Το βαλιτσάκι του γιατρού για τις πρώτες βοήθειες και η χρήση απινιδωτή...

ΑΠΟΣΤΟΛΗΣ ΔΗΜΟΥ

*Η επαναφορά στη ζωή μέσω της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης (ΚΑΑ) και η χρήση αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή μπορεί να γίνει από τον κάθε πολίτη, πόσο μάλλον από τον κάθε επαγγελματία υγείας, ασφαλώς μετά από σωστή εκπαίδευση

Του Σωτ. Κέλλα

Το πρόσωπο του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος ποδοσφαίρου μέχρι τώρα χωρίς αμφιβολία είναι ο μέσος της Εθνικής Δανίας, Κρίστιαν Έρικσεν, ο οποίος έπεσε στο έδαφος στη διάρκεια του αγώνα με τη Φινλανδία και έχασε τις αισθήσεις του. Οι άνθρωποι του ιατρικού τιμ μπήκαν στο γήπεδο και του έκαναν τεχνητή αναπνοή για να τον κρατήσουν στη ζωή.
Είδαμε όμως σε ζωντανή μετάδοση πώς μπορεί να σωθεί ένας ποδοσφαιριστής που υπέστη σε έναν αγώνα καρδιακή ανακοπή. Το βαλιτσάκι των γιατρών τον έσωσε. Τι πρέπει να περιέχει αυτό μέσα για να δοθούν οι κατάλληλες πρώτες βοήθειες; Πώς μπορούν να σωθούν ανθρώπινες ζωές στα γήπεδα; Τι γίνεται στα ερασιτεχνικά πρωταθλήματα; Πώς κάποιος αποκτά γνώσεις αναζωογόνησης; Πόσο εύκολο είναι να έχουν έναν απινιδωτή; Πόσο εύκολος είναι στη χρήση του και πόσο κοστίζει η συντήρησή του;
Τις απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματά μας μάς δίνει ο εκπαιδευτής εξειδικευμένης υποστήριξης της ζωής - ALS από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης (E.R.C.) εδώ και τρία χρόνια, Αποστόλης Δήμου, κάτοχος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην «Καρδιοαναπνευστική Αναζωογόνηση» στο ΕΚΠΑ και μέλος της Καρδιολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Θεσσαλίας.
Πώς λοιπόν σώθηκε ο διεθνής ποδοσφαιριστής της Δανίας; Ο Αποστόλης Δήμου μας λέει: «Ο ποδοσφαιριστής της Δανίας, Christian Eriksen, υπέστη καρδιακή ανακοπή και διεσώθη από το ιατρικό επιτελείο της ομάδας του επειδή μια σειρά πράξεων, υποβοηθούμενων από τον κατάλληλο εξοπλισμό, έλαβαν χώρα έγκαιρα δευτερόλεπτα μετά την πτώση του ποδοσφαιριστή στο έδαφος. Το βασικότερο και σπουδαιότερο υλικό για την αναζωογόνηση είναι ασφαλώς ο αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής (A.E.D.). Τα υπόλοιπα υλικά είναι βοηθητικά, όπως για παράδειγμα ο στοματοφαρυγγικός ή ρινοφαρυγγικός αεραγωγός και η συσκευή ambu. Ωστόσο, το βαλιτσάκι του ιατρού αγώνων είναι επιπλέον εξοπλισμένο με υλικά για παροχή πρώτων βοηθειών τραυματικής αιτιολογίας, όπως αντιψυκτικό spray, γάζες, βάμμα ιωδίου, διάφορες αντιφλεγμονώδεις αλοιφές, ράμματα, επιδέσμους, νάρθηκες, παυσίπονα και φυσικά νερό για πλύσεις. Όλα αυτά, με εξαίρεση τον αυτόματο εξωτερικό απινιδωτή, είναι εύκολο να τα έχει επιμελώς τακτοποιημένα κάθε ιατρός αγώνα στη βαλίτσα του πριν το κάθε παιχνίδι. Ο απινιδωτής όμως είναι μία συσκευή αυξημένου κόστους (1.000-2.000 ευρώ) και αρκετά δύσκολο να την έχει ένας ιατρός, όταν ειδικά οι ιατροί των αγώνων τοπικών πρωταθλημάτων και μικρών κατηγοριών είναι νέα άτομα, στο ξεκίνημα της καριέρας τους».
*Στην Ελλάδα βλέπουμε ότι οι περισσότερες ομάδες έχουν στον πάγκο ορθοπεδικό και φυσικοθεραπευτή. Τελικά μήπως χρειάζεται να υπάρχει και καρδιολόγος στο γήπεδο;
«Η ύπαρξη καρδιολόγου, με τον κατάλληλο εξοπλισμό όπως προανέφερα, σε κάθε αγώνα θα έκανε τον καθένα να αισθάνεται ασφάλεια. Όμως η επαναφορά στη ζωή μέσω της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης (ΚΑΑ) και η χρήση αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή μπορεί να γίνει από τον κάθε πολίτη, πόσο μάλλον από τον κάθε επαγγελματία υγείας, ασφαλώς μετά από σωστή εκπαίδευση. Εκπαίδευση σε ειδικά πιστοποιημένα σεμινάρια μετά από επιμελή μελέτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις βόρειες χώρες, αλλά δειλά-δειλά και στη χώρα μας, εκπαιδεύονται στην καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση τα παιδιά! Άρα θα πω ότι χρειάζεται ένας σωστά καταρτισμένος - πιστοποιημένος στην παροχή βασικής υποστήριξης της ζωής (αναζωογόνηση) ιατρός σε κάθε γήπεδο».
*Πως ένας γιατρός αποκτά γνώσεις αναζωογόνησης;
«Ήδη από την Ιατρική Σχολή τίθεται το θεωρητικό υπόβαθρο και γίνεται μελέτη μέσω μαθημάτων για την αναζωογόνηση. Έπειτα, η τριβή με τις εφημερίες κατά την κλινική άσκηση φέρει σε επαφή τον ιατρό με περιστατικά καρδιακής ανακοπής στα τμήματα επειγόντων περιστατικών, αλλά και στις διάφορες κλινικές. Ωστόσο η κατοχή του πτυχίου της Ιατρικής και μόνο δεν σε καθιστά εκπαιδευμένο στην αναζωογόνηση. Την ουσιαστική εκπαίδευση στη χώρα μας την αναλαμβάνουν ειδικές εταιρείες που ασχολούνται επιμελώς με τον τομέα αυτόν, διασυνδεόμενες με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης (E.R.C.) ακολουθώντας τους ευρωπαϊκούς κανόνες - αλγορίθμους. Εκπαιδεύουν ιατρούς και νοσηλευτές για εξειδικευμένη - νοσοκομειακού επιπέδου υποστήριξη της ζωής (Advanced Life Support – A.L.S.), αλλά και κάθε πολίτη, του υγειονομικού τομέα ή μη, στη βασική υποστήριξη της ζωής και στη χρήση του αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή (Basic Life Support – B.L.S.). Η επαφή με μία από αυτές τις εταιρείες είναι εύκολο να γίνει με μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο».
*Ήσασταν πολλές φορές στα ερασιτεχνικά γήπεδα του νομού Λάρισας γιατρός. Θεωρείται ότι υπάρχουν επαρκείς υπηρεσίες ιατρικής φροντίδας στις τοπικές ομάδες;
«Γνωρίζοντας ότι θα απογοητεύσω πολλούς, η απάντηση είναι όχι. Θεωρώ ότι ελάχιστοι πάροχοι ιατρικής φροντίδας στους αγώνες κατέχουν ένα πιστοποιητικό της βασικής υποστήριξης της ζωής και της χρήσης αυτόματου εξωτερικού απινιδωτή (B.L.S.). Έχω αρκετά χρόνια που διέκοψα για προσωπικούς λόγους αυτήν την ευχάριστη ενασχόληση και ελπίζω να έχουν αλλάξει κάποια πράγματα. Τότε για τη συμμετοχή σου στους αγώνες δεν χρειαζόταν κάποια από τις παραπάνω πιστοποιήσεις και ασφαλώς ο όρος «απινιδωτής» ήταν πολυτέλεια. Επίσης τότε δεν ήσουν ιατρός ομάδας, αλλά ιατρός γηπέδου, οριζόμενος από την ΕΠΣΛ. Άρα και η κάθε ομάδα δεν μπορούσε να ελέγξει τις υγειονομικές υπηρεσίες του κάθε φορά οριζόμενου ιατρού αγώνα».
*Πόσο εύκολο είναι να έχουν οι ομάδες ή όλες οι αθλητικές εγκαταστάσεις έναν απινιδωτή; Πόσο εύκολος είναι στη χρήση του και πόσο κοστίζει η συντήρησή του;
«Σε επίπεδο ομάδας είναι πολύ ευκολότερο να αποκτηθεί ένας αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής. Η τιμή αγοράς του από το κάθε σωματείο είναι προσιτή. Η συντήρησή του δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο και φυσικά ο κατασκευαστής ορίζει το πρόγραμμα συντήρησης και αλλαγής μπαταρίας, το κόστος των οποίων είναι σημαντικά μικρότερο από την αγορά. Η χρήση του είναι εξαιρετικά απλή, καθώς έχουν απλοποιηθεί και ελαχιστοποιηθεί τα κουμπιά χρήσης και επιπλέον οι φωνητικές οδηγίες που παρέχει στην ελληνική γλώσσα υποβοηθούν τον ιατρό κατά τη διάρκεια της αναζωογόνησης. Απλά σε κάθε αγώνα θα ήταν καλό να ελέγχεται πριν την έναρξη από τον ιατρό».
*Είστε εκπαιδευτής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αναζωογόνησης. Πόσο εύκολο είναι να γίνουν μαθήματα σε σχολικές μονάδες ή σε άτομα με έντονη φυσική δραστηριότητα;
«Πάντοτε έλεγα ότι το μάθημα αναζωογόνησης πρέπει να είναι από τα βασικά μαθήματα στο Δημοτικό. Αποτελεί σπουδαίο δείγμα πολιτισμού, καθώς εξοπλίζει τους πολίτες με εκείνες τις γνώσεις – δεξιότητες που μπορούν να σώσουν τη ζωή του συνανθρώπου τους, γι' αυτό και η πρόταση είναι να μπει ως εβδομαδιαίο μάθημα σε μία από τις μεγάλες τάξεις του Δημοτικού. Επίσης πολύ σωστό είναι και οι επαγγελματίες αθλητές να εκπαιδεύονται στην αναζωογόνηση, ώστε να μπορούν και οι ίδιοι με ορθό τρόπο να παρέχουν τις πρώτες βοήθειες στο θύμα σε κάθε αθλητικό χώρο (γήπεδο, γυμναστήριο, κολυμβητήριο), ακόμη και όταν δεν διεξάγεται οργανωμένος με ιατρικές υπηρεσίες αγώνας. Το κάθε οργανωμένο σωματείο, η κάθε αθλητική ομάδα, ακόμη και μία ομάδα πολιτών οποιασδήποτε ενασχόλησης μπορεί να εκπαιδευτεί στη βασική υποστήριξη της ζωής μετά από συνεννόηση με κάποια από τις εταιρείες παροχής εκπαίδευσης στην αναζωογόνηση που προηγουμένως ανέφερα. Όταν υπάρχει θέληση, όλα είναι εύκολα».