Γιατί συρρικνώνεται η γεωργική γη

ΕΞΗΓΕΙ Ο ΠΡ. ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΩΝ ΦΥΤΩΝ ΧΡ. ΤΣΑΝΤΗΛΑΣ

Τη σημασία της γεωργικής γης για τον πρωτογενή τομέα, το περιβάλλον και την οικονομία, τη διαχείριση που υφίσταται από την Πολιτεία και τους παραγωγούς και τα αποτελέσματα αυτών, που είναι η συνεχής συρρίκνωση και υποβάθμισή της ανέδειξε η πρόσφατη εκδήλωση που οργάνωσε η Γεωτεχνική Ενωτική Κίνηση (ΓΕΚ), στο παράρτημα Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου της Κεντρικής Ελλάδας στη Λάρισα.

Τα συμπεράσματα που προέκυψαν είναι τα ακόλουθα: Η Γη με τη σωστή της έννοια συμπεριλαμβάνει όλα τα συστατικά της βιόσφαιρας που βρίσκονται αμέσως πάνω ή κάτω από την επιφάνεια, το εγγύς της επιφάνειας κλίμα, το έδαφος και το ανάγλυφο, την υδρολογία (συμπεριλαμβανομένων των ρηχών λιμνών, των βάλτων και των υγροτόπων), τις εγγύς της επιφάνειας ιζηματογενείς στρώσεις, τα συνδεόμενα αποθέματα των υπογείων υδάτων, τη βιοποικιλότητα (φυτών και ζώων) και τα σχέδια των οικισμών και των αποτελεσμάτων της παρελθούσας και παρούσας δραστηριότητας του ανθρώπου (ταράτσες, κατασκευές, αποθήκευσης νερού, δρόμων, κτιρίων κ.λπ.). Η Γεωργική Γη είναι το μέρος της Γης που χρησιμοποιείται για ανάπτυξη φυτών και κτηνοτροφίας ή με άλλα λόγια οι εκτάσεις με φυτά μεγάλης καλλιέργειας και οι βοσκές. Οι λειτουργίες της Γης αφορούν στο σύνολο της κοινωνίας και γενικά τον άνθρωπο, αφού είναι η βάση όλων των συστημάτων που παράγουν τροφή για τον άνθρωπο και τα ζώα, ίνες, καύσιμα, ξυλεία, είναι η βάση της γήινης βιοποικιλότητας, ρυθμίζει την αποθήκευση του νερού, απορροφά, φιλτράρει και αποσυνθέτει επικίνδυνους ρύπους, αποτελεί τη φυσική βάση στην οποία κτίζονται οι κατοικίες, παίζει βασικό ρόλο στη διαφύλαξη της αρχαίας κληρονομιάς του ανθρώπου. Ταυτόχρονα, είναι πηγή και αποθήκη αερίων του θερμοκηπίου και επομένως βασικό εργαλείο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής σε παγκόσμιο επίπεδο. Η χρησιμοποίηση της Γης σε παγκόσμιο επίπεδο οδήγησε σε υποβάθμιση των λειτουργιών της που σχετίζονται με το Κλίμα, συμβάλλοντας σοβαρά στην κλιματική αλλαγή. Ταυτόχρονα σήμερα η ορθή διαχείρισή της προσφέρει μία σοβαρή δυνατότητα μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής μέσω της σταθεροποίησης ή μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου. Στη χώρα μας η Γεωργική Γη, που καλύπτει τη μισή έκτασή της, αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα της γεωργικής παραγωγής, η οποία συνεχώς μειώνεται προσφέροντας σήμερα το 3,5% περίπου στο ΑΕΠ. Η παραγωγικότητα της Γεωργικής Γης είναι πολύ χαμηλή σε σύγκριση με των άλλων χωρών, αν και η Ελλάδα έχει τα καλύτερα φυσικά χαρακτηριστικά σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αιτίες που η Γεωργική Γη δεν μπορεί να παίξει τον ρόλο της στην ανάπτυξη του Πρωτογενή Τομέα της Γεωργίας, βρίσκονται σε δύο επίπεδα, το διοικητικό που αφορά στις ρυθμίσεις της Πολιτείας για τη Γεωργική Γη και στη διαχείριση που γίνεται με τις ακολουθούμενες γεωργικές πρακτικές. Αποτέλεσμα των νομοθετικών ρυθμίσεων είναι η διαρκής συρρίκνωση της Γεωργικής Γης με αλλαγή χρήσης προς κατευθύνσεις που προσφέρουν πρόσκαιρα ένα εισόδημα στους κατόχους, αλλά μακροπρόθεσμα την καταστρέφουν. Σε ό,τι αφορά στη διαχείριση της Γεωργικής στη γεωργική πράξη, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το 1/3 περίπου Γης στην Ελλάδα βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης. Μέτρα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των αιτιών υποβάθμισης της Γεωργικής Γης είναι διοικητικά που πρέπει να ληφθούν από την Πολιτεία (ορισμός της γης με βάση τα διεθνή standards, οριοθέτηση, αξιολόγηση, αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου με κατάργηση των καταστρεπτικών για τη Γεωργική νόμων (ν. 4178/2013 και ν.4280/2014) και μέτρα που αφορούν στη γεωργική πράξη με βάση το γεγονός ότι η Γη είναι μη ανανεώσιμος φυσικός πόρος που επιβάλλει την υιοθέτηση συστημάτων καλλιέργειας που εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητα της Γεωργικής Γης, αξιοποιώντας και τις σχετικές ρυθμίσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.