Τεχνοκράτες, πολιτικοί και διαχείριση υδάτων

Το πιο ενδιαφέρον από τη συζήτηση στην ΕΡΤ -που έγινε στις 19.7.2019- όμως ήταν αυτό που είπε ο κ. Υπουργός. Είπε ότι οι τεχνοκράτες δεν έχουν πάντα δίκιο και ότι τεχνοκράτες σχεδίασαν τα έργα του Αχελώου και χρειάστηκαν πολιτικοί (σαν το ίδιο)

για να τα σταματήσουν. Αυτό και αν είναι ενδιαφέρον. Δηλαδή οι πολιτικοί μας κυβερνούν όχι συμβουλευόμενοι τους ειδικούς και τους τεχνοκράτες αλλά με βάση τις ιδεοληψίες τους και τις προσωπικές τους εμπειρίες (βιώματα). Είχα την εντύπωση ότι οι τεχνοκράτες είναι αυτοί που γνωρίζοντας τα θέματα λόγω σπουδών και εμπειρίας τους αναλαμβάνουν να μελετήσουν τα θέματα που προκύπτουν κατά τη διακυβέρνηση της χώρας. Ο κάθε τεχνοκράτης προτείνει μία ή περισσότερες λύσεις που τις αναλύει με τα κατά τη γνώμη του πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Πολλές φορές ορίζονται ομάδες τεχνοκρατών που μελετούν από κοινού τα θέματα και καταλήγουν σε προτάσεις. Οι τεχνοκράτες που προτείνουν λύσεις είναι είτε υπάλληλοι του κράτους είτε ανεξάρτητοι μελετητές. Με βάση τις προτάσεις το πολιτικό προσωπικό προκρίνει μια από τις λύσεις. Συνήθως τη βάζει σε διαβούλευση, ώστε το ευρύτερο κοινό (ειδικοί ή απλοί πολίτες) να συμβάλει σε μια βελτιωμένη λύση. Αυτή η εικόνα που έχω είναι μάλλον λανθασμένη. Ο κάθε Υπουργός με βάση την ιδεοληψία και τις προσωπικές του εμπειρίες-βιώματα αποφασίζει για τις πολιτικές και τα έργα που θα γίνουν χωρίς να ρωτά κανένα, εκτός ίσως από τους μετακλητούς του. Από όσα γνωρίζω ο κ. Αραχωβίτης είναι γεωπόνος και επομένως και ο ίδιος έστω και λίγο είναι τεχνοκράτης και θα έπρεπε μάλλον να τους σέβεται περισσότερο, κυρίως όμως να σέβεται την κοινή λογική που συνήθως εκφράζουν οι τεχνοκράτες. Όταν μια χώρα έχει έλλειμμα νερού και πρώτων υλών για παραγωγή ενέργειας που αναμένονται να επιδεινωθούν με την κλιματική αλλαγή, φροντίζει να δημιουργεί ταμιευτήρες για να αποθηκεύει το νερό τους χειμερινούς μήνες που περισσεύει. Προφανώς το νερό θα χρησιμοποιηθεί για παραγωγή ενέργειας από υδατοπτώσεις, για κάλυψη των αναγκών ύδρευσης των πόλεων και για άρδευση των χωραφιών το καλοκαίρι αυξάνοντας τον κύκλο εργασιών της γεωργίας και προσφέροντας πλούτο στους αγρότες και στη χώρα. Όταν έχεις δύο όμορες περιοχές που στη μια οι βροχοπτώσεις ξεπερνούν τα 1.000 χιλιοστά βροχής τον χρόνο, το έδαφος αποτελείται κυρίως από βουνά με μια μικρή πεδιάδα και το νερό χύνεται στη θάλασσα όλο τον χρόνο και στη δεύτερη περιοχή η βροχόπτωση είναι κάτω από τα 750 χιλιοστά βροχής τον χρόνο, υπάρχουν λίγα βουνά και μια μεγάλη πεδιάδα, είναι μάλλον λογικό να μεταφέρουμε νερό στην περιοχή με έλλειμμα νερού για να ενισχύσουμε τη γεωργία της μεγάλης πεδιάδας. Υποθέτω ότι κάθε λογικός άνθρωπος θα συμφωνούσε με κάτι τέτοιο. Αν δε του έλεγαν ότι τα έργα στη ροή του ποταμού είναι κατά τα 2/3 εκτελεσμένα και ότι έχουν ξοδευτεί 300.000.000 € μέχρι τώρα, δεν ξέρω πώς είναι δυνατό κάποιος να υποστηρίζει και να συμβάλλει στην εγκατάλειψη των έργων αυτών. Με ποια κριτήρια;
Καταλαβαίνω ότι η κοινή λογική είναι δύσκολο να επικρατήσει σε αυτή τη χώρα. Συνθήματα όπως «φαραωνικά έργα», «καταστροφή περιβάλλοντος», «καταστροφή τοπίου» κ.λπ. χωρίς καμία τεκμηρίωση και στήριξη ακούγονται από ομάδες που αυτοαποκαλούνται οικολόγοι και είναι αρνητικοί σε όλα. Αρνητικοί στα υδροηλεκτρικά, αρνητικοί στις ανεμογεννήτριες, στη γεωθερμία και γενικώς αρνητικοί. Μάλιστα κάποιος νέος βουλευτής του ελληνικού Κοινοβουλίου υποστήριξε ότι δεν πρέπει να κάνουμε γεωτρήσεις για να βρούμε και στη συνέχεια να αξιοποιήσουμε υδρογονάνθρακες που υπάρχουν στο υπέδαφος της χώρας. Έτσι θα λύσουμε τα προβλήματα με την Τουρκία, θα προστατεύσουμε το περιβάλλον και θα αντιμετωπίσουμε την κλιματική αλλαγή. Δεν ξέρω αν κατάλαβα καλά. Δηλαδή θα σταματήσουμε άμεσα να καταναλώνουμε υδρογονάνθρακες; Δηλαδή αύριο θα ζήσουμε χωρίς υδρογονάνθρακες; Ή μήπως ό,τι εισάγουμε δεν πιάνεται στον λογαριασμό αλλά μόνο ό,τι παράγουμε εμείς; Πραγματικά ο στόχος της ΕΕ είναι να δημιουργήσουμε οικονομίες μηδενικών εκπομπών άνθρακα μέχρι το 2050. Μέχρι τότε θα πρέπει να αξιοποιήσουμε ό,τι έχουμε και να επενδύσουμε σε ΑΠΕ και νέες τεχνολογίες, να αναπτύξουμε μια κυκλική οικονομία για να το πετύχουμε. Αν αυτά μπορούμε να τα χρηματοδοτήσουμε με δικούς μας υδρογονάνθρακες αντί να τους εισάγουμε, καλό για μας.
Ευτυχώς το περιοδικό Agricola της Καθημερινής της 21ης-7-19 στη σελίδα 10 αναφέρει την ακόλουθη δήλωση του νέου υφυπουργού Γεωργίας κ. Σκρέκα «το 2050 αν δεν κάνουμε τίποτα το 60% των σημερινών αρδευόμενων εκτάσεων θα έχει μεταβληθεί σε ξηρικές.
Καταλαβαίνετε ότι πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για να μη φτάσουμε σε αυτή την κατάσταση σε ό,τι αφορά σε έργα υποδομής, αρδευτικά κ.λπ.». Δεν βρήκα πού έγινε αυτή η δήλωση αλλά με έκανε να ελπίζω ότι κάτι θα αλλάξει στο επόμενο διάστημα.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος, γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας