α) αξιολόγηση των αναγκών
β) στρατηγική παρέμβασης
γ) περιγραφή των στοιχείων που είναι κοινά σε διάφορες παρεμβάσεις
δ) περιγραφή των παρεμβάσεων υπό μορφή άμεσων ενισχύσεων, των τομεακών παρεμβάσεων και των παρεμβάσεων υπέρ της αγροτικής ανάπτυξης που καθορίζονται στη στρατηγική
ε) στόχοι και οικονομικά σχέδια
στ) περιγραφή του συστήματος διακυβέρνησης και συντονισμού
ζ) περιγραφή των στοιχείων που εξασφαλίζουν τον εκσυγχρονισμό της ΚΑΠ
η) περιγραφή των στοιχείων που σχετίζονται με την απλούστευση και τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τους τελικούς δικαιούχους.
Ένα σημαντικό στοιχείο της νέα ΚΑΠ είναι η τόνωση της καινοτομίας, ένας στόχος για όλες τις πολιτικές της ΕΕ συμπεριλαμβανομένης της αγροτικής. Η Επιτροπή θεωρεί ότι η γνώση και η καινοτομία είναι αποφασιστικής σημασίας για έναν «έξυπνο», ανθεκτικό και βιώσιμο γεωργικό τομέα. Η μελλοντική ΚΑΠ θα ενθαρρύνει την αύξηση των επενδύσεων στην έρευνα και την καινοτομία (προβλέπονται κονδύλια στα σχετικά προγράμματα) και θα επιτρέψει στους γεωργούς και τις αγροτικές κοινότητες να επωφεληθούν από αυτές. Συνεπώς, είναι σημαντική η δημιουργία πιο αποτελεσματικών Συστημάτων Γνώσης και Καινοτομίας στη Γεωργία (AKIS-Agricultural Knowledge and InnovationSystems) για την προώθηση της ανάπτυξης έργων καινοτομίας, τη διάδοση των αποτελεσμάτων τους και την ευρύτερη χρησιμοποίησή τους. Η ενσωμάτωση εθνικών στρατηγικών AKIS στα στρατηγικά σχέδια της ΚΑΠ είναι απαραίτητη.
Το άρθρο 102 της πρότασης κανονισμού για τη θέσπιση κανόνων σχετικά με τη στήριξη των στρατηγικών σχεδίων που πρέπει να καταρτίσουν οι χώρες της ΕΕ στο πλαίσιο της ΚΑΠ υπογραμμίζει τα στοιχεία του στρατηγικού σχεδίου του κάθε κράτους-μέλους που υποστηρίζουν τον εκσυγχρονισμό του γεωργικού τομέα και συγκεκριμένα περιλαμβάνουν:
α) Τον τρόπο με τον οποίο το στρατηγικό σχέδιο της ΚΑΠ θα συμβάλει στον γενικό οριζόντιο στόχο για την προώθηση και την ανταλλαγή γνώσεων, καινοτομίας και ψηφιοποίησης και την ενθάρρυνση της υιοθέτησής τους. Η οργανωτική δομή του AKIS πρέπει να σχεδιαστεί ως συνδυασμένη ανταλλαγή οργάνωσης και γνώσεων μεταξύ ατόμων, οργανισμών και ιδρυμάτων που χρησιμοποιούν και παράγουν γνώσεις για τη γεωργία και τους αλληλένδετους τομείς και της περιγραφής του τρόπου, με τον οποίο οι συμβουλευτικές υπηρεσίες που πρόκειται να αναπτυχθούν στις χώρες-μέλη, τα δίκτυα έρευνας και η ΚΑΠ θα συνεργαστούν στο πλαίσιο του AKIS.
β) Μια περιγραφή της στρατηγικής για την ανάπτυξη των ψηφιακών τεχνολογιών στη γεωργία και τις αγροτικές περιοχές και για τη χρήση αυτών των τεχνολογιών για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων του στρατηγικού προγράμματος της ΚΑΠ.
Είναι προφανές από τα πιο πάνω ότι στόχος της νέα ΚΑΠ είναι η προώθηση τεχνικών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών στον γεωργικό τομέα της Ένωσης (έχω γράψει συχνά για τις εφαρμογές Γεωργίας Ακριβείας ή όποια άλλα ονόματα προωθούνται) καθώς έχει αποδειχθεί τα τελευταία χρόνια ότι προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα ανταγωνιστικότητας και προστασίας του περιβάλλοντος. Εμείς τι κάνουμε σχετικά με την προώθηση των νέων τεχνολογιών; Το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής θα ξοδέψει 20.000.000 ευρώ να γεμίσει τη χώρα με χιλιάδες μετεωρολογικούς σταθμούς (όταν ο καθηγητής Δαλέζιος θεωρεί ότι 600 είναι αρκετοί). Ελπίζω η επόμενη κυβέρνηση να μην ακολουθήσει τα ίδια βήματα και να κάνει κάτι ουσιαστικό.
Στόχος της ΚΑΠ είναι η διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας των AKIS σε ολόκληρη την ΕΕ που να αποτρέπει την αλληλοεπικάλυψη των προσπαθειών, να εξοικονομεί κόστος, να αυξάνει τον αντίκτυπο της ενωσιακής και εθνικής/περιφερειακής χρηματοδότησης και να επιταχύνει την καινοτομία. Οι αποτελεσματικές στρατηγικές AKIS περιλαμβάνουν τέσσερις κύριες ομάδες δράσεων που έχουν ως στόχο την ενίσχυση των ροών γνώσης και των δεσμών μεταξύ έρευνας και πρακτικής:
1. Την ενίσχυση των ροών γνώσης και των δεσμών μεταξύ έρευνας και πρακτικής (θα το επιτρέψουν οι δήθεν αντικαπιταλιστές των Πανεπιστημίων;).
2. Την ενίσχυση όλων των υπηρεσιών παροχής συμβουλών σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις και την προώθηση της διασύνδεσής τους εντός των AKIS (ένα τέτοιο πρόγραμμα της σημερινής ΚΑΠ κάπου χάθηκε!).
3. Την ενίσχυση της διαθεματικής και της διασυνοριακής καινοτομίας.
4. Τη στήριξη της ψηφιακής μετάβασης στη γεωργία.
Οι συχνοί αναγνώστες της στήλης θα θυμούνται ίσως ότι πριν ένα χρόνο περίπου (Δεκέμβριο του ‘17) παρουσίασα την εκδήλωση του προγράμματος SMARTAKIS στη Νίκαια. Το πρόγραμμα που συντονίζει το ΓΠΑ με το κ. Φουντά ασχολείται με την ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών της ψηφιακής γεωργίας. Αναφέρθηκε τότε ότι «αντικείμενο του έργου είναι οι τεχνολογίες έξυπνης γεωργίας (ΤΕΓ), δηλαδή οι Εφαρμογές τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών στη Γεωργία, με στόχο την επόμενη πράσινη επανάσταση. Περιλαμβάνει Συστήματα Διαχείρισης Πληροφοριών, Γεωργία Ακριβείας και Αυτοματισμούς και Ανάπτυξη ρομπότ για τη γεωργία. Στόχος του προγράμματος είναι η προσέγγιση και εμπλοκή μεγάλου εύρους φορέων του Γεωργικού τομέα όπως Γεωργοί, Ερευνητές, Εταιρείες, Γεωργικοί Σύμβουλοι». Ένας προπομπός της νέας ΚΑΠ.
Γράφει ο Φάνης Γέμτος*
* Ο Φάνης Γέμτος είναι γεωπόνος, ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
