Μικρές τιμές κοντά στο μηδέν έχει το γυμνό έδαφος. Όσο μεγαλύτερος είναι προς το ένα, τόσο το φυτό έχει εντονότερο πράσινο χρώμα που δείχνει ένα υγιές φυτό. Αντίθετα μικρότερες ενδιάμεσες τιμές δείχνουν κάποια καταπόνηση του φυτού που μπορεί να προέρχεται είτε από μεγαλύτερη ή μικρότερη έλλειψη αζώτου, είτε από κάποια άλλη αιτία, όπως μια προσβολή από κάποιο παράσιτο, ασθένεια ή έντομο ή από συγκράτηση νερού και βραχυχρόνια πλημμύρα.
Στην αρχή της ανάπτυξης της φυτείας τα φυτά καλύπτουν μικρό μέρος του εδάφους. Χρειάζονται αρκετές εβδομάδες για να καλυφτεί το έδαφος. Στα σιτηρά οι μικρές αποστάσεις μεταξύ των φυτών κάνουν ταχύτερη την κάλυψη του εδάφους. Στο βαμβάκι αυτό καθυστερεί. Σχεδόν μετά τα μέσα Ιουλίου έχουμε πλήρη κάλυψη του χωραφιού. Αυτό πρέπει να το λαμβάνει υπόψη του ο αλγόριθμος του συστήματος για να ξεχωρίζει το τμήμα με τα φυτά από το έδαφος και έτσι να έχουμε ορθή εκτίμηση της κατάστασης των φυτών ακόμη και πριν καλυφτεί όλο το χωράφι με βλάστηση. Όλα αυτά απαιτούν τεχνολογία που ανέπτυξε η augmenta για να έχει επιτυχία το σύστημά της.
Το επόμενο τμήμα του συστήματος είναι ο μηχανισμός που μεταβάλλει τη ρύθμιση του λιπασματοδιανομέα. Προφανώς ο κάθε λιπασματοδιανομέας έχει ένα διαφορετικό σύστημα. Υπάρχουν διανομείς με ένα ή δύο δίσκους. Και στις δύο περιπτώσεις η ποσότητα που διανέμεται στο χωράφι εξαρτάται αρχικά από τη ροή του λιπάσματος από το άνοιγμα που υπάρχει κάτω από την αποθήκη του λιπάσματος και αφήνεται να πέσει στον περιστρεφόμενο δίσκο από όπου εκτοξεύεται με φυγοκέντριση. Το άνοιγμα αυτό ρυθμίζεται με κάποιον χειροκίνητο μοχλό που μετακινούμε μπροστά σε μια κλίμακα για να πετύχουμε τη ρύθμιση που θέλουμε. Το σύστημα της augmenta χρησιμοποιεί ηλεκτρικά κυλινδράκια με ένα βάκτρο που μετακινείται μέσα–έξω και μετακινεί τον μοχλό που αλλάζει τη ρύθμιση. Δύο τέτοιες διαμορφώσεις φαίνονται στις δύο εικόνες.
Ο λιπασματοδιανομέας που θα χρησιμοποιηθεί πρέπει να ρυθμιστεί για το λίπασμα που θα εφαρμόσουμε. Όπως είναι γνωστό το κάθε λίπασμα έχει δικά του χαρακτηριστικά, όπως το ειδικό του βάρος (βάρος ανά μονάδα όγκου), τη δική του κοκκομετρική σύσταση (μέγεθος και κατανομή των κόκκων) και διαφορετική σκληρότητα των κόκκων. Επομένως για κάθε λίπασμα υπάρχει διαφορετική ρύθμιση του λιπασματοδιανομέα, κάτι που πρέπει να κάνει ο παραγωγός πριν από τη χρήση του συστήματος. Θεωρητικά ο κάθε παραγωγός γνωρίζει πώς θα ρυθμίσει τον λιπασματοδιανομέα, αλλά δεν είμαι βέβαιος ότι αυτό ισχύει στην πράξη. Για τον έλεγχο και τη ρύθμιση του λιπασματοδιανομέα θα γράψω ένα ειδικό σημείωμα.
Από τη στιγμή που θα εγκατασταθεί το σύστημα στο τρακτέρ είναι έτοιμο να γίνουν οι απαραίτητες ρυθμίσεις για να λειτουργήσει. Οι ρυθμίσεις περιλαμβάνουν τα όρια κίνησης του βάκτρου του «κυλίνδρου», τη θέση της μηδενικής δόσης, τον ορισμό της μέγιστης δόσης που θέλουμε να εφαρμόσουμε, τον ορισμό του πλάτους διανομής του λιπάσματος , το ύψος της θέσης του αισθητήρα στην οροφή του τρακτέρ. Όλα αυτά γίνονται από το τάμπλετ με εύκολες οδηγίες που ακολουθούνται. Το στοιχείο που πρέπει να ορίσουμε είναι η μέγιστη ποσότητα που θέλουμε να εφαρμοστεί στο χωράφι. Αν για παράδειγμα θέλουμε να κάνουμε επιφανειακή λίπανση σε σιτάρι τον Φεβρουάριο και θέλουμε να εφαρμόσουμε 10 κιλά άζωτο/στρέμμα (10 μονάδες αζώτου) με νιτρική αμμωνία που έχει 34% άζωτο, τότε θα πρέπει να εφαρμόσουμε 30 κιλά λίπασμα/στρέμμα. Με βάση τα στοιχεία αυτά ο αλγόριθμος του προγράμματος αυτόματα καθώς κινείται στο χωράφι δημιουργεί τρεις ζώνες και εκεί εφαρμόζει τρεις μέσες ποσότητες. Τη μέγιστη, την ελάχιστη και την ενδιάμεση. Στα διάφορα σημεία υπάρχει όλη η κλίμακα της διαφοροποίησης. Επομένως επιτυγχάνεται διαφοροποίηση της λίπανσης σε κάθε σημείο του χωραφιού σύμφωνα με τον δείκτη του κάθε σημείου. Στον χάρτη φαίνονται οι τρεις περιοχές με χρώμα πράσινο, όπου εφαρμόζεται η ελάχιστη δόση, κίτρινο η ενδιάμεση δόση και καφέ η μέγιστη.
Ο λιπασματοδιανομέας δοκιμάστηκε σε πολλές χώρες της Ευρώπης και της Αμερικής με ιδιαίτερα καλά αποτελέσματα. Σε πολλές περιπτώσεις πέτυχε εξοικονόμηση λιπάσματος, σε άλλες αύξηση της παραγωγής και σε άλλες και τα δύο.
Μια ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα εφαρμογή του συστήματος για την περιοχή μας έγινε σε βαμβάκι. Όπως περιέγραψα ο δείκτης βλάστησης δείχνει την ευρωστία των φυτών που συνδέεται και με τη βιομάζα τους. Στο βαμβάκι εκτός από τη λίπανση μπορεί να εφαρμοστεί και σε ψεκασμούς ρυθμιστικών ουσιών της ανάπτυξης των φυτών, αλλά και στην αποφύλλωση. Όπως όλοι γνωρίζουμε τόσο οι ρυθμιστές ανάπτυξης, όσο και το αποφυλλωτικό πρέπει να εφαρμοστούν σε μεγαλύτερες δόσεις στα μεγαλύτερου μεγέθους και πιο εύρωστα φυτά και σε μικρότερη στα μικρότερα. Με την ομοιόμορφη εφαρμογή πρέπει είτε να εφαρμόσουμε παντού τη μέγιστη δόση οπότε σπαταλούμε υλικό ή σταματάμε την ανάπτυξη των μικρότερων φυτών που δεν θέλουμε, είτε μια μέση δόση οπότε η δράση στα ευρωστότερα φυτά είναι μειωμένη. Αυτό σημαίνει είτε κακό έλεγχο της ανάπτυξης των φυτών, είτε κακή αποφύλλωση με σημαντικά αρνητικά αποτελέσματα. Η εφαρμογή έδωσε σημαντικές μειώσεις των χρησιμοποιούμενων φαρμάκων και καλά αποτελέσματα στις φυτείες που εφαρμόστηκε.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος,
γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
