Όταν θέλουμε να θίξουμε τη συμπεριφορά ενός παιδιού στον χώρο του σχολείου, αυτή δεν είναι μόνο μέσα στη σχολική τάξη, αλλά και στον προαύλιο χώρο, την ώρα του διαλείμματος καθώς και την ώρα της Γυμναστικής. Η συμπεριφορά των παιδιών μπορεί να αλλάζει και εντός αυτών των χώρων. Παρ’ όλα αυτά δημιουργείται μια γενική εικόνα για τη συμπεριφορά ενός παιδιού.
Η συμπεριφορά στο σχολείο και στην ακαδημία είναι αλληλένδετη. Ερχόμενα τα παιδιά σε έναν αθλητικό σύλλογο, δημιουργείται μια ‘σχολική τάξη’- τμήμα όπου ο προπονητής έχει να αντιμετωπίσει παιδιά με διαφορετικό κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο. Ο προπονητής θα χρειαστεί να λειτουργήσει σαν παιδαγωγός-δάσκαλος. Η επιβράβευση, η (θετική) ανατροφοδότηση, η δημιουργία κανόνων χρειάζεται να είναι συνεχής και ο προπονητής να λειτουργεί ως πρότυπο.
Ο προπονητής δίνοντας ρόλους (π.χ. βοηθός προπονητή) κάνει τα παιδιά - αθλητές να αναλαμβάνουν ευθύνες. Επίσης, διδάσκεται ότι το παν δεν είναι νίκη, παίζοντας χωρίς να υπάρχει σκορ. Στην επιτυχία ενός γκολ, τα παιδιά πανηγυρίζουν την επιτυχία όλα μαζί. Στο τέλος της προπόνησης δίνουν το χέρι τους όλοι σε όλους, δίνοντας συγχαρητήρια για την προσπάθεια. Στον τραυματισμό ενός παίχτη, ο ‘θύτης’ ζητάει συγνώμη από το ‘θύμα’. Αυτές οι πρακτικές έχουν βοηθήσει τα παιδιά αυτά, να συνειδητοποιήσουν την αξία της ομαδικότητας, κάτι που δεν ξεχνάνε εύκολα πηγαίνοντας στο σχολείο. Είναι συχνά πιο πρόθυμα να βοηθήσουν κάποιον συμμαθητή τους, να ανταπεξέλθουν σε μια ομαδοσυνεργατική μέθοδο διδασκαλίας και να δημιουργήσουν παρέες. Παραδείγματα παιδιών, που στο σχολείο έχουν δεχτεί bullying ή είναι περιθωριοποιημένα από τα υπόλοιπα έχει φανεί ότι στο γήπεδο αναλαμβάνουν ρόλους (π.χ βοηθός προπονητή, συνεχής ενθάρρυνση), με τη βοήθεια του προπονητή. Παιδιά που στο σχολείο είναι ανήσυχα, στο γήπεδο αποκτούν όρια στη συμπεριφορά τους αναλαμβάνοντας ρόλο αρχηγού ή υπακούοντας σε εντολές άλλου αρχηγού. Ένα παιδί που συμμετέχει σε έναν αθλητικό σύλλογο μπορεί ενδεχομένως να είναι μαθησιακά αδύναμο, κάτι που μπορεί να δημιουργεί συστολή μέσα στη σχολική τάξη. Στη Γυμναστική ή στην ώρα του διαλλείματος, το ίδιο παιδί, λόγω της συμμετοχής του σε έναν αθλητικό σύλλογο, δεν αποκλείεται να ανακτήσει την αυτοπεποίθησή του, αναλαμβάνοντας μερικές φορές μέχρι και τον ρόλο του αρχηγού. Επίσης, τα περιβάλλοντα από τα οποία ένα παιδί αποκτά εμπειρίες είναι συγκεκριμένα. Ένα από αυτά είναι ένας αθλητικός σύλλογος. Παιδιά που είναι μέλη αυτών των συλλόγων, έχουν συχνά εμπειρίες και ιστορίες να διηγηθούν στους συνομηλίκους τους, αλλά και στους δασκάλους τους.
Ελλοχεύει ο κίνδυνος όμως, όταν οι πρακτικές των γονέων, των προπονητών ή του συλλόγου γενικότερα να είναι εσφαλμένες, τα παιδιά να αναπτύξουν και αρνητικά χαρακτηριστικά, όπως είναι για παράδειγμα η αλαζονεία και η υπεροψία, κάτι που δεν θα τους κάνει αρεστούς στους συμμαθητές τους.
Χρειάζεται χρόνο για να ‘φανούν’ τα αποτελέσματα στη συμπεριφορά ενός παιδιού στο γήπεδο και στο σχολείο αντίστοιχα. Σύμφωνα, όμως, με την προσωπική μου άποψη η επίδραση θα είναι θετική.
Του Γιώργου Μυλωνά*
*Ο Γιώργος Μυλωνάς είναι εκπαιδευτικός, Msc ‘Οργάνωση και Διοίκηση Αθλητικών Οργανισμών και Επιχειρήσεων’, φοιτητής ΣΕΦΑΑ
