κτηνοτροφικών φυτών, προανήγγειλε η υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κα Φωτεινή Αραμπατζή, μιλώντας την Παρασκευή στη Βουλή. Όπως είπε, θα καταβληθούν συνδεδεμένες ενισχύσεις: 6.684.367 ευρώ στα πρωτεϊνούχα κτηνοτροφικά ψυχανθή (σόγια, κουκιά, ρεβύθια) και 25.256.552 ευρώ στα πρωτεϊνούχα σανοδοτικά ψυχανθή (μηδική, τριφύλλι). «Τα χρήματα αυτά αποτελούν ουσιαστική ένεση ρευστότητας στους Έλληνες κτηνοτρόφους», υπογράμμισε η υφυπουργός. Στο πακέτο πληρωμών θα συμπεριληφθεί και ειδική ενίσχυση βάμβακος, για την οποία επίσης αναμένεται να καθοριστεί το ύψος της τιμής ενίσχυσης. Το πλαφόν έχει οριστεί στα 187.344.000 ευρώ. Επιπλέον θα καταβληθούν τα υπόλοιπα της βασικής ενίσχυσης του πρασινίσματος και οι ενισχύσεις για τους γεωργούς νεαρής ηλικίας, με τα ίδια ποσοστά του Δεκεμβρίου, δηλαδή 97% βασικής, 90% νεαρής και 95% πρασίνισμα. Σχετικά με τις κορονοενισχύσεις που θα δοθούν από το Υπουργείο Οικονομικών για την απώλεια εισοδήματος των παραγωγών λόγω της πανδημίας του κορονοϊού, υπάρχει εύλογη ανησυχία για το ενδεχόμενο του συμψηφισμού με τις οφειλές των παραγωγών. Έτσι αν και ο συμψηφισμός δεν ισχύει για τις ενισχύσεις που αφορούν καιρικά φαινόμενα, φαίνεται να ισχύει για όσες χορηγούνται λόγω της πανδημίας. Αυτό έχει δηλώσει ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης. Επίσης τονίζεται ότι δε θα χορηγηθεί διπλή οικονομική ενίσχυση που σχετίζεται με την πανδημία και την αποζημίωση για τις καιρικές συνθήκες.
Από αύριο η «Κάρτα του Αγρότη»
Στο μεταξύ από αύριο Τρίτη 23 Μαρτίου και μέχρι την έναρξη του συστήματος υποδοχής Ετησίων Δηλώσεων Καλλιέργειας (ΟΣΔΕ 2021) από τα ΚΥΔ, η Τράπεζα Πειραιώς, προκειμένου να διευκολύνει τους αγρότες για τη μεταβατική αυτήν περίοδο, θα δέχεται κανονικά τα αιτήματα για χορήγηση «Κάρτας του Αγρότη», με βάση τις περσινές δηλώσεις ΟΣΔΕ 2020. Η Κάρτα του Αγρότη παρέχεται υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις, που έχουν συμφωνηθεί με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Υψηλές προσδοκίες για το καλαμπόκι
Ολοκληρώνεται σταδιακά η σπορά του καλαμποκιού στον θεσσαλικό κάμπο, ενώ με ιδιαίτερη ικανοποίηση οι παραγωγοί δέχθηκαν τις πρόσφατες βροχοπτώσεις. Όπως είναι φυσικό, μετά την περσινή θετική χρονιά στην οποία καταγράφηκαν εμπορικά ικανοποιητικές τιμές, φέτος αυξήθηκαν στη Θεσσαλία τα καλλιεργούμενα στρέμματα εις βάρος κυρίως των τεύτλων και του βαμβακιού. Σύμφωνα με εκτιμήσεις γεωπόνων «η αύξηση αυτή υπολογίζεται περί το 15%, με ιδιαίτερη αναφορά στον νομό Τρικάλων και στον νομό Μαγνησίας. Εκεί βέβαια καθοριστικό ρόλο παίζει και η συμβολαιακή Γεωργία που ακολουθεί η ΕΑΣ Τρικάλων και ο Συνεταιρισμός Βόλου. Στον νομό Λάρισας το καλαμπόκι κέρδισε extra εκτάσεις σε κάποια χωράφια με ελαιούχα φυτά, λόγω της αβεβαιότητας που επικρατεί στη συγκεκριμένη αγορά. Σύμφωνα με τις δηλώσεις ΟΣΔΕ το 2020 σπάρθηκε καλαμπόκι σε 223.000 στρέμματα στη Θεσσαλία και ειδικότερα στον νομό Λάρισας 90.000 στρ., στον νομό Τρικάλων 77.000 στρ., στον νομό Καρδίτσας 58.000 στρ. και στον νομό Μαγνησίας 10.000 στρ. Φέτος τα καλλιεργούμενα στρέμματα υπολογίζονται σε 225.000 στρ, ενώ το 2019 σπάρθηκε καλαμπόκι σε 217.000 στρ. και το 2018 255.000 στρ. Οι Θεσσαλοί παραγωγοί αισιοδοξούν ότι και φέτος θα απολαύσουν τιμές που θα κυμανθούν τουλάχιστον στα 20 λεπτά, με δεδομένη την απαγόρευση εισαγωγών και την εντατικοποίηση των ελέγχων στα σύνορα, λόγω covid, καθώς το χρόνιο πρόβλημά τους ήταν οι παράνομες εισαγωγές. Υπενθυμίζεται ότι η συγκομιδή θα ξεκινήσει για το ενσίρωμα τέλος Αυγούστου και για το ξηρό τέλος Σεπτεμβρίου, ενώ πέρυσι η μέση στρεμματική απόδοση κυμάνθηκε στα 1.800 κιλά / στρ.
Βιάζονται για τις σφαγές οι κτηνοτρόφοι, «τσιμπάνε» οι ζωοτροφές
Την εκτίμησή του ότι οι κτηνοτρόφοι δε θα περιμένουν τη Μεγάλη Εβδομάδα για να σφάξουν εκφράζει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας, Γιάννης Γκουρομπίνος, σχολιάζοντας το κλίμα που επικρατεί στις τάξεις των κτηνοτρόφων, εν όψει του Πάσχα. Αυτήν τη βιασύνη ο κτηνοτρόφος από το Βλαχογιάνι την αποδίδει στην αύξηση των τιμών των ζωοτροφών. Όσον αφορά στο κλίμα της αγοράς οι έμποροι γνωρίζοντας την οικονομική στενότητα των κτηνοτρόφων, έχουν ανεβάσει τελευταία τις τιμές στα αμνοερίφια στα 4,5- 4,8 ευρώ το κιλό, στην προσπάθειά τους να προμηθευτούν τώρα μεγάλες ποσότητες, ώστε να τις αποθηκεύσουν κι όταν έρθει η ώρα να τις πουλήσουν σε υψηλότερες τιμές. Από την πλευρά της η υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Φωτεινή Αραμπατζή, μιλώντας στη Βουλή, επισήμανε ότι «η βιώσιμη και συμφέρουσα λύση για τους κτηνοτρόφους είναι αφενός να έχουν όσο το δυνατόν περισσότερες ιδιοπαραγόμενες ζωοτροφές στο σύνολο των ζωοτροφών που χρησιμοποιούν, αφετέρου η μαζική προμήθεια ζωοτροφών μέσω των σύγχρονων συνεταιρισμών, οι οποίοι έχουν στόχο εκτός από την αύξηση της διαπραγματευτικής ισχύος μέσα από τη μαζική πώληση των προϊόντων τους και την επίτευξη οικονομιών κλίμακος στην προμήθεια των εισροών». Υπενθύμισε δε ότι μέχρι τώρα οι κτηνοτρόφοι της χώρας συνολικά έλαβαν 50,4 εκατομμύρια ευρώ από τους 5 πρώτους γύρους της Επιστρεπτέας και μη Επιστρεπτέας Προκαταβολής. Ειδικά οι αιγοπροβατοτρόφοι επιπλέον 29,9 εκατ. ευρώ ως ενίσχυση για την απώλεια εισοδήματος λόγω κορονοϊού. Κατέληξε με την τιμή του αιγοπρόβειου γάλακτος, παραθέτοντας τα επίσημα στοιχεία του «ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ», με βάση τα οποία τον Ιανουάριο του 2021 η μέση τιμή του πρόβειου γάλακτος ήταν 91,68 λεπτά, ενώ η μέση τιμή του το 2019 ήταν 80 λεπτά.
Λιγότερα στρέμματα καπνού στην Ελασσόνα
Λίγο πριν ξεκινήσουν οι καλλιεργητικές φροντίδες των καπνοφυτειών βρίσκονται οι Ελασσονίτες παραγωγοί, οι οποίοι ανησυχούν για τη φετινή χρονιά, καθώς δεν υπάρχει αγοραστικό ενδιαφέρον. Φέτος τα καλλιεργούμενα στρέμματα είναι λιγότερα για δεύτερη συνεχή χρονιά, ενώ υπάρχει ανησυχία και για τις τιμές που θα προσφέρουν οι εταιρείες, κυρίως για την ποικιλία Κατερίνης, η οποία καλλιεργείται κατά κόρον στην επαρχία. Πάντως οι καπνοπαραγωγοί της Ελασσόνας έχουν ήδη υπογράψει συμβόλαια με τις εταιρίες ΣΕΚΕ, Σόκοταβ και Μισιριάν, με τις τιμές να κυμαίνονται στα περσινά επίπεδα, αν κι όλα θα εξαρτηθούν από την ποιότητα. Το θετικό για τους καπνοπαραγωγούς είναι ότι το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ρύθμισε εγκαίρως το ζήτημα της νόμιμης απασχόλησης των εργατών γης, οπότε δε θα αντιμετωπίσουν τα περσινά προβλήματα με την έλλειψη εργατικών χεριών, τα οποία έθεσαν σε κίνδυνο την παραγωγή κατά τη διάρκεια της συγκομιδής. Να σημειωθεί ότι οι εργάτες γης, περίπου 1.000, απασχολούνται συνήθως στην επαρχία Ελασσόνας κάθε χρόνο.
Διαχείριση της παραγωγής νωπών οπωροκηπευτικών
Στα νωπά προϊόντα τα προβλήματα διαχείρισης και εμπορίας είναι μάλλον εντονότερα. Καθώς τα προϊόντα πρέπει να πωληθούν άμεσα είτε να αποθηκευτούν σε ψυγεία και να διατεθούν αργότερα. Στο τομέα αυτό άκουσα ελπιδοφόρες ιστορίες αλλά και τραγικές.
Θα αρχίσω από τις ελπιδοφόρες. Ένας παλιός μου φίλος, συνταξιούχος που είχε ως δεύτερη δουλειά τη γεωργία αποφάσισε να καλλιεργήσει συμπύρηνα ροδάκινα. Αγόρασε 21 στρέμματα και τα φύτεψε με τρεις ποικιλίες με διαδοχικούς χρόνους συγκομιδής. Έκανε όλες τις καλλιεργητικές φροντίδες μόνος του. Κλάδεμα, ψεκασμούς κ.λπ., ενώ στη συγκομιδή βοηθούσε όλη η οικογένεια και χρειάστηκε ελάχιστα ξένα εργατικά χέρια. Μου είπε ότι καταγράφοντας όλες τις εργασίες εκτίμησε ότι το κόστος των εργατικών έφτανε τα 8.000 ευρώ τον χρόνο, που ένα μεγάλο μέρος έμεινε στα χέρια της οικογένειάς του. Αυτό εκτός από το κέρδος από την παραγωγή και τις επιδοτήσεις καθώς τα ροδάκινα έχουν παραγωγή πάνω από 3 τόνους/στρέμμα με τιμή 0.30 ευρώ /κιλό δίνει ένα καλό εισόδημα. Βέβαια αν πλήρωνε όλες τις εργασίες προφανώς το εισόδημά του θα ήταν πολύ μικρότερο και σε κάποιες δύσκολες χρονιές ίσως να μην υπήρχε. Υπάρχουν επομένως δυνατότητες στους μικρούς παραγωγούς να εξασφαλίσουν ικανοποιητικό εισόδημα.
Η δεύτερη ιστορία έχει να κάνει με τη διάθεση των νωπών προϊόντων. Όταν ο παραγωγός πουλά τα προϊόντα π.χ. μήλα σε κλούβες, ο έμπορος αφαιρεί για το βάρος του τρία κιλά ενώ στην πραγματικότητα είναι μισό κιλό που σημαίνει μια μείωση του βάρους του πωλούμενου προϊόντος κατά λίγο πάνω από 10%. Αυτό κάνει τους παραγωγούς να διαμαρτύρονται. Ένας μεγάλος παραγωγός που αρνήθηκε να το δεχτεί έμεινε με την παραγωγή αδιάθετη που στο τέλος πέταξε μέρος της. Η ιστορία της διαφοράς τιμής παραγωγού και της τελικής του καταναλωτή είναι παλιά με πολλές παρεξηγήσεις. Όταν ο παραγωγός πουλά 100 κιλά προϊόντος υπάρχει ένα ερώτημα πόσο από αυτό πουλιέται στον καταναλωτή. Όταν ο παραγωγός πουλάει σε τιμή 0.50 ευρώ /κιλό και το προϊόν φτάνει στο ράφι στα 2 ευρώ /κιλό τότε όλοι διαμαρτύρονται για αισχροκέρδεια των μεσαζόντων. Είναι όμως έτσι ή μήπως είμαστε υπερβολικοί; Σε ένα προϊόν όπως τα μήλα αυτά πηγαίνουν στο ψυγείο για μερικούς μήνες (μεταφορά, κόστος ψύξης), ακολουθεί διαλογή, συσκευασία και διανομή στους λιανοπωλητές που τα μεταφέρουν στον τελικό καταναλωτή. Σημειώστε ότι κάθε μωλωπισμός ή νυχιά στον καρπό στην έξοδο από το ψυγείο, αυτό πάει στην απώλεια.
Προφανώς όλες αυτές οι διαδικασίες κοστίζουν αλλά και κάθε στάδιο έχει μια φθορά που σημαίνει ότι τελικά στον καταναλωτή φτάνει ένα μέρος των 100 κιλών. Επομένως η διαφορά δεν είναι κέρδος των μεσαζόντων αλλά μέρος είναι τα ενδιάμεσα κοστολόγια αλλά και η φθορά που είναι επίσης σημαντική. Όταν έμεινα για ένα διάστημα στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ επισκέφτηκα ένα παραγωγό ελληνικής καταγωγής που καλλιεργούσε 88.000 στρέμματα με λαχανικά και φιστίκια Αιγίνης.
Τότε συγκόμιζε μπρόκολα (το συνεργείο συγκομιδής φαίνεται στη φωτογραφία) που έστελνε κατ’ ευθείαν σε supermarket στο Σικάγο στην άλλη άκρη των ΗΠΑ. Μου είπε ότι το κατάστημα πωλούσε στους καταναλωτές σε τριπλάσια έως τετραπλάσια τιμή από αυτή που αγόραζε από τον ίδιο, παρόλο που είχε πάρει βραβείο για ελάχιστες απώλειες στο προϊόν που έφτανε στο ράφι. Δεν αμφιβάλλω ότι ο Έλληνας παραγωγός θα πετύχαινε καλύτερες τιμές αν λειτουργούσε ομαδικά και με μεγάλες ποσότητες, αλλά και η άποψη ότι όλα τα κερδίζουν οι μεσάζοντες δεν είναι απόλυτα σωστή. Χρειάζεται να αναπτυχθεί μια καλύτερη και ισότιμη συνεργασία στην αλυσίδα παραγωγής νωπών προϊόντων για να κερδίζουν όλοι το μερίδιό τους.
Ένας φίλος αποφάσισε να καλλιεργήσει πατάτες. Είναι γνωστό ότι κάθε χρόνο εισάγουμε πατάτες από παντού μέχρι την Αίγυπτο. Έβαλε στην αποθήκη 300 τόνους και προσπάθησε να τις διαθέσει στην αγορά. Είχε μια μεγάλη αποθήκη με μεγάλο ύψος και πίστευε ότι με τις θερμοκρασίες του χειμώνα οι πατάτες θα συντηρούνταν ικανοποιητικά. Ήρθε σε επαφή με μια μεγάλη εταιρεία που προμηθεύει με λαχανικά μεγάλες αλυσίδες supermarket.
Ο εκπρόσωπος που ήρθε να τις δει, του εξήγησε ότι οι πατάτες δεν είναι κατάλληλες για την αγορά: η αποθήκη είναι ψηλή, με τον ήλιο να βλέπει τις πατάτες που πρασινίζουν.
Επιπλέον η ανοικτή αποθήκη έχει ποντίκια, κατσαρίδες ακόμα και φίδια που κάνουν το προϊόν ακατάλληλο. Του συνέστησε αν επιθυμεί να καλλιεργήσει στο μέλλον να κατασκευάσει ένα ψυγείο για πατάτες (για κρεμμύδια κλπ) ώστε το προϊόν να είναι εμπορεύσιμο με ικανοποιητική τιμή πώλησης. Ποιος θα ενημερώσει τους αγρότες για αυτά; Μια καλή απάντηση θα άξιζε πολλά για τη χώρα.
Τελευταίο και πολύ ενδιαφέρον. Έχω γράψει παλαιότερα για παραγωγούς που καλλιέργησαν σπανάκι για κατάψυξη. Μια καλλιέργεια χειμερινή (αρδευόμενη αν δεν υπάρχουν αρκετές βροχές) με δυνατότητα και δεύτερης καλλιέργειας μετά τον Απρίλιο με κύκλο εργασιών πάνω από 500 ευρώ . Υπέθετα ότι οι δύο εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη Θεσσαλονίκη καλύπτουν τη ζήτηση και ίσως εξαγωγές. Λάθος. Βρέθηκα σε μια επιχείρηση που παράγει κατεψυγμένες πίτες που εισάγει το σπανάκι!
Καλλιέργειες όπως το σπανάκι ή άλλα λαχανικά για κατάψυξη είναι εκμηχανισμένες και δίνουν υψηλό εισόδημα με δυνατότητα διπλών καλλιεργειών τον χρόνο. Γιατί δεν προωθούνται ώστε να καλύψουν την τοπική ζήτηση αλλά και εξαγωγές; Μήπως δεν είμαστε ανταγωνιστικοί με υψηλό κόστος παραγωγής; Ποιος μπορεί να δώσει απαντήσεις; Το ΥΠΑΑΤ, η Περιφέρεια, οι τοπικοί συνεταιρισμοί; Μάλλον καλά είμαστε με τις επιδοτήσεις χωρίς πολλή δουλειά.
