Άλλη μία ομάδα ανθρώπων που επέλεξε να επιβιβαστεί στο όχημα με το αναγνωρίσιμο σήμα τής «οικολογίας», του οποίου αρκετοί (όχι όλοι) «επιβάτες» θεωρούν ότι εκπροσωπούν αυθεντικά τη συλλογική ευαισθησία των πολιτών για την κλιματική κρίση, για την περιβαλλοντική μας προστασία, για τις απειλές κατά της ζωής και της υγείας μας, για τις προοπτικές μιας βιώσιμης παρουσίας στον τόπο μας.
Το κόμμα αυτό δεν ανταποκρίθηκε στην ανοιχτή δημόσια πρόσκληση και στη σύσκεψη που διοργανώθηκε πριν δύο μήνες στη Λάρισα με πρωτοβουλία του περιφερειάρχη Θεσσαλίας, Δημήτρη Κουρέτα, στην οποία συζητήθηκε η εφαρμογή των Σχεδίων για τις πλημμύρες (ΣΔΚΠ) και για τη διαχείριση των υδάτων (ΣΔΛΑΠ). [Σημειωτέον πώς σε αυτή συμμετείχαν όλα τα κόμματα και οι βασικές οργανώσεις της περιοχής, εκδίδοντας, μάλιστα, και σχετικό ψήφισμα, με το οποίο ζητούν από την κυβέρνηση να εφαρμόσει χωρίς παρεκκλίσεις τα σχέδια που η ίδια ενέκρινε].
Παρά ταύτα, εκπρόσωποι αυτού του κόμματος βρέθηκαν πρόσφατα στη Λάρισα και επισκέφθηκαν τον περιφερειάρχη, Δημήτρη Κουρέτα, διακινώντας σε τοπικά ΜΜΕ την «αντίθεσή» τους στα «κυβερνητικά σχέδια» και στην «εκτροπή του Αχελώου», που, όπως γενικόλογα ισχυρίζονται (χωρίς εξηγήσεις και τεκμηρίωση), «μπαίνει εμπόδιο σε κάθε προοπτική βιώσιμης διαχείρισης των υδάτων της Θεσσαλίας». Κάλεσαν, μάλιστα, τον περιφερειάρχη να συνταχθεί μαζί τους, ώστε «τα σχέδια για την εκτροπή του Αχελώου να εγκαταλειφθούν» [Σχετικό ρεπορτάζ «Ελευθερία», 8/1/25]. Τελικά παραδέχθηκαν πως οι προτάσεις τους «δε βρήκαν ανταπόκριση», παρότι, όπως φαίνεται, ανέμεναν αυτό να συμβεί, επειδή προεκλογικά οι ίδιοι είχαν στηρίξει την περιφερειακή παράταξη του κ. Κουρέτα. Δυστυχώς για αυτούς ο περιφερειάρχης τούς δήλωσε καθαρά πως θα πορευτεί σύμφωνα με την ενιαία στάση των θεσσαλικών οργανώσεων και θα υπερασπιστεί τις βασικές κατευθύνσεις του κυβερνητικού σχεδίου που, μεταξύ άλλων, προβλέπει ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της θεσσαλικής λεκάνης από τον Αχελώο. Έτσι και εκείνοι θεώρησαν αναγκαίο να επανέλθουν με ανακοίνωση [δείτε «Ελευθερία», 11/1/25], κατηγορώντας την Περιφέρεια και τις θεσσαλικές οργανώσεις πως επιμένουν «σε παλιές δήθεν αναπτυξιακές λογικές», δείχνοντας να θεωρούν πως κατέχουν το μονοπώλιο της οικολογικής ευαισθησίας και γνώσης.
Από την πλευρά μας, δεν έχουμε την πρόθεση να συντηρήσουμε την άγονη αντιπαράθεση σχετικά με τα ημιτελή έργα Αχελώου.
Σεβόμενοι τις διαδικασίες, κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να υπάρξει ένας πλατύς και ουσιαστικός διάλογος κατά τη διαβούλευση για το ΣΔΛΑΠ (και όχι μόνο). Και τώρα που το σχέδιο αυτό εγκρίθηκε, ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ από την κυβέρνηση να εφαρμοστεί. Ζητήσαμε, μάλιστα, από όλα τα κόμματα, οι όποιες αντιρρήσεις σχετικά με τη μεταφορά υδάτων από τον Αχελώο προς τη θεσσαλική λεκάνη να έλθουν επιτέλους προς συζήτηση στη Βουλή, ώστε να ληφθεί μια αμετάκλητη απόφαση, σεβαστή από όλους. Άραγε, οι οργανώσεις αυτές είναι διατεθειμένες να ενώσουν τις δυνάμεις τους με τούς θεσσαλικούς φορείς και να διεκδικήσουμε από κοινού τη διοργάνωση μίας τέτοιας συζήτησης στη Βουλή; Έχουμε, όμως, και μερικά ακόμα ερωτήματα προς το «νέο» αυτό οικολογικό κόμμα και γενικότερα προς τους υποστηρικτές της «ακύρωσης» των έργων Αχελώου. 1. Γιατί όλα αυτά τα (δεκαπέντε περίπου) χρόνια που τα έργα Αχελώου είναι «παγωμένα» δεν αντέδρασαν στο γεγονός πως ο ποταμός αυτός είναι «μπαζωμένος» και κομμένος στα δύο; Γιατί δεν ανέδειξαν στην κοινή γνώμη, όπως εμείς συστηματικά πράττουμε, τις οικολογικές επιπτώσεις από αυτήν την παράλογη στασιμότητα και τους κινδύνους για μεγάλες καταστροφές στην περιοχή, που σε περίπτωση ισχυρών πλημμυρικών φαινομένων θα παρασύρουν κατάντη του ποταμού απίστευτες ποσότητες χωματισμών, σκυροδεμάτων και σιδηρού οπλισμού, με ό,τι αυτό συνεπάγεται; Μήπως τελικά ο στόχος όλων αυτών των οργανώσεων ήταν ακριβώς η διατήρηση αυτής της «στασιμότητας» και η απραξία στο θέμα; Μήπως όλα αυτά τα χρόνια συνειδητά εξυπηρετούσαν την τακτική των κυβερνήσεων που δεν ήθελαν να εμπλακούν σε αυτήν τη διελκυστίνδα, ώστε να μη διαταραχθούν οι ισορροπίες και «φορτωθούν» πολιτικό κόστος; Μήπως τώρα που μια κυβέρνηση έλαβε, επιτέλους, μια απόφαση που (λογικά) συνεπάγεται την επανεκκίνηση των διαδικασιών ολοκλήρωσής των έργων, όλοι αυτοί «ξύπνησαν» από τη σιγουριά της ακινησίας και επαναφέρουν το «ξαναζεσταμένο φαγητό» των... «βιβλικών» περιβαλλοντικών καταστροφών που δήθεν θα επέλθουν από αυτό το τόσο συνηθισμένο (για όλες τις χώρες του κόσμου) τεχνικό έργο;
2. Εφόσον, όπως ισχυρίζονται, το ΣτΕ «έχει αποφασίσει πολλές φορές» πως τα έργα «πρέπει να εγκαταλειφθούν», γιατί οι οργανώσεις αυτές (από κοινού με οργανώσεις της Αιτωλοακαρνανίας) προσφεύγουν εκ νέου στο Συμβούλιο της Επικρατείας;
Μήπως τελικά αυτή παραπληροφόρηση ότι το ΣτΕ σταμάτησε οριστικά τα έργα Αχελώου είναι κενή περιεχομένου; Μήπως ήλθε η ώρα να ομολογήσουν πως το Ανώτατο Δικαστήριο έχει απορρίψει στο σύνολό τους τις σχετικές αιτιάσεις τους περί καταστροφικών επιπτώσεων και άλλα παρόμοια (απόφαση 3478/2000); Μήπως πρέπει να πούνε επιτέλους την αλήθεια σε όσους τους ακολουθούν πως το τμήμα αναστολών του ΣτΕ (απόφαση 268/2011), μετά από δική μας προσφυγή, έδωσε εντολή στην διοίκηση να ολοκληρωθούν τα έργα της σήραγγας μεταφοράς για αποφυγή των κινδύνων κατάρρευσης;
Μήπως οφείλουν να ενημερώσουν την κοινή γνώμη πως σχετικά με τη μεταφορά 250 εκατ. κ.μ. νερού ουδέποτε το ΣτΕ εξέδωσε ακυρωτική απόφαση; Και εν πάσει περιπτώσει γιατί ενοχλούνται που οι θεσσαλικές οργανώσεις με επικεφαλής την Περιφέρεια (και με τον νομικό της σύμβουλο), ενόψει της (πιθανής) εκδίκασης της υποβληθείσας προσφυγής κατά του εγκεκριμένου σχεδίου, ετοιμάζονται για παράσταση στο ΣτΕ;
Δεν αντιλαμβάνονται πώς ακόμη και εάν διαφωνούν με την «εκτροπή Αχελώου», το να εγκαλούν τον περιφερειάρχη για «απαράδεκτη επιμονή» (!) και να αμφισβητούν ευθέως τις οικολογικές του ευαισθησίες, συνιστά έλλειψη πολιτικού ήθους; Και πόσο υπερβολικός μπορεί, άραγε, να θεωρηθεί ο ισχυρισμός τους ότι η μεταφορά προς την θεσσαλική λεκάνη του μόλις 6% της ετήσιας παροχής υδάτων του ποταμού Αχελώου θα τα... στερήσει (!!!) από την όμορη περιοχή, όταν μόνο στη λίμνη Κρεμαστών συγκεντρώνονται σταθερά και βρίσκονται στη διάθεσή της Αιτωλοακαρνανίας πάνω από 3,2 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού, δηλαδή πέντε έως έξι φορές περισσότερα από την ετήσια κατανάλωση υδάτων στην ευρύτερη αυτήν περιοχή;
3. Το κόμμα αυτό κατηγορεί την Περιφέρεια για την «πλήρη υιοθέτηση των κυβερνητικών σχεδίων και (για) διαχείριση του νερού, που βασίζεται σε ακριβά έργα, φράγματα, ταμιευτήρες».
Τελικά τι από όλα αυτά τους ενοχλεί;
Μήπως θα προτιμούσαν το Υδατικό Διαμέρισμα Θεσσαλίας να κινείται χωρίς κανένα Σχέδιο;
Μήπως, εκτός από τη δημιουργία ταμιευτήρων, έχουν να μας υποδείξουν κάποιον καλύτερο τρόπο για την τόσο αναγκαία διασφάλιση αποθεμάτων νερού που θα μας προστατέψουν από τη λειψυδρία - ερημοποίηση, έργα που σε περίπτωση πλημμυρών θα συμβάλουν ταυτόχρονα στη συγκράτηση μέρους των υδάτων, περιορίζοντας τις συνέπειες;
4. Και μία παρατήρηση σχετικά με τον ταμιευτήρα της Κάρλας. Στην ανακοίνωσή τους, εάν σωστά την ερμηνεύουμε, ζητούν την κατάργηση αυτού του τεχνικού έργου που ομόθυμα αποδέχθηκαν και στήριξαν οι Θεσσαλοί και ειδικότερα οι τοπικές κοινωνίες των παρακάρλιων περιοχών, που κατασκευάστηκε από το 2000 έως το 2018, που λειτουργεί εδώ και έξι χρόνια και που χρηματοδοτήθηκε από περιβαλλοντικό πρόγραμμα της Ε.Ε. με δαπάνη περίπου 250 εκατ. ευρώ. Ας σημειωθεί πως το φυσικό λιμναίο σύστημα που προϋπήρχε το χαρακτήριζαν τα στάσιμα αλατούχα νερά, η έλλειψη διεξόδου και ανανέωσης των υδάτων, τα θανατηφόρα έλη και η μόνιμη απειλή της υγείας των κατοίκων. Επιπλέον, στα παρακάρλια απουσίαζε επί αιώνες μία σταθερή σχέση ανάμεσα στην έκταση που κατείχε το υδάτινο οικοσύστημα και στις «καθαρές» διαθέσιμες για καλλιέργεια εκτάσεις, δημιουργώντας έλλειψη εισοδήματος, φτώχεια και ανασφάλεια στους ανθρώπους που στη γεωργία στήριζαν τη ζωή τους και τη συνέχιση της παραμονής τους στην περιοχή. Επιπλέον, παραβλέπουν πως η συντεταγμένη πλέον μεταφορά υδάτων από τον Πηνειό και η διάθεση σημαντικού μέρους των υδάτων του ταμιευτήρα για αρδεύσεις διασφαλίζει τη σταθερή ανανέωση των υδάτων του νέου οικοσυστήματος, ενώ, παράλληλα, η διήθηση των «φρέσκων» αυτών υδάτων στο έδαφος λειτουργεί για τους υπόγειους υδροφορείς ως ασπίδα προστασίας απέναντι στη διείσδυση του θαλασσινού νερού. Γι’ αυτούς τους λόγους, εξάλλου, η δημιουργία της νέας τεχνητής λίμνης Κάρλας χαρακτηρίστηκε ως ένα εξόχως περιβαλλοντικό έργο! Πάντως, ανεξάρτητα από τις απόψεις αυτές, δεν είναι δυνατόν να αποδεχθούμε για άλλη μία φορά τα πισωγυρίσματα και παιχνίδια αυτών των οργανώσεων που συστηματικά καλλιεργούν συγχύσεις ή/και στοχοποιούν πολύτιμα έργα που κατασκευάστηκαν και λειτουργούν (ή ετοιμάζονται να λειτουργήσουν) στη Θεσσαλία. Πρώτα βιώσαμε την απαράδεκτη στοχοποίηση του ΥΗΕ Μεσοχώρας, που από το 2001 που ολοκληρώθηκε η κατασκευή του, χρειάστηκε 16 ολόκληρα χρόνια για να αδειοδοτηθεί (2017, κυβέρνηση Τσίπρα). Ανάλογη τακτική ακολουθείται έως σήμερα στα έργα μεταφοράς νερού από τον Αχελώο.
Και τώρα εμφανίζεται ένας καινούριος «στόχος» από τις οργανώσεις αυτές που ζητούν την ακύρωση (;) του νέου ταμιευτήρα Κάρλας και την επαναφορά του σε ένα «οικοσύστημα με φυσική λειτουργία»!!
Δεν έχουμε πληροφόρηση εάν οι γνώριμοι στην περιοχή μας φίλοι συμπολίτες που συμβαδίζουν με απόψεις για «πράσινες» πολιτικές είναι διατεθειμένοι να υποστηρίξουν παρόμοιους στόχους. Το βέβαιον είναι πως οι θεσσαλικές οργανώσεις δεν πρέπει να παραβλέψουν τον ιδιότυπο αυτόν «πόλεμο» που συστηματικά εξελίσσεται κατά θεσσαλικών έργων κρίσιμης σημασίας, έστω κι αν συχνά οι απόψεις αυτές στερούνται ρεαλισμού, επιστημονικής τεκμηρίωσης και σοβαρότητας. Πάντως, αρκετά έχουμε πληρώσει έως τώρα την υποτίμηση που κατά καιρούς επιδείξαμε σε παρόμοια ζητήματα.
* Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ.
* Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος Δ.Σ. ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ.
