Καλλιεργητικές πρακτικές και εφαρμογή νέων τεχνολογιών σε πιλοτικό αγρό

Γράφει ο Φάνης Γέμτος,
γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Στον πρώτο Πίνακα δίνονται οι καλλιεργητικές πρακτικές που εφαρμόστηκαν σε κάθε τεμάχιο. Απεικονίζονται οι διαφορές των πρακτικών που ακολουθήθηκαν.

Ο παραγωγός εφάρμοσε μια μορφή μειωμένης κατεργασίας που μείωσε το κόστος του, αλλά εφάρμοσε το ίδιο λίπασμα σε όλα τα τεμάχια ακολουθώντας μια πάγια τακτική. Τόσο σε αυτά που προγραμματίζαμε να ποτίσουμε με προφανή στόχο τη μεγαλύτερη παραγωγή όσο και σε αυτά που δεν θα ποτίζαμε. Το ίδιο ισχύει για την προηγούμενη καλλιέργεια. Τόσο μετά το ψυχανθές που αφήνει περισσότερο άζωτο, όσο και μετά το βαμβάκι. Όλα σε μια δόση. Χαρακτηριστική λογική «όλα τα ίδια κατά τις συνήθειες που έχουμε». Το ίδιο ισχύει για τον ψεκασμό. Το ζιζανιοκτόνο για τα πλατύφυλλα, την καταπολέμηση της σεπτόριας και τη διαφυλλική λίπανση με ένα πέρασμα. Η προσβολή της σεπτόριας δεν είχε ακόμη εκδηλωθεί επικίνδυνα και αν ο καιρός συνέχιζε ξηρός δεν θα χρειάζονταν να εφαρμοστεί. Η ανάμειξη τόσων δραστικών ουσιών ίσως έκανε τα φυτά πιο ευαίσθητα στην παγωνιά των αρχών Απριλίου. Πραγματικά η ζημιά ήταν εμφανώς μεγαλύτερη στα τεμάχια που διαχειρίστηκε ο παραγωγός. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι πρέπει να αντιληφθούμε ότι αυτή η λογική είναι λανθασμένη. Οφείλουμε να σκεπτόμαστε κάθε φορά πριν κάνουμε μια εφαρμογή. Ποτέ να μην έχουμε συνταγές έτοιμες να ακολουθήσουμε. Προγράμματα που βοηθούν στη λήψη αποφάσεων μπορούν να προσφέρουν σημαντικά. Ζημιά από τη σεπτόρια έχουμε μόνο σε υγρές χρονιές και προληπτικός ψεκασμός στοιχίζει χωρίς να ωφελεί. Το να μη μειώνουμε το λίπασμα μετά από ψυχανθές ή σε χωράφι με μικρότερο στόχο παραγωγής (π.χ. ίδια λίπανση σε ποτιστικό και ξηρικό) δεν είναι σωστή. Είτε στο ένα εφαρμόζουμε λιγότερο λίπασμα από ό,τι χρειάζεται, είτε στο άλλο περισσότερο. Ένα από τα δύο είναι σίγουρα λάθος.
Οι νέες τεχνολογίες που εφαρμόσαμε μας έδωσαν τον χάρτη φαινομενικής ηλεκτρικής αγωγιμότητας του χωραφιού. Είναι χαρακτηριστικό ότι το χωράφι έχει ένα τμήμα με βαρύτερο έδαφος και ένα με ελαφρότερο. Στη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου παρακολουθήσαμε την εξέλιξη της φυτείας με χρήση εικόνων από drones, αλλά και από δορυφόρους. Στο διάγραμμα φαίνεται η εξέλιξη τον δείκτη βλάστησης για τα διάφορα τεμάχια και από κάτω το διάγραμμα των θερμοκρασιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τεμάχια του παραγωγού (κόκκινες γραμμές) ξεκίνησαν αργότερα από τα τεμάχια του προγράμματος. Μετά τον πρώτο παγετό φαίνεται η κάμψη του δείκτη που προφανώς απεικονίζει το κιτρίνισμα των φύλλων. Με τη βελτίωση του καιρού τα φυτά αρχίζουν και πάλι να αναπτύσσονται και ο δείκτης ανεβαίνει. Μέχρι τον επόμενο παγετό που πάλι μειώνει τον δείκτη. Νομίζω ότι ο κάθε παραγωγός που παρακολούθησε στενά τη φυτεία του φέτος θα αναγνωρίζει τα φαινόμενα που είχαμε με τις παγωνιές. Είναι σημαντικό ότι ο χάρτης του δείκτη βλάστησης του Απριλίου έχει σύμπτωση με τον χάρτη παραγωγής που μας δίνει μια πρώτη χρήση του δείκτη για πρόβλεψη της παραγωγής. ‘Ένα στοιχείο χρήσιμο για την αλυσίδα παραγωγής.
Η χρήση του λιπασματοδιανομέα μεταβλητής δόσης λίπανσης έχει περιγραφεί παλαιότερα. Είναι προφανές ότι το κιτρίνισμα των φύλλων από τους παγετούς έκανε δύσκολη τη λειτουργία του. Καθώς η διαφοροποίηση στηρίζεται στο πράσινο χρώμα των φυτών, το κιτρίνισμα μπορεί να ερμηνευτεί από τον αισθητήρα ως έλλειψη αζώτου. Παρ’ όλα αυτά η χρήση του μείωσε την ποσότητα λιπάσματος κατά 0,5 έως 1 κιλό αζώτου/στρ. χωρίς να επηρεάσει αρνητικά την παραγωγή. Φέτος δεν είχαμε τα αποτελέσματα των προηγούμενων ετών που ήταν πιο θεαματικά.
Η συγκομιδή έγινε με Θ/Α ClaasLexion 6800 με αισθητήρες χαρτογράφησης παραγωγής. Το σύστημα μετέδιδε τα δεδομένα που συγκέντρωνε στο «σύννεφο» όπου αποθηκεύονταν, γινόταν η επεξεργασία και την άλλη μέρα μάς ήρθε ο χάρτης που φαίνεται πιο κάτω. Είναι χαρακτηριστικό ότι το τμήμα με τη μεγαλύτερη παραγωγή ήταν αυτό μετά από το βαμβάκι με τη διαχείριση του προγράμματος. Τα τεμάχια μετά το κουκί είχαν περίπου την ίδια παραγωγή. Ο παραγωγός μελετώντας τον χάρτη μπορεί να συνδυάσει την παραγωγή με τις καλλιεργητικές φροντίδες και να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα.