17 και έχουν το χαρακτήρα μεταβατικών αλλαγών. Προβλέπονται τα εξής:
Α) Η δομή:
- Α’ ΤΑΞΗ με ενιαίο πρόγραμμα, με μαθήματα γενικής παιδείας, προσανατολισμού και ειδικοτήτων, προκειμένου να δίνεται στους μαθητές/-τριες η δυνατότητα να διερευνήσουν τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές τους.
- Β’ ΤΑΞΗ με διαχωρισμό σε τομείς τεχνικο-επαγγελματικών σπουδών με μαθήματα γενικής παιδείας και τομέων (θεωρητικά και εργαστηριακά).
- Γ’ ΤΑΞΗ με διαχωρισμό των τομέων σπουδών σε επιμέρους ειδικότητες, με μαθήματα γενικής παιδείας και ειδικοτήτων (θεωρητικά και εργαστηριακά).
- Μετά την αποφοίτηση, προαιρετικό «Μεταλυκειακό Έτος-Τάξη Μαθητείας», με εργαστηριακά μαθήματα ειδικότητας στο σχολείο και μαθητεία σε χώρους εργασίας.
Με τη νέα δομή του ΕΠΑΛ μεταξύ άλλων, αποφεύγεται η πρόωρη ειδίκευση των μαθητών / μαθητριών, εξασφαλίζεται η παροχή στέρεων γενικών γνώσεων, διευκολύνεται η απόκτηση δεύτερης ειδικότητας, επιτυγχάνεται η επαφή των αποφοίτων στην αγορά εργασίας.
Β) Εισαγωγή μαθητών και στα πανεπιστήμια:
Εισάγονται δύο νέες δυνατότητες για τους απόφοιτους των ΕΠΑΛ:
1. Διευρύνεται η δυνατότητα της πρόσβασης στα ΤΕΙ, μέσω των ειδικών πανελλαδικών εξετάσεων για τους απόφοιτους ΕΠΑΛ, αφού θα διαγωνίζονται για ειδικό ποσοστό θέσεων του συνολικού αριθμού εισακτέων στα ΤΕΙ, που προβλέπεται να είναι, κατά προσέγγιση, ανάλογο του ποσοστού των υποψηφίων που αποφοίτησαν από τα ΕΠΑΛ σε σχέση με το σύνολο των υποψηφίων για τα ΤΕΙ αποφοίτων ΓΕΛ και ΕΠΑΛ. Παράλληλα έχουν τη δυνατότητα πρόσβασης στη σχολή Πυροσβεστικής.
2. Δίνεται η δυνατότητα των αποφοίτων των ΕΠΑΛ, να εισάγονται και σε σχολές και τμήματα των Πανεπιστημίων. Συγκεκριμένα, θα μπορούν με τις ίδιες εξετάσεις να εισάγονται με τη βαθμολογία τους σε σχολές των Πανεπιστημίων αντίστοιχες των τομέων που σπούδασαν στα ΕΠΑΛ και για ειδικό ποσοστό θέσεων επιπλέον 1%.
Γ) Τάξη μαθητείας:
Νομοθετήθηκαν οι απαραίτητες ρυθμίσεις και τροποποιήσεις ώστε να καταστεί ασφαλής και πλήρης δικαιωμάτων, για τους απόφοιτους των ΕΠΑΛ, που θα σπουδάζουν στο «μεταλυκειακό έτος – τάξη μαθητείας», η πρώτη επαφή με την εργασία.
Αναλυτικά ο υπουργός αναφέρει στην επιστολή του: «ρυθμίστηκαν λειτουργικά ζητήματα του έτους αυτού, όπως να μην επιβαρύνονται οι μαθητές/-τριες την ίδια ημέρα με σχολείο και εργασία, να γίνονται τα εργαστηριακά μαθήματα αποκλειστικά στα ΕΠΑΛ και στα Εργαστηριακά Κέντρα από τους εκπαιδευτικούς που ανήκουν σε αυτά και κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους».
Οι όροι που διέπουν τη μαθητεία είναι οι εξής:
1. Το ΕΠΑΛ θα έχει την ευθύνη της παρακολούθησης-εποπτείας των μαθητευομένων στις δημόσιες ή ιδιωτικές επιχειρήσεις και οργανισμούς.
2. Θα υπογράφονται συμβάσεις και θα ελέγχονται από εποπτεύοντα καθηγητή/-τρια του ΕΠΑΛ.
3. Οι μαθητές θα υπάγονται ασφαλιστικά στο ΙΚΑ για το διάστημα της μαθητείας, στον κλάδο παροχών ασθένειας σε είδος και στον κλάδο παροχών ασθένειας σε χρήμα, ο δε χρόνος ασφάλισής τους θα είναι συντάξιμος. Η αμοιβή για το διάστημα της μαθητείας θα είναι ίση με το 75% επί του κατωτάτου ημερομισθίου του ανειδίκευτου εργάτη.
4. Προσδιορίζεται ο ρόλος του ΟΑΕΔ, μέσω των Κέντρων Προώθησης Απασχόλησης (ΚΠΑ), ως συνεργαζόμενου με τα ΕΠΑΛ σε ό,τι αφορά την οργάνωση, τη λειτουργία και τα θέματα διοικητικής διαχείρισης της μαθητείας. Αξιοποιείται, έτσι, η μακροχρόνια εμπειρία του. Στα κέντρα αυτά θα διατίθεται και εκπαιδευτικός των ΕΠΑΛ.
ΟΙ 9 ΤΟΜΕΙΣ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΟΙ εννιά τομείς σπουδών που θα ισχύσουν από το νέο σχολικό έτος είναι οι εξής:
-Γεωπονικής Τροφίμων και Περιβάλλοντος
-Διοίκησης και Οικονομίας
-Δομικών Έργων, Δομημένου Περιβάλλοντος και Αρχιτεκτονικού Σχεδιασμού
-Εφαρμοσμένων Τεχνών
-Ηλεκτρολογίας, Ηλεκτρονικής και Αυτοματισμού
-Μηχανολογίας
-Ναυτικών Επαγγελμάτων
-Πληροφορικής
-Υγεία Πρόνοιας και Ευεξίας
Οι μαθητές/-τριες στην Α' τάξη διδάσκονται μαθήματα γενικής παιδείας και προσανατολισμού, στη Β' τάξη επιλέγουν έναν από τους 9 τομείς σπουδών και διδάσκονται 12 ώρες μαθήματα γενικής παιδείας και 23 ώρες θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα στη Γ' τάξη επιλέγουν μία από τις 36 ειδικότητες από τον τομέα σπουδών που επέλεξαν στη Β' τάξη και διδάσκονται 12 ώρες μαθήματα γενικής παιδείας και 23 ώρες θεωρητικά και εργαστηριακά μαθήματα
Στους απόφοιτους ΕΠΑ.Λ. χορηγείται: Απολυτήριο Λυκείου, ισότιμο του Γενικού Λυκείου Επαγγελματικό πτυχίο ειδικότητας, επιπέδου 4
(αντίστοιχο των ευρωπαϊκών). Παράλληλα με τα Ημερήσια λειτουργούν και τα Εσπερινά ΕΠΑ.Λ.
Οι απόφοιτοι μπορούν να δώσουν εξετάσεις πιστοποίησης απόκτηση πτυχίου επιπέδου 5.
Να εισαχθούν στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση σε αντίστοιχους τομείς, μέσω ειδικών εξετάσεων σε 4 μαθήματα (Νέα Ελληνικά, Μαθηματικά και 2 μαθήματα ειδικότητας). Στα ΤΕΙ και στις Στρατιωτικές Σχολές με ειδικό ποσοστό θέσεων, αναλογικό του αριθμού των υποψηφίων από ΕΠΑ.Λ και ΓΕ.Λ., και στα Πανεπιστήμια σε ποσοστό επιπλέον θέσεων 1%
Συνέχιση σπουδών στα ΙΕΚ με φοίτηση 3 εξαμήνων στην ίδια ειδικότητα ή πέντε εξαμήνων για την απόκτηση νέας. Με εξετάσεις πιστοποίησης απόκτηση πτυχίου επιπέδου 5
Μπορούν τέλος να επανεγγραφούν στη Γ' τάξη ΕΠΑ.Λ. για την απόκτηση και 2ης ειδικότητας του Τομέα, από τον οποίο έχει αποφοιτήσει ή στη Β' τάξη για ειδικότητα άλλου τομέα, παρακολουθώντας μόνο τα μαθήματα ειδικότητας.
