Φτωχότερο έγινε χθες το ελληνικό μπάσκετ. Ο Γιώργος Αμερικάνος άφησε την τελευταία πνοή του ξημερώνοντας η 7η Οκτωβρίου 2013. Μετά από διπλό εγκεφαλικό επεισόδιο και τρεις μήνες νοσηλείας στο νοσοκομείο «Γεννηματάς», ο Γιώργος Αμερικάνος είχε πάρει εξιτήριο στις 7 Δεκεμβρίου 2010. Στη συνέχεια νοσηλεύτηκε σε κέντρο αποκατάστασης, αλλά σύντομα θα έπεφτε σε κώμα. Στον μεγάλο αρχηγό της ΑΕΚ δεν ταίριαζε η εικόνα του αδύναμου. Νέες επιπλοκές στην υγεία του είχαν ως αποτέλεσμα να διακομιστεί στη μονάδα αναζωογόνησης του ΚΑΤ τις τελευταίες ημέρες, όπου έχασε την τελευταία μάχη.
Ο «Παγκόσμιος» όπως είναι το προσωνύμιό του συνέδεσε το όνομά του με την ΑΕΚ και την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων απέναντι στη Σλάβια Πράγας (89-82) το 1968 σε ένα κατάμεστο «Καλλιμάρμαρο» (80.000 θεατές και ρεκόρ εποχής για αγώνα μπάσκετ). Αρχηγός της Ένωσης τότε, αγωνιζόμενος στη θέση του φόργουορντ, είχε σημειώσει 29 πόντους στον τελικό και με την Ένωση να γίνεται ο πρώτος ελληνικός σύλλογος που ανέβηκε στην κορυφή της Ευρώπης. Αρχηγός της ΑΕΚ ήταν και δύο χρόνια νωρίτερα, όταν οι «κιτρινόμαυροι» έφτασαν μέχρι το φάιναλ φορ του Κυπέλλου Πρωταθλητριών που διεξήχθη στην Ιταλία και συγκεκριμένα στην Μπολόνια. Εκεί η ΑΕΚ ηττήθηκε από τη Σλάβια Πράγας με 103-73 και από τη ρωσική ΤΣΣΚΑ με 85-62.
Ένας εκ των μεγαλύτερων σκόρερ που πέρασαν από τα ελληνικά γήπεδα, ο Γιώργος Αμερικάνος γεννήθηκε το 1942 και έκανε τα πρώτα μπασκετικά βήματά του στη ΧΑΝ (YMCA) Νίκαιας. Επόμενος σταθμός της καριέρας του η ΑΕΚ. Εκεί έγινε ο παίκτης γύρω από τον οποίο χτίστηκε η ομάδα–μύθος της δεκαετίας του ’60, η ΑΕΚ των ρεκόρ, των τίτλων και της πρώτης ευρωπαϊκής κούπας ήταν ο ίδιος ο Γιώργος Αμερικάνος. Με την «κιτρινόμαυρη» φανέλα κατέκτησε έξι πρωταθλήματα Ελλάδας (1963, 1964, 1965, 1966, 1968, 1970) και αναδείχθηκε δύο φορές πρώτος σκόρερ του ελληνικού πρωταθλήματος (1965, 1968). Στις 4 Απριλίου 1968, ο Γιώργος Αμερικάνος μαζί με τον Τρόντζο, τον Ζούπα, τον Βασιλειάδη, τον Χρηστέα και τα άλλα παιδιά θα έγραφαν με ανεξίτηλα γράμματα το όνομά τους στην Ιστορία. Η ομάδα του Νίκου Μήλα έκανε τον ραδιοφωνικό σχολιαστή, Βασίλη Γεωργίου, να παραληρεί μεταδίδοντας τον ιστορικό τελικό με την ομάδα της Τσεχοσλοβακίας.
Ρεπορτάζ εφημερίδας εκείνης της εποχής περιγράφει τα τελευταία λεπτά του τελικού με τη Σλάβια Πράγας κι ενώ το σκορ ήταν 58-60 υπέρ της ομάδας της Τσεχοσλοβακίας: «Τη στιγμή εκείνη τα πάντα μαρμάρωσαν στο Παναθηναϊκό Στάδιο και ενώ η απογοήτευση είχε αρχίσει να καταλαμβάνει όλους τους Έλληνες, ο Τρόντζος σαν από μηχανής θεός και ενώ μέχρι εκείνη τη στιγμή αποτελούσε την προσωποποίηση της μετριότητος, εσημείωσε το καλάθι της ισοφαρίσεως με απίθανο ομολογουμένως τρόπο. Αμέσως όλα ξαναζωντάνεψαν στο Στάδιο και ο ενθουσιασμός πολλαπλασιάστηκε όταν ο Αμερικάνος με δυο εύστοχα φάουλ έκανε το σκορ 62-60 και ευθύς αμέσως ο γιγαντόσωμος Τρόντζος μετέτρεψε τη διαφορά σε 64-60. Από εκείνη τη στιγμή φάνηκε ότι δεν θα χανόταν η νίκη από την ελληνική ομάδα. Υπολείπονται ακόμη 6 λεπτά και 36 δεύτερα όταν ο διαιτητής καταλογίζει το πέμπτο φάουλ του Ζούπα, ο οποίος κλαίγοντας σαν μικρό παιδί εγκαταλείπει τον αγωνιστικό χώρο. Το άστρο του Τρόντζου έλαμψε από εκείνη τη στιγμή. Με τρία προσωπικά καλάθια ανέβασε το σκορ σε 78-70 και έκανε όλους να αναπνεύσουν και να μειώσουν την αγωνία που τους είχε καταλάβει. Ο Χρηστέας, σπεσιαλίστας στα φάουλ, δημιουργεί το 80-72 για να μειώσουν τη διαφορά οι Τσέχοι και να την αυξήσει ξανά ο Αμερικάνος με δυο καλάθια σε 84-79. Απομένουν πλέον ελάχιστα δευτερόλεπτα για να λήξει ο αγώνας. Ένα καλάθι του Αμερικάνου μετατρέπει το σκορ σε 88-82 για να κλείσει το ματς ο Τσάβας, ο οποίος κερδίζει φάουλ, επιτυγχάνει το ένα από τα δυο και δημιουργεί το τελικό, το ιστορικό για τον ελληνικό αθλητισμό 89-82»! Ένα λεπτό πριν τη λήξη όλοι οι φίλαθλοι άναψαν κεριά και με αυτόν τον τρόπο πανηγύρισαν τον θρίαμβο μέχρι να κάνει τον γύρο του θριάμβου ο Γιώργος Αμερικάνος.
Ο Γιώργος Αμερικάνος αγωνίστηκε 68 φορές στην Εθνική Ελλάδος και σημείωσε 1076 πόντους (μ.ο. 15,8). Παρών στα Ευρωμπάσκετ του 1961 και του 1965, ήταν πρώτος σκόρερ της Εθνικής Ελλάδος και στις δυο διοργανώσεις με 15,2 μ.ο. και 17,4 πόντοι μ.ο. αντίστοιχα. Συμμετείχε επίσης στους Μεσογειακούς αγώνες το 1967, 4 φορές στο Βαλκανικό πρωτάθλημα (1962, 1964, 1967, 1969), 2 φορές σε Προολυμπιακά τουρνουά (1960, 1964), ενώ αγωνίστηκε και στη Μικτή Κόσμου σε εποχές όπου εκεί καλούνταν... λίγοι και εκλεκτοί. Έχει αγωνιστεί μια φορά με την Εθνική Εφήβων κατά την οποία σημείωσε 18 πόντους (1959-1960). Αγωνίστηκε επίσης στο Αιγάλεω και στον Απόλλωνα Πάτρας. Με την ολοκλήρωση της καριέρας του ως παίκτης ανέλαβε, από το πόστο του προπονητή, την ΑΕΚ. Ήταν τη σεζόν 1986-87, όταν ανέλαβε χρέη υπηρεσιακού.
Ο Γιώργος Αμερικάνος παρέμεινε κοντά στη μεγάλη του αγάπη, ακόμη και μετά το τέλος της πλούσιας καριέρας του και ανέδειξε μερικά από τα μεγαλύτερα ταλέντα του ελληνικού μπάσκετ, όπως οι Γιαννούλης, Μπουρούσης, Χατζής, Παταβούκας και άλλοι πολλοί.
Ο «Λαρισαίος» Αμερικάνος
Ο παγκόσμιος Γιώργος Αμερικάνος, από τους κορυφαίους Ελληνες (αλλά και Ευρωπαίους) μπασκετμπολίστες πέρασε και από τη Λάρισα σημαδεύοντας το μπάσκετ της πόλης.
Συγκεκριμένα την περίοδο 1972-73 ήταν προπονητής αλλά και παίκτης της ΕΑΛ και τη βοήθησε να κερδίσει την άνοδο στη Β΄εθνική κατηγορία κόντρα στο ΓΣΛ(σε ένα παιχνίδι που το κλειστό γυμναστήριο του Αλκαζάρ ήταν κατάμεστο, με κόσμο που να φτάνει μέχρι έξω…) που προπονητής είχε μια άλλη μεγάλη δόξα της ΑΕΚ τον Στέλιο Βασιλειάδη.
Ο Αμερικάνος («σιαμαίος» με τον Γιώργο Ναούμ που ήταν συνεργάτης του αλλά και παίκτης επίσης) στην ομάδα της ΕΑΛ (έφορος ο Νϊκος Σρουλιας είχε ως παίκτες τους: Στέλιο Γρηγορίου, Ζήση Μπαλμπούζη, Μίμη Τσουγένη, Θωμά Χαρισούλη, Νάκη Αγαπίου Αργύρη Ζιώγα, Ορέστη και Μίμη Μηλιώνη (οι δύο... «γιατροί»), Αποστόλη Μητρολιό Τάσο Χατζή, Ντένη Παπαζήση ενώ διοικητικοί ήταν ο Θόδωρος Ματίκας με τον Σπύρο Μπαρμπούτη και άλλους...
ΣΩΤΗΡΗΣ ΚΕΛΛΑΣ
