Έχει ένα αγρόκτημα με πολλές καλλιέργειες με δέντρα και τώρα που υπάρχει ένταση εργασίας με τα κλαδέματα έχει σοβαρό πρόβλημα να καλύψει τις ανάγκες του. Φυσικά το πρόβλημα θα ενταθεί στο αραίωμα και τη συγκομιδή των καρπών. Το θέμα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Η τάση αστυφιλίας απομακρύνει εργαζόμενους από τον γεωργικό τομέα, κάτι που γίνεται εντονότερα αισθητό κάθε χρόνο. Αλλά και οι συνθήκες εργασίας στη γεωργία είναι ιδιαίτερα δύσκολες, καθώς απαιτούν πολύωρη εργασία, πολλές φορές περισσότερο και από 12 ώρες την ημέρα στις περιόδους αιχμής.
Στη χώρα μας το πρόβλημα είναι λίγο περίεργο. Με 12% ανεργία είναι περίεργο ότι τόσο ο αγροτικός τομέας όσο και πολλές επιχειρήσεις έχουν έλλειψη εργατικών χεριών. Ιδιαίτερα εξειδικευμένων τεχνιτών, όπως οι χειριστές γεωργικών μηχανημάτων. Σε αυτούς να προσθέσουμε και τους μετανάστες που τους κρατούμε σε κλειστά κέντρα και δεν προσπαθούμε να τους ενσωματώνουμε για να καλύψουν τις ανάγκες σε εργατικά χέρια. Επιπλέον έχουμε δυνατότητα να βρούμε εργαζόμενους και σε γειτονικές χώρες αν το προβλέψουμε έγκαιρα και φροντίσουμε να τους δώσουμε άδειες εισόδου και παραμονής. Και αυτοί θα μπορούσαν να συμβάλουν στη μείωση του προβλήματος. Ως συνήθως το θυμόμαστε λίγο αργά και όταν το χτένι φτάσει στον κόμπο, οπότε χάνουμε μέρος του παιχνιδιού.
Σήμερα όμως αρχίζει να ανατέλλει μια νέα εποχή. Της ανάπτυξης αυτοματισμών και αυτονομίας του γεωργικού εξοπλισμού που θα περιορίσει την ανάγκη των εργατικών χεριών και θα συμβάλει στην αύξηση της παραγωγικότητας, αλλά και της βιωσιμότητας της γεωργίας. Η εποχή αυτή φαίνεται να φτάνει πολύ νωρίτερα από ό,τι υποθέταμε. Καθώς άρχισαν να εμφανίζονται στην αγορά (και όχι σε επιδείξεις και ερευνητικά προγράμματα) μηχανήματα με αυτονομία. Ένα από αυτά είναι το τρακτέρ που παρουσίασε η JD στην CES 2022 (Έκθεση Ηλεκτρονικών για τους καταναλωτές) τον Ιανουάριο του 2022. Είναι ένα τρακτέρ τύπου 8R με μεγάλη ισχύ (310 μέχρι 410 ίππων) με βαρύ καλλιεργητή για κατεργασία του εδάφους. Παρουσιάστηκε σε ειδική εκδήλωση που έδωσε στοιχεία τόσο για το ίδιο το τρακτέρ όσο και γενικότερα για τις καινοτομίες της JD σε θέματα αυτοματισμών του γεωργικού εξοπλισμού. Την παρουσίαση μπορεί να τη βρείτε στη διεύθυνση: https://www.precisionfarmingdealer.com/articles/4890-john-deere-fully-autonomous-tractor-ready-for-large-scale-production?utm_source=omail&utm_medium=email&utm_campaign=deu&utm_content=pfd&oly_enc_id=9029F9639790G5T
Ας δούμε τα χαρακτηριστικά του αυτόνομου τρακτέρ. Πρώτο στοιχείο, το τρακτέρ δεν είναι απόλυτα αυτόνομο, αλλά πρέπει ο αγρότης να το οδηγήσει στο χωράφι. Γι’ αυτό φαίνεται ότι διατηρεί την καμπίνα του χειριστή, ενώ κάποια άλλα πρωτότυπα που παρουσιάστηκαν παλαιότερα δεν είχαν. Από εκεί μπορεί να λειτουργήσει χωρίς οδηγό μέσα στο χωράφι. Προφανώς εισάγουμε ένα περίγραμμα του χωραφιού που δίνει και τα όρια κίνησης του τρακτέρ. Το τρακτέρ διαθέτει όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα, όπως ISOBUS. Είναι εφοδιασμένο με GPS με ακρίβεια 2,5 εκατοστών (RTK) και σύστημα για την πλοήγηση στο χωράφι. Έχει έξι ζεύγη καμερών που του εξασφαλίζουν ορατότητα 360ο. Οι διπλές κάμερες εξασφαλίζουν στερεοσκοπική «όραση», όπως ακριβώς τα μάτια μας. Παράγουν δύο εικόνες από δύο σημεία και η επεξεργασία στον εγκέφαλο μάς επιτρέπει τη στερεοσκοπική όραση, π.χ. εκτίμηση απόστασης. Οι κάμερες παράγουν εικόνα του χώρου μπροστά (αλλά και γύρω) από το τρακτέρ. Εάν το σύστημα αναγνωρίσει ένα εμπόδιο μπροστά στο τρακτέρ, τότε το ακινητοποιεί και στέλνει μήνυμα στον αγρότη στο κινητό ή στον υπολογιστή του. Ο αγρότης βλέπει το εμπόδιο και δίνει εντολή στο τρακτέρ τι θα κάνει π.χ. να προχωρήσει και να το υπερπηδήσει ή να το παρακάμψει. Σημαντικό στοιχείο του συστήματος είναι ότι συνδέεται άμεσα με τον αγρότη που βρίσκεται χιλιόμετρα μακριά. Ο αγρότης μπορεί να δει όλα τα όργανα και τον περίγυρο του τρακτέρ όποτε θελήσει, ενώ λαμβάνει μήνυμα για κάθε ανωμαλία που παρατηρείται στο τρακτέρ. Είναι προφανές ότι το αυτόνομο τρακτέρ επιτρέπει στον αγρότη να ασχοληθεί με άλλες δραστηριότητες του αγροκτήματός του. Το τρακτέρ δεν κουράζεται. Μπορεί να λειτουργεί 24 ώρες το εικοσιτετράωρο χωρίς κανένα πρόβλημα όταν υπάρχει στενότητα χρόνου, κάτι που φυσικά δεν αντέχει να κάνει ο ίδιος ο παραγωγός. Κυρίως θα τον απαλλάξει από μια επίπονη και μονότονη εργασία που θα του επιτρέψει να ασχοληθεί με παραγωγικότερα θέματα.
Το τρακτέρ διαθέτει όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα που του επιτρέπουν να ελέγχει την εργασία και τις ρυθμίσεις των παρελκόμενων μηχανημάτων. Επιπλέον καταγράφει όλα τα χαρακτηριστικά λειτουργίας του και των παρελκομένων σε βάση δεδομένων που μπορεί να αναλύσει αργότερα ο παραγωγός.
Η JD ανακοίνωσε ότι το τρακτέρ θα είναι διαθέσιμο για πώληση μέχρι το τέλος του έτους.
Από την παρουσίαση έμειναν διάφορα ερωτήματα που θα απαντηθούν στο επόμενο διάστημα. Το πρώτο αν το τρακτέρ μπορεί να λειτουργήσει και με άλλα παρελκόμενα, όπως σπαρτικές ή ψεκαστικά, καθώς τα βίντεο επίδειξης είχαν μόνο κατεργασία εδάφους. Ιδιαίτερα για τα ψεκαστικά τίθεται ένα θέμα, καθώς οι χειριστές πρέπει να έχουν ιδιαίτερες γνώσεις. Ένα θέμα ασφάλειας. Αν δεν λειτουργούν τα ηλεκτρονικά συστήματα θα μπορεί το τρακτέρ να αναγνωρίζει τα όρια του χωραφιού και να μην ξεφύγει με κίνδυνο ατυχήματος; Τέλος ένα ερώτημα για την ανίχνευση των εμποδίων. Είναι οι κάμερες αρκετές ή μήπως χρειάζεται και κάποιο ραντάρ, όπως έχουν άλλα τρακτέρ που έχουν εμφανιστεί στην αγορά; Προφανώς είμαστε στην αρχή μιας νέας εποχής, αλλά η παρουσίαση της μεγαλύτερης εταιρείας γεωργικού εξοπλισμού είναι ένα πολύ ενθαρρυντικό μήνυμα. Ότι η νέα εποχή άρχισε. Και έχουμε μάθει ότι τα συστήματα με αυτοματισμούς αναπτύσσονται και το κόστος πέφτει ταχύτατα.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
