Γράφει ο Φάνης Γέμτος *
Η γεωργία έχει ένα υψηλό κόστος εγκαιρότητας επεμβάσεων δηλαδή η μη εκτέλεση των εργασιών στο κατάλληλο χρόνο έχει επιπτώσεις στη καλλιέργεια . Αυτό σημαίνει ότι οι δουλειές πρέπει να γίνονται όταν πρέπει. Μια καθυστέρηση λίγων ημερών μπορεί να μετατραπεί σε καθυστέρηση πολλών ημερών από την μεταβολή του καιρού. Επομένως πρέπει να είμαστε πάντα έτοιμοι να κάνουμε τις εργασίες στο χωράφι άμεσα που σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε τα μηχανήματα έτοιμα να λειτουργήσουν κάτι που προϋποθέτει έγκαιρη συντήρηση, προετοιμασία, ρύθμιση κλπ. Η φράση κλειδί είναι να τα έχουμε έτοιμα να λειτουργήσουν. Αυτό σημαίνει συντηρημένα και επισκευασμένα σωστά και ρυθμισμένα έτοιμα για να κάνουν τη δουλειά που θέλουμε.
Η συντήρηση του εξοπλισμού είναι απαραίτητη και καμιά δικαιολογία δεν υπάρχει να μην ακολουθούμε τις οδηγίες του κατασκευαστή και να κάνουμε όλες τις απαραίτητες λιπάνσεις, αλλαγές λαδιών και φίλτρων, καλή συντήρηση του φίλτρου αέρα και όλα αυτά που αναφέρονται στις οδηγίες του κατασκευαστή του μηχανήματος. Η διατήρηση του βιβλίου οδηγιών του μηχανήματος σε καλή κατάσταση και σε πρώτη ζήτηση είναι απαραίτητη. Ακολουθώντας τις οδηγίες του κατασκευαστή κατά γράμμα θα εξασφαλίσουμε τη καλή και αποδοτική εργασία του μηχανήματος για πολλά χρόνια.
Το μηχάνημα πρέπει να επισκευάζεται κάθε φορά που παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα. Ακόμα και η παραμικρή παρατήρηση κάποιας ανωμαλίας (πχ μια σταγόνα λάδι κάτω από το τρακτέρ) πρέπει να ελέγχεται και να βρίσκεται η αιτία ώστε να επισκευάζεται. Γνωρίζω ότι όταν υπάρχει η φούρια της δουλειάς όλοι οι αγρότες αδιαφορούν για τις μικροβλάβες. Ένα δέσιμο με σύρμα μας επιτρέπει να προχωρήσουμε και να τελειώσουμε έγκαιρα τη δουλειά μας. Μπορούμε όμως να κάνουμε κάτι απλό που θα μας βοηθήσει να κάνουμε τις επισκευές στην ώρα τους. Κρατήστε ένα σημειωματάριο και γράψτε κάθε βράδυ που τελειώνετε τις δουλειές σας τυχόν παρατηρήσεις για τη λειτουργία των μηχανημάτων σας. Μια σταγόνα λάδι, ένας θόρυβος οτιδήποτε μπορεί να υποκρύπτει κάποια βλάβη. Στο επόμενο κενό εργασιών ελέγξτε και επισκευάσετε ό,τι πρόβλημα υπάρχει. Οτιδήποτε ασήμαντο και απλό να επισκευαστεί εύκολα και με χαμηλό κόστος μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ζημιά με υψηλό κόστος επισκευής αλλά πολλές φορές και υψηλό κόστος από τη καθυστέρηση στο χωράφι. Ένας γενικός κανόνας είναι σε κάθε κενό εργασιών ελέγξετε τα μηχανήματά σας αν έχουν φθορές και συντηρήστε τα.
Ο κάθε παραγωγός θα πρέπει να προβλέψει ένα χρόνο συντήρησης του εξοπλισμού του. Αυτός είναι συνήθως ο χειμώνας που λόγω καιρού οι εργασίες στο χωράφι δεν μπορούν να γίνουν. Καλά είναι να έχει ένα μικρό συνεργείο στην αποθήκη του όπου θα έχει τα στοιχειώδη εργαλεία για μικροεπισκευές. Αυτό θα του εξοικονομήσει χρήματα καθώς συντήρηση και επισκευές σε συνεργεία κοστίζουν περισσότερο. Βέβαια εξειδικευμένες επισκευές θα γίνονται στα συνεργεία αλλά ό,τι μπορεί να επισκευάσει μόνος του θα μειώσει το κόστος του.
Πρώτος κανόνας μόλις τελειώσουμε τις εργασίες καλό καθάρισμα και πλύσιμο των μηχανημάτων. Θα πρέπει να απομακρύνουμε από τα μηχανήματα λάσπες, λάδια ή λιπαντικά, πετρέλαιο, υπολείμματα λιπασμάτων ή φυτοφαρμάκων, σπόρων από τις σπαρτικές. Όλα αυτά έχουν διαβρωτική δράση στα υλικά κατασκευής των μηχανημάτων ενώ δεν επιτρέπει ούτε την παρατήρηση τυχόν προβλημάτων ούτε την επισκευή τους. Στη συνέχεια πάρτε το σημειωματάριό σας και ελέγξτε τι έχετε σημειώσει στο προηγούμενο διάστημα και επισκευάστε το ή διορθώστε το. Ελέγξτε οπτικά τα μηχανήματα για οτιδήποτε μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα. Συνήθως το χειμώνα με την υψηλή υγρασία έχουμε σκούριασμα των μεταλλικών μερών που φθείρονται και όταν πάμε την άνοιξη στο χωράφι εμφανίζονται βλάβες καθυστερώντας τις δουλειές μας. Πολλές τέτοιες μικροβλάβες μπορούμε να τις προλάβουμε με μικρή προσπάθεια και κόστος. Πολλά μηχανήματα είναι χρήσιμο να τα λύνετε και να αλλάζετε προληπτικά μέρη που φθείρονται πολύ από την εργασία.
Μια άλλη εργασία που μπορείτε και πρέπει να κάνετε πριν από την ημέρα της εργασίας είναι οι ρυθμίσεις των μηχανημάτων. Κάνετε όσες ρυθμίσεις μπορείτε να κάνετε στη αποθήκη για να είστε έτοιμοι. Αυτό δίνει σημαντικά πλεονεκτήματα. Γιατί αρχίζετε άμεσα τη δουλειά με μια απλή επιβεβαίωση της ρύθμισης στο χωράφι. Κυρίως όμως εφαρμόζετε τις σωστές δόσεις από την αρχή του χωραφιού. Είναι γνωστό ότι κάθε σπόρος και κάθε λίπασμα είναι διαφορετικό από τα άλλο και γι΄ αυτό χρειάζεται διαφορετική ρύθμιση του μηχανήματος. Αυτό που συνήθως κάνουμε είναι να κάνουμε τη ρύθμιση στο χωράφι με διαδοχικές αλλαγές. Το αποτέλεσμα είναι να εφαρμόζουμε διαφορετικές δόσεις σπόρου ή λιπάσματος που οδηγεί σε ανομοιόμορφες φυτείες με αρνητικές επιπτώσεις στην παραγωγή.
Τα πιο πάνω είναι απλοί κανόνες που αν τους ακολουθήσει ο παραγωγός θα έχει τα καλύτερα αποτελέσματα καθώς θα διατηρήσει τα μηχανήματά του σε άριστη κατάσταση για πολλά χρόνια, θα ελαχιστοποιήσει τις βλάβες που έχουν υψηλό κόστος επισκευής ενώ θα κάνει έγκαιρα, σωστά και με ακρίβεια τις εργασίες στο χωράφι και θα πετύχει τις μέγιστες αποδόσεις με το χαμηλότερο κόστος. Θα πρέπει να γίνει κατανοητό από τον κάθε ένα και κάθε μία ότι η επιμέλεια στην καλλιέργεια πληρώνεται με μεγαλύτερες παραγωγές, καλύτερη ποιότητα προϊόντων και χαμηλότερο κόστος παραγωγής.
*Ο Φάνης Γέμτος είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
