Ο κ. Φάμελλος αναγνώρισε ως κύριο πρόβλημα της Θεσσαλίας τη διαχείριση των υδάτων. Αναγνώρισε τον μεγάλο κίνδυνο από την εξάντληση των υπόγειων υδροφορέων, την είσοδο θαλασσινού νερού, το τεράστιο κόστος άντλησης του νερού, τη μείωση των αρδευόμενων εκτάσεων, του εισοδήματος των αγροτών και της θεσσαλικής οικονομίας. Μάλιστα αναγνώρισε την ανάγκη διατήρησης των 2.500.000 αρδευόμενων. Τάχθηκε επίσης υπέρ της λειτουργίας του Υ/Η έργου της Μεσοχώρας, ενώ δεν πρότεινε την καταστροφή των έργων της Συκιάς. Υποθέτω ότι αυτό εννοούσε όταν απέφυγε να απαντήσει σε ευθεία σχετική ερώτηση, ενώ είπε ότι πρέπει να συντηρηθεί η σήραγγα μεταφοράς νερού και υπονόησε ότι μπορεί να μελετηθεί το έργο ως Υ/Η. Φαίνεται το πρόβλημα περιορίζεται στη μεταφορά του νερού! Είπε όμως και πολλά άλλα σχετικά με το υδατικό πρόβλημα της Θεσσαλίας που χρειάζονται σχολιασμό.
1. Αναφέρθηκε στην απόφαση του ΣτΕ που λύνει «τον γόρδιο δεσμό» των έργων της Συκιάς και τα σταματά οριστικά. Είχα τη γνώμη ότι την οικονομική και αναπτυξιακή πολιτική μιας δημοκρατικής χώρας ορίζουν οι εκλεγμένες από τον λαό Κυβέρνηση και Βουλή. Το ΣτΕ ελέγχει αν οι πράξεις της διοικήσεως είναι σύμφωνες με το Σύνταγμα της χώρας και τους κανόνες της ΕΕ. Επομένως η απόρριψη των αιτιάσεων της προσφυγής της Περιφέρειας, της ΕΘΕΜ κ.λπ. για τα σχέδια διαχείρισης δεν αναφέρεται στο περιεχόμενο των σχεδίων αλλά στις διαδικασίες. Δεν ξέρω επίσης αν ετέθη στο ΣτΕ η νομιμότητα της ακόλουθης παραγράφου των ΣΔΥ του 2017:
Σελίδα 66139 (203) του ΦΕΚ ΤΒ 4682/29-12-2017:
«...Τα μέτρα εξετάσθηκαν και εντάχθηκαν στο Σχέδιο της 1ης αναθεώρησης του Υδατικού διαμερίσματος Θεσσαλίας, κατόπιν σχετικής κατεύθυνσης της ΕΓΥ (σχετικό έγγραφο του Ειδικού Γραμματέα, αριθμός πρωτοκόλλου 521/14-7-2017), σύμφωνα με την οποία ζητείται η εξέταση και νέων προτεινόμενων έργων μόνο εντός του Υδατικού διαμερίσματος Θεσσαλίας...».
Που είχε ως αποτέλεσμα να αφαιρεθεί η λύση της μεταφοράς νερού από τον Αχελώο των ΣΔΥ του 2014 και να αντικατασταθεί από μικρούς τοπικούς ταμιευτήρες απροσδιόριστης θέσης και κόστους.
2. Ο κ. Φάμελλος αναφέρθηκε στη διαθεσιμότητα ενός ποσού ενός δισ. ευρώ (κάπου αλλού έγινε 600 εκατομμύρια) που περίμενε τις προτάσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης για να διατεθεί. Αν κατάλαβα καλά περίμενε τους Δημάρχους ή ίσως την Περιφέρεια να ωριμάσουν τα έργα ή ίσως να τα προτείνουν για να χρηματοδοτηθούν. Μόνο ο δήμαρχος Κιλελέρ αντέδρασε και πρότεινε ένα έργο που εντάχθηκε στο ΠΔΕ. Τον εμπλουτισμό των υπόγειων υδροφορέων Χάλκης προϋπολογισμού 2,4 εκατομμυρίων! Και αφορά 10 εκατομμύρια κ.μ. νερού που θα αντληθούν από τον Πηνειό, αν έχει βέβαια νερό. Όταν το έλλειμμα των υπόγειων υδροφορέων εκτιμάται σε 3 δισ. κ.μ. Για το έργο αυτό ακόμη δεν έχει γίνει η μελέτη! Προφανώς ο κ. Φάμελλος περίμενε από τον δήμαρχο Μουζακίου να ωριμάσει το Φράγμα Μουζακίου και των Φαρσάλων το Φράγμα Ενιπέα. Ο δήμαρχος Λαρισαίων θα έπρεπε να υποβάλει πρόγραμμα για τη μείωση της κατανάλωσης νερού από τους αγρότες της Γιάννουλης, Φαλάνης κ.λπ. Επομένως, κακώς απευθυνόμαστε στην Κεντρική Κυβέρνηση. Οι τοπικοί μας άρχοντες φταίνε. Τι λένε οι τοπικοί μας άρχοντες; Μέχρι τώρα δεν διάβασα κάποια αντίδρασή τους.
3. Ο κ. Φάμελλος υποστήριξε ότι τα εσωτερικά νερά της λεκάνης του Πηνειού είναι αρκετά για την άρδευση των 2.500.00 στρεμμάτων. Δηλαδή υπάρχει ποσότητα 1,125 δισ. κ.μ. νερού (με 450 κ.μ. νερού/ στρ. κατανάλωση - στόχος μετά τα μέτρα εξοικονόμησης που υποτίθεται ότι κάποιος πρέπει να τα πάρει μιας και με ευχές δεν επιτυγχάνονται) και άλλο 10% για ύδρευση και τη βιομηχανία περίπου 1,250. Γνωρίζει αν υπάρχουν αυτά τα νερά από τις βροχοπτώσεις σε υψόμετρο πάνω από τα 200 μέτρα στο εσωτερικό της Θεσσαλίας; Μάλλον δεν υπάρχουν ακόμη και αν συγκεντρώσουμε όλα τα νερά, κάτι αδύνατον γιατί ένα ποσοστό θα πρέπει να καταλήγει στη θάλασσα μέσω των ποταμών για να διατηρηθεί η οικολογική ισορροπία.
4. Πάνω σε αυτά προσθέστε ότι κατά τον κ. Φάμελλο και τους μελετητές θα πρέπει στα επόμενα 60 χρόνια να διαθέτουμε 50 εκατομμύρια κ.μ. νερού για να αποκαταστήσουμε τους υπόγειους υδροφορείς από τους οποίους είχαμε υπεραντλήσει 3 δισ. κ.μ. το 2017. Σήμερα θα έχουν προστεθεί και μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια κ.μ. με την αδράνεια που δείξαμε. Τώρα πόσο περιβαλλοντικά ορθό είναι να περιμένουμε 60 χρόνια για την αποκατάσταση είναι ένα ερώτημα. Η μεταφορά ποσοτήτων νερού από τον Αχελώο μέσω της Συκιάς αντί να χύνονται στο Ιόνιο και η γρήγορη αποκατάσταση των υδροφορέων αποκλείονται. Αυτό δεν είναι άρνηση της πραγματικότητας και εμμονή σε στερεότυπα;
5. Ενδιαφέρουσα η άποψη του κ. Φάμελλου για τα Φ/Β σε γόνιμες πεδινές εκτάσεις. Πολύ χρήσιμη. Φοβάμαι όμως ότι τη δυνατότητα κάλυψης του 1% τη γόνιμης γεωργικής γης προϋπήρχε της σημερινής κυβέρνηση και θα πρέπει να πιέσουμε να αλλάξει άμεσα.
Η επίσκεψη του κ. Φάμελλου ήταν μια καλή ευκαιρία να συζητηθεί το θέμα της διαχείρισης των υδατικών πόρων της Θεσσαλίας. Δεν υπήρξε όμως καμία αντίδραση ούτε από την τοπική αυτοδιοίκηση ούτε από τους φορείς των αγροτών ούτε από την πλευρά της κυβέρνησης. Όλοι σε αδράνεια και η οικολογική καταστροφή φαίνεται να πλησιάζει. Θα ανησυχήσουν όταν θα είναι πια αργά.
(Οι εικόνες δείχνουν τι πρέπει να γκρεμιστεί στη Συκιά για να γίνει περιβαλλοντική αποκατάσταση όπως την εννοούν οι «οικολόγοι»).
Γράφει ο Φάνης Γέμτος,
γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
