Με την υποψία και τις αβάσιμες καταγγελίες ότι οι κορυφαίες αθλήτριες του στίβου της ΕΣΣΔ στα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα του 1966 ήταν στην πραγματικότητα άνδρες οδήγησαν τους χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες του 1968 στην εφαρμογή του μέτρου. Κι ακόμη κι αν πολλοί θεώρησαν ότι το τεστ δεν είχε κανένα νόημα, τότε πλανώνται πλάνην οικτράν, καθώς από το 1932 είχε δοθεί το πρώτο δείγμα αμφισβήτησης φύλου.
Πρόκειται για την περίφημη υπόθεση της Πολωνής αθλήτριας Στανίσλαβα Βαλάσιεβιτς, γνωστή και ως Στέλα Γουόλς, η οποία είχε κερδίσει το χρυσό μετάλλιο στα 100μ. στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1932 στο Λος Άντζελες και το ασημένιο στους αντίστοιχους του 1936. Το φύλο της είχε αμφισβητηθεί και οι αμφισβητήσεις δικαιώθηκαν μετά από ένα μοιραίο γεγονός. Το 1980 η Βαλάσιεβιτς δολοφονήθηκε κατά τη διάρκεια ένοπλης ληστείας σε σούπερ μάρκετ και ο ιατροδικαστής ανακάλυψε ότι είχε ανδρικά μέλη, παρά το γεγονός ότι είχε και γυναικεία χαρακτηριστικά.
Όσο για την πρώτη αθλήτρια που δεν πέρασε επιτυχώς το τεστ γενετικού φύλλου; Αυτή ήταν και πάλι Πολωνή, η Έβα Κλομπούκοβσκα. Το 1964 κέρδισε το χρυσό στα 4Χ100μ. και το χάλκινο στα 100μ. Το 1967 αποκαλύφθηκε ότι είχε μία σπάνια γενετική πάθηση, η οποία πάντως δεν της έδινε πλεονέκτημα απέναντι στις συναθλήτριες της, και τιμωρήθηκε με αποκλεισμό από τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Άξιο αναφοράς αποτελεί το γεγονός ότι η μόνη αθλήτρια που είχε το δικαίωμα να μην υποβληθεί στο τεστ ήταν η πριγκίπισσα Άννα του Ηνωμένου Βασιλείου, που συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1976 στο άθλημα της ιππασίας και αυτό γιατί ήταν κόρη της βασίλισσας Ελισάβετ ΙΙ και η όλη διαδικασία είχε χαρακτηριστεί απρεπής.
Το 1996 στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα οκτώ αθλητές είχαν «κοπεί» στο τεστ, αλλά είχαν περάσει επιτυχώς τις σωματικές εξετάσεις και είχε ανάψει το «πράσινο φως» για τη συμμετοχή τους.
Το υποχρεωτικό τεστ φύλου είχε διάρκεια 31 ετών, καθώς το 1999 η Διεθνής Ολυμπιακή Επιτροπή ανακοίνωσε την κατάργησή του, παρά το γεγονός ότι υπήρχαν βάσιμες υποψίες για αθλητές και αθλήτριες που το γενετικό τους φύλο ήταν υπό αμφισβήτηση. Βέβαια, η ΔΟΕ επέτρεψε σε αθλητές που είχαν κάνει επέμβαση αλλαγής φύλου από άνδρες σε γυναίκες, να συμμετέχουν κανονικά στα αθλήματα των γυναικών στο κορυφαίο αθλητικό γεγονός του πλανήτη, με την προϋπόθεση ότι μεσολαβεί μία διετία από την ημέρα της επέμβασης.
Η ΠΡΩΤΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΜΕΤΡΟΥ
Το τεστ εξακρίβωσης του φύλου εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στίβου το 1966 στη Βουδαπέστη. Οι 243 αθλήτριες υποχρεώθηκαν να παρελάσουν γυμνές ενώπιων μίας ιατρικής επιτροπής, η οποία εξέταζε τα εξωτερικά γεννητικά όργανα και τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του φύλου. Όλες οι αθλήτριες πέρασαν το τεστ, το οποίο όμως ήταν ταπεινωτικό και εξευτελιστικό, με έξι να αποχωρούν αρνούμενες να υποβληθούν σε έλεγχο.
Η μέθοδος εφαρμόστηκε σε τρεις ακόμη διοργανώσεις:
- Στους Κοινοπολιτειακούς αγώνες στη Τζαμάικα το 1966
- Στους Παναμερικανικούς Αγώνες το 1967
- Στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στίβου στο Κίεβο το 1967
Μάλιστα, στο Κίεβο η χρυσή και χάλκινη Ολυμπιονίκης Κραβοτσίνσκι αποκλείστηκε από τους διοργανωτές μετά από εξέταση στην οποία υποβλήθηκε στα γεννητικά της όργανα. Αργότερα, πάντως, αποδείχθηκε ότι η αθλήτρια έφερε μωσαϊκισμό (46,ΧΧ/47,ΧΧΥ) και παρόλο που είχε υποβληθεί σε γοναδεκτομή και λάμβανε θηλυκές ορμόνες εντούτοις είχε αποκλειστεί από οποιαδήποτε αθλητική διοργάνωση.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
- Η Κάστερ Σεμένια, παγκόσμια πρωταθλήτρια του 2009 στο Βερολίνο στα 800 μέτρα και «ασημένια» στους Ολυμπιακούς του Λονδίνου, που έχει υποστεί τη διαδικασία εξέτασης διερεύνησης του γενετικού φύλου της και αργότερα είχε αποδειχθεί ερμαφρόδιτη, ήταν η σημαιοφόρος της Ολυμπιακής ομάδας της Νότιας Αφρικής στους Αγώνες του 2012.
- Η Γερμανίδα αθλήτρια Ντόρα Ράτιεν συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1936 στο Βερολίνο και κατέλαβε την τέταρτη θέση στο άλμα εις ύψος. Αργότερα πέτυχε παγκόσμιο ρεκόρ στο Ευρωπαϊκό του 1938, πριν η γερμανική αστυνομία την υποχρεώσει σε εξετάσεις που απέδειξαν ότι στην πραγματικότητα ήταν άνδρας εν ονόματι Χάινριχ Ράτιεν.
- Η Ολλανδή σπρίντερ Φόεκι Ντιλέμα απορρίφθηκε από την εθνική ομάδα του 1950 μετά από άρνησή της να υποβληθεί σε εξετάσεις το ίδιο έτος. Μετέπειτα αποτελέσματα εξετάσεων, στις οποίες υποβλήθηκε, δεν ανακοινώθηκαν ποτέ, αλλά η αθλήτρια δεν εμφανίστηκε στους στίβους. Το 2008, πάντως, τεστ DNA σε ρούχα της απέδειξε ότι παρά τις αμφιβολίες ήταν γυναίκα.
- Οι αδελφές Ταμάρα και Ιρίνα Πρες κέρδισαν πέντε χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια στον στίβο για την ΕΣΣΔ και πέτυχαν 26 παγκόσμια ρεκόρ το 1960. Πάντα υπήρχαν αμφιβολίες για το πραγματικό φύλο τους, αλλά τερμάτισαν την καριέρα τους πριν αρχίσουν τα τεστ το 1966.
- Η τενίστρια Ρενέ Ρίτσαρντς ήταν τρανσέξουαλ και δεν της επετράπη να αγωνιστεί ως γυναίκα στο US Οπεν του 1976, μετά από άρνησή της να υποβληθεί σε τεστ χρωμοσωμάτων. Η Ρίτσαρντς μήνυσε την ομοσπονδία τένις των ΗΠΑ και το 1977 κέρδισε το δικαίωμα να αγωνιστεί ως γυναίκα χωρίς να υποβληθεί σε εξέταση.
- Η Ινδή αθλήτρια μεσαίων αποστάσεων, Σάνθι Σουνταραγιάν, η οποία κέρδισε το ασημένιο μετάλλιο στα 800μ. το 2006 στους Ασιατικούς Αγώνες στην Ντόχα δεν πέρασε επιτυχώς τις εξετάσεις εξακρίβωσης γενετικού φύλου και τις αφαιρέθηκε το μετάλλιο.
