και αφορά στη στήριξη επιλέξιμων αροτραίων καλλιεργειών, 116 εκατ. ευρώ, μόνιμων καλλιεργειών, κηπευτικών, αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, 210 εκατ. ευρώ, εκτροφών βοοειδών και αιγοπροβάτων, 130 εκατ. ευρώ, κατεχόμενων κυψελών και παραφυάδων, 34 εκατ. ευρώ. Όπως αναφέρεται στην πρόσκληση, που δημοσιεύτηκε στη διαύγεια, το ΥΠΑΑΤ καλεί όλα τα ενδιαφερόμενα φυσικά και νομικά πρόσωπα ή ομάδες φυσικών ή νομικών προσώπων, τα οποία είναι ενεργοί γεωργοί, να υποβάλλουν αιτήσεις στήριξης στο πλαίσιο του Μέτρου 11 - «Βιολογική Γεωργία» του ΠΑΑ 2014 - 2020, από τις 16 Φεβρουαρίου έως τις 16 Μαρτίου 2022. Με 34 εκατ. ευρώ θα πριμοδοτηθούν οι μελισσοκόμοι που θα ενταχθούν στο Μέτρο 11 «Βιολογική Γεωργία». Για να ενταχθεί ο μελισσοκόμος στο πρόγραμμα χρειάζεται να κάνει πιστοποίηση. Οι κυψέλες και παραφυάδες (νέο μικρό μελίσσι) που διατηρεί κατ’ έτος ο δικαιούχος θα πρέπει να είναι καταχωρημένες στο Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο και ο ελάχιστος αριθμός αυτών να είναι πέντε (5). Για τη Δράση 11.1.2 (ενισχύσεις για τη μετατροπή σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής) θα καταβληθούν συνολικά 22.000.000 ευρώ. Για τη Δράση 11.2.2 (ενισχύσεις για τη διατήρηση σε βιολογικές πρακτικές και μεθόδους παραγωγής) θα καταβληθούν συνολικά 12.000.000 ευρώ. Οι δεσμεύσεις των δικαιούχων όλων των δράσεων είναι τρία έτη.
Σε προεκλογική τροχιά ο Μελισσοκομικός Σύλλογος
Στις 12 Φεβρουαρίου εκλογές στην ΟΜΣΕ - Τι λέει στην «ΕτΔ» ο πρόεδρος Βασ. Ντούρας
Κάλπες αναμένεται να στηθούν το επόμενο διάστημα στους Μελισσοκομικούς Συλλόγους της χώρας, προκειμένου να αναδειχθούν τα νέα Δ.Σ., ενώ στις 12 Φεβρουαρίου θα πραγματοποιηθούν αρχαιρεσίες για την Ομοσπονδία Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδος (ΟΜΣΕ). Από τους 75 Μελισσοκομικούς Συλλόγους που αριθμεί η χώρα, ενεργοί εμφανίζονται περίπου 50. Αν πραγματοποιηθούν εκλογές σε πάνω από 30, αυτό θα είναι επιτυχία, με δεδομένες τις δυσκολίες που υπάρχουν λόγω του κορονοϊού. Η θητεία της νέας διοίκησης της ΟΜΣΕ που θα προκύψει θα είναι ξανά 3ετής, ενώ για το 11μελές Δ.Σ. υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον. Ακλόνητο φαβορί είναι ο απερχόμενος και εκ νέου υποψήφιος πρόεδρος Βασίλης Ντούρας, ο οποίος συμμετέχει στη διοίκηση 14 χρόνια, τα 10 ως πρόεδρος. Ο κ. Ντούρας, αναφερόμενος στα αυξημένα προβλήματα του κλάδου, δήλωσε σχετικά: Το 2022 είναι μία κρίσιμη χρόνια. Υπάρχουν αρκετές εκκρεμότητες που πρέπει να διευθετηθούν. Ήδη τρέχουν πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα -μέσω ΕΣΠΑ- για τους μελισσοκόμους, τα οποία θα πρέπει να επιδιώξουμε να ανανεωθούν. Ακόμη στις 2 Μαΐου έχει οριστεί η κρίσιμη δίκη στο Συμβούλιο της Επικρατείας, εφόσον δεν βρεθεί λύση με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την ακύρωση του ηλεκτρονικού μητρώου και τη δημιουργία ενός νέου. Προσφύγαμε στο ΣτΕ γιατί παραβιάστηκαν ευρωπαϊκοί κανονισμοί και δημοκρατικά δικαιώματα. Είναι πρόκληση για μία παράβαση να τίθεται ανενεργή μία μελισσοκομική επιχείρηση. Σε ποιον άλλον κλάδο προβλέπεται κάτι τέτοιο» δηλώνει χαρακτηριστικά ο κ. Ντούρας και συμπληρώνει: «Σε εξέλιξη βρίσκεται διάλογος -αλλά και πίεση εκ μέρους μας- με το Υπουργείο για να διορθωθούν οι αδικίες που δημιουργήθηκαν το 2016 με τις δηλώσεις διαχείμανσης, με τις οποίες δηλώθηκαν μόλις 1,3 εκατομμύρια μελίσσια, ενώ η χώρα μας έχει πάνω από 2,2 εκατομμύρια. Από την εξέλιξη αυτή, ως κλάδος χάνουμε το σημαντικό ποσό των επτά εκατομμυρίων ευρώ ετησίως». Ο κ. Ντούρας αναφέρεται και σε όλα όσα πρέπει να γίνουν για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες της κλιματικής κρίσης στη μελισσοκομία. Επιπλέον τους μελισσοκόμους τους απασχολεί το αυξημένο κόστος παραγωγής, μετά την εκτίναξη της τιμής του πετρελαίου, της ζάχαρης, τη στιγμή που η τιμή στο μέλι παραμένει σταθερή. Τα τελευταία χρόνια ένα ακόμα ζήτημα που βρίσκεται στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με το Υπουργείο είναι το περίφημο Ελληνικό σήμα, το οποίο δεν έχει εφαρμοστεί ακόμη από την Ελληνική Πολιτεία. «Υπάρχει πολιτική βούληση, αλλά δυστυχώς η γραφειοκρατία δεν επιτρέπει την ολοκλήρωση ενός σημαντικού βήματος για την εξυγίανση του κλάδου» καταλήγει ο κ. Ντούρας.
Σε δέκα μέρες η εξόφληση για παγετό
Στις 10 Φεβρουαρίου θα πραγματοποιηθεί η πληρωμή εξόφλησης των αποζημιώσεων του παγετού της άνοιξης του έτους 2021, όπως προανήγγειλε ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ, Ανδρέας Λυκουρέντζος. Ο πρόεδρος του Οργανισμού εξηγεί ότι η προγραμματισμένη πληρωμή της 31ης Ιανουαρίου αναβάλλεται για λίγες ημέρες, μετά και τα τελευταία γεγονότα, τονίζοντας ότι θα πραγματοποιηθεί στις 10 Φεβρουαρίου 2022. «Στόχος μας να εξοφληθούν όλες οι ζημιές της περιόδου εκείνης» αναφέρει χαρακτηριστικά, ενώ προσθέτει ότι αντιμετωπίζεται και το πρόβλημα που προέκυψε με τα πορίσματα στη Θεσσαλία. Όπως διαβεβαιώνει, στην επικείμενη πληρωμή θα εξοφληθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι παραγωγοί της Θεσσαλίας.
Ανησυχία κτηνοτρόφων για ζωοτροφές - ρεύμα
Σε απόγνωση βρίσκονται οι Θεσσαλοί κτηνοτρόφοι από τις ολοένα αυξανόμενες τιμές των ζωοτροφών, ενώ σε μάστιγα εξελίσσεται το ενεργειακό κόστος, με τους φουσκωμένους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Η Ομοσπονδία Κτηνοτροφικών Συλλόγων συνεχίζει να πιέζει τα αρμόδια Υπουργεία και τους βουλευτές του κάμπου προκειμένου να βρεθεί μία λύση, πριν χαθεί ένας δυναμικός κλάδος για την εθνική μας οικονομία. Σχετικά με τις ζωοτροφές είναι χαρακτηριστικό ότι το καλαμπόκι από 22 λεπτά που το αγόραζαν πέρυσι τέτοια εποχή, φέτος ανάλογα με τον τρόπο πληρωμής το προμηθεύονται από 34 έως και 40 λεπτά. Όσον αφορά στο αγροτικό ρεύμα, όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γ. Γκουρομπίνος, «οι λογαριασμοί είναι διπλάσιοι από πέρυσι, ενώ σαν Ομοσπονδία έχουμε προτείνει, για να βρεθεί λύση, να ενισχυθούμε, ώστε να τοποθετήσουμε ένα μικρό φωτοβολταϊκό στις κτηνοτροφικές μας μονάδες. Δυστυχώς η Κυβέρνηση κλείνει το μάτι σε μεγάλες εταιρείες για τη δημιουργία μεγάλων φωτοβολταϊκών πάρκων, τα οποία απειλούν με αφανισμό την κτηνοτροφία, αλλά δεν δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μια αντίστοιχη δική μας επένδυση». Τέλος, με αφορμή τη νέα ΚΑΠ οι κτηνοτρόφοι δηλώνουν μη ενημερωμένοι για όλα αυτά που έρχονται, αλλά τονίζουν ότι «οι εξελίξεις σίγουρα θα είναι δυσοίωνες».
«Παγώνουν» τα ηλεκτρονικά μισθωτήρια ΟΣΔΕ
Αναβάλλεται για έναν χρόνο η υποχρέωση προσκόμισης ηλεκτρονικών μισθωτηρίων από τους παραγωγούς για τη δήλωση ΟΣΔΕ, όπως δήλωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Σπήλιος Λιβανός, αφουγκραζόμενος τις ανησυχίες των αγροτών και λαμβάνοντας υπόψη τα προβλήματα που έχουν προκύψει και λόγω πανδημίας. Ο ίδιος όμως προειδοποιεί ότι «τόσο τα ηλεκτρονικά, όσο και τα χειρόγραφα μισθωτήρια θα τύχουν εξαντλητικών ελέγχων». Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, οι δικαιούχοι που θα υπέβαλαν ενιαία αίτηση ενίσχυσης έτους 2022 ήταν υποχρεωμένοι να δηλώσουν το σύνολο της εκμετάλλευσης, όπως αποτυπώνεται για την ιδιότητα στην περιουσιακή δήλωση στοιχείων ακινήτων στο Ε9 και για τα μισθωμένα στη δήλωση πληροφοριακών στοιχείων μίσθωσης ακίνητης περιουσίας, μέσω εφαρμογής της ΑΑΔΕ, ανεξαρτήτως ποσού μισθώματος. Η υποχρέωση αυτή, λοιπόν, μετατίθεται και το 2023.
Προπώληση - αγορά σύσπορου βάμβακος
Τη δυνατότητα να προχωρήσουν σε προπωλήσεις στο βαμβάκι, θα έχουν το αμέσως επόμενο διάστημα οι παραγωγοί, μετά από σχετική ανακοίνωση των εκκοκκιστών. Αν και πέρυσι το ράλι τιμών που σημείωσε το βαμβάκι στα διεθνή χρηματιστήρια, ιδιαίτερα προς το τέλος της χρονιάς, άφησε ριγμένους όσους προχώρησαν σε προπωλήσεις την άνοιξη, εν τούτοις κάποιες εκκοκκιστικές επιχειρήσεις έσπευσαν να «γλυκάνουν» τους καλλιεργητές, προσθέτοντας έως και 7 λεπτά το κιλό στη συμφωνημένη, βάσει των συμβολαίων προαγοράς, τιμή. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι και φέτος οι προπωλήσεις θα είναι αυξημένες, με τη συνηθισμένη τακτική να προβλέπει προπώληση ενός μέρους της παραγωγής, ώστε να έχει κατοχυρώσει το κόστος παραγωγής ο αγρότης και από την υπόλοιπη ποσότητα να επιχειρήσει να βγάλει ένα κέρδος. Σύμφωνα με γεωπόνους του κάμπου, με αφορμή τα αυξημένα αρδευτικά κόστη και τις ανατιμήσεις των λιπασμάτων, ο στόχος για τον παραγωγό θα πρέπει να είναι ένα κοστολόγιο της τάξης των 300 ευρώ το στρέμμα, χωρίς να συμπεριλαμβάνεται το ενοίκιο, ώστε με μία ικανοποιητική απόδοση και αντίστοιχα υψηλά υψηλή τιμή του βαμβακιού τη νέα χρονιά να προκύψουν χαμόγελα στα πρόσωπα των βαμβακάδων.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
Η συμβολή της γεωργίας στη μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου
Ευκαιρία για συμμετοχή των αγροτών με αμοιβή
Στο προηγούμενο σημείωμα αναφέρθηκα σε μια μηχανή για ακατεργασία. Σε επόμενο σημείωμα θα αναφερθώ σε στοιχεία χρήσης και κόστους. Ένα από τα πλεονεκτήματά της είναι η μειωμένη αναμόχλευση του εδάφους που μειώνει την αποδόμηση της οργανικής ουσίας του εδάφους και την παραγωγή διοξειδίου του άνθρακα που είναι ένα από τα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου και την κλιματική αλλαγή.
Όλοι γνωρίζουμε πλέον ότι η κλιματική κρίση είναι αποτέλεσμα ανθρωπογενών δράσεων που εκπέμπουν αέρια του θερμοκηπίου (ΑτΘ), που είναι το διοξείδιο του άνθρακα, το μεθάνιο και το υποξείδιο του αζώτου. Τα αέρια αυτά εγκλωβίζουν την ηλιακή ακτινοβολία και προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη. Να ξεκαθαρίσουμε ότι χάρη στο φαινόμενο του θερμοκηπίου ο πλανήτης διατηρεί τις θερμοκρασίες που κάνουν δυνατή την επιβίωσή μας. Το πρόβλημα είναι ότι η κατάσταση ξέφυγε από τα όρια ομαλής λειτουργίας του συστήματος. Το φαινόμενο άρχισε με τη βιομηχανική επανάσταση και τη χρήση ορυκτών καυσίμων, που αύξησαν το διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα.
Στο ίδιο διάστημα πολλαπλασιάστηκαν τα εκτρεφόμενα ζώα που παράγουν μεθάνιο (κυρίως μηρυκαστικά), ενώ πολλές διαδικασίες, όπως οι μηχανές εσωτερικής καύσης, αλλά και τα αζωτούχα λιπάσματα που εφαρμόζουμε σε μεγάλες ποσότητες παράγουν οξείδια του αζώτου. Μέχρι σήμερα τα ΑτΘ έχουν αυξηθεί σημαντικά και εκτιμάται ότι η θερμοκρασία έχει ήδη ανεβεί κατά 1,1οC από τα επίπεδα πριν από τη βιομηχανική επανάσταση. Στη διάσκεψη του Παρισιού πριν λίγα χρόνια συμφωνήθηκε να μειωθούν οι εκπομπές ΑτΘ σε επίπεδα που δεν θα επιτρέψουν τη θερμοκρασία να ανεβεί περισσότερο από 1,5οC ή το πολύ 2οC. Με βάση μοντέλα πρόβλεψης καθορίστηκαν τα όρια εκπομπών για να αποτρέψουμε μεγαλύτερη αύξηση. Η συμφωνία επιβεβαιώθηκε και στην πρόσφατη διάσκεψη στη Σκωτία. Για να επιτευχθεί ο περιορισμός της ανόδου της θερμοκρασίας, πρέπει να μειώσουμε τις εκπομπές ΑτΘ και μέχρι το 2050 να πετύχουμε μηδενικές εκπομπές. Τι σημαίνει μηδενικές εκπομπές; Ουσιαστικά δεν σημαίνει να σταματήσουμε να παράγουμε ΑτΘ, αλλά όσα παράγουμε να μπορούμε να τα αφαιρέσουμε από την ατμόσφαιρα με κάποια μέθοδο. Επομένως ένα μέρος της επιτυχίας του στόχου θα προέλθει από τη μείωση των εκπομπών, π.χ. παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, χρήση του παραγόμενου ηλεκτρισμού για τις μεταφορές ή για παραγωγή υδρογόνου, μόνωση κτιρίων για μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, ανάπτυξη μιας κυκλικής οικονομίας που αξιοποιεί όλα τα υπολείμματα δράσεών μας κ.λπ. Ένα μέρος θα προέλθει από μεθόδους αφαίρεσης αερίων του Θερμοκηπίου από την ατμόσφαιρα και είτε αποθήκευσης, είτε χρήσης για παραγωγή χρήσιμων υλικών. Ερευνώνται διάφορες ιδέες για την αφαίρεση αυτή. Μία από αυτές αφορά την ευρύτερη διαχείριση των χρήσεων γης, δηλαδή τα δάση, τη διαχείριση εδαφών με τύρφη, τη διαχείριση υγροτόπων και την καλλιέργεια εδαφών. Σε μια μελέτη που έκανε το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ σε συνεργασία με τη McKinsley προτείνουν «φυσικές λύσεις για το κλίμα» (Natural Climate Solutions (NCS)). Τι είναι αυτές; Είναι μέθοδοι διαχείρισης και χρήσεων γης με συντήρηση, αποκατάσταση και γενικότερα μεθόδους που από τη μία πλευρά αυξάνουν την αποθήκευση άνθρακα, είτε σε μορφή βλάστησης, είτε στο έδαφος ως οργανική ουσία και από την άλλη αποφεύγουν ή μειώνουν τις εκπομπές ΑτΘ. Η μελέτη τονίζει ότι οι χρήσεις γης συμβάλλουν στο 1/4 των εκπομπών ΑτΘ ενώ μπορούν να συμβάλλουν με την αποθήκευση άνθρακα στο 1/3 της απαιτούμενης ποσότητας μέχρι το 2030 ώστε να μην αυξηθεί η θερμοκρασία πάνω από 1,5 ή το πολύ 2οC. Εκτιμούν ότι για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, θα πρέπει να μειωθούν οι εκπομπές κατά 23 δισ. τόνους ισοδυνάμου διοξειδίου του άνθρακα κάθε έτος από το επίπεδο του 2019. Από αυτά τα 6,7 δισ. εκτιμάται ότι μπορούν να επιτευχθούν από φυσικές διεργασίες. Όπως δείχνει το διάγραμμα (με πράσινο χρώμα παριστάνονται μειώσεις ή ενσωματώσεις σε δάση, με μπλε σε υγροτόπους και με κόκκινο στη γεωργία) 3,6 δισ. θα προέλθουν από την αποτροπή καταστροφής δασών (βλέπε Αμαζόνιος, περιορισμός πυρκαγιών), 1 δισ. από αναδασώσεις (εκτός από τη βλάστηση υπολογίζεται και η δημιουργία στρώματος οργανικού υλικού στο έδαφος από τα φύλλα κ.λπ.), 1,3 δισ. από διαχείριση υγροτόπων, τα 0,8 δισ. από τη γεωργία, 0,5, από καλλιέργειες φυτοκάλυψης και 0,3 δισ. από φύτευση δέντρων (οπωροφόρων ή άλλων).
Όπως φαίνεται οι εκτιμήσεις της μελέτης δεν περιλαμβάνουν ενσωμάτωση του άνθρακα στο έδαφος, αλλά αναφέρεται κυρίως στην ενσωμάτωση στη βλάστηση. Σε κάθε περίπτωση οι αγρότες μπορούν να επωφεληθούν, καθώς θα χρησιμοποιούν καλλιέργειες φυτοκάλυψης είτε θα φυτέψουν δέντρα (οπωροφόρα ή μη), που όπως θα αναπτύσσονται θα ενσωματώνουν άνθρακα. Οι ποσότητες αυτές θα πρέπει να πιστοποιηθούν και να πιστωθούν στον αγρότη.
Στη συνέχεια μπορούν να πωληθούν σε εταιρείες που θέλουν να μειώσουν τις εκπομπές ΑτΘ και να πληρωθούν. Η όλη ιδέα δημιουργεί ένα παγκόσμιο πλαίσιο ενσωμάτωσης άνθρακα με φυσικές διεργασίες που ήδη έχει αρχίσει να εφαρμόζεται με αναδασώσεις σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Παράλληλα υπάρχουν προσπάθειες για περιορισμό της καταστροφής δασών.
Αλλά σε πολλές περιοχές υπάρχουν προγράμματα ενσωμάτωσης άνθρακα στο έδαφος με έναν συνδυασμό μειωμένης διατάραξης του εδάφους, χρήση καλλιεργειών φυτοκάλυψης, ανακύκλωση οργανικών υλικών, αλλά σε αυτά θα αναφερθώ σε επόμενα σημειώματα.
