Στον αντίποδα υπήρξαν και οι κερδισμένοι, αφού στην υπόλοιπη Ελλάδα η ζημιά στο σπανάκι ήταν μεγαλύτερη κι έτσι όσοι θεσσαλοί παραγωγοί κατάφεραν να βγάλουν κάποια κιλά, τα μοσχοπούλησαν. Στη Θεσσαλία το σπανάκι κατέχει κυρίαρχη θέση στα φυλλώδη λαχανικά, καθώς βοηθά το κλίμα ενώ η παραγωγή είναι μοιρασμένη. Οι μισοί ασχολούνται με το βιομηχανοποιημένο, το οποίο προωθούν σε εταιρίες (κυρίως Μπάρμπα Στάθης και Altera) και οι υπόλοιποι πωλούν το προϊόν σε σούπερ μάρκετ και λαϊκές αγορές.
Βιομηχανοποιημένο
Στο βιομηχανοποιημένο εφαρμόζεται άτυπα η συμβολαιακή γεωργία, αφού οι εταιρίες προμηθεύουν στους παραγωγούς τους σπόρους (70-80 ευρώ/στρ) και λιπάσματα, ενώ συμφωνούν εκ των προτέρων στην τιμή πώλησης. «Ουσιαστικά μόνο συμβόλαιο δεν υπογράφουμε, αλλά συνήθως οι συμφωνίες κυρίων τηρούνται» δηλώνει ο λαρισαίος παραγωγός Γιώργος Βαρδούλης.
Η σπορά ξεκίνησε αρχές Οκτωβρίου και αυτές τις μέρες γίνεται με τις κατάλληλες συλλεκτικές μηχανές η συγκομιδή. Αμέσως μετά θα γίνει η δεύτερη σπορά για να συγκομίσουμε μέσα στον Δεκέμβριο. «Ελπίζουμε φέτος να μας αφήσει ο καιρός να μαζέψουμε τη σοδειά μας και να μην πάθουμε ζημιά, όπως πέρυσι, για την οποία μάλιστα δεν αποζημιωθήκαμε από τον ΕΛΓΑ» καταλήγει ο κ. Βαρδούλης. Να σημειωθεί ότι η μέση στρεμματική απόδοση, υπό φυσιολογικές συνθήκες ανέρχεται σε 2,5-3 τόνους/στρ.
Νωπό
Και αν στο βιομηχανοποιημένο υπάρχει μια σταθερότητα στις τιμές και κατά συνέπεια ένας εφησυχασμός, στο νωπό ο παραγωγός ρισκάρει, καθότι εφαρμόζεται ο σκληρός νόμος της αγοράς, ήτοι της προσφοράς και ζήτησης. Όπως υποστηρίζει ο Στ. Μιχαλόπουλος, από τους μεγαλύτερους παραγωγούς σπανακιού στον νομό Λάρισας (με 180 στρ, προμηθεύει τα περισσότερα S/M της πόλης) «αν χτυπηθούμε από τον καιρό όπως πέρυσι, πάει χαμένος ο κόπος μιας ολόκληρης χρονιάς. Μπορεί όμως, αν τη σώσουμε την παραγωγή μας και η αγορά είναι ελλειμματική, να βγάλουνε κέρδος. Τα πάντα ρισκάρονται».
Στο νωπό η σπορά γίνεται σταδιακά μέχρι τα Χριστούγεννα, ανά δεκαήμερο, ώστε η παραγωγή να είναι συνεχής. Η αγορά του σπόρου ανέρχεται περίπου στα 40 ευρώ/στρ, στο ήμισυ από το βιομηχανοποιημένο, καθώς δεν μας ενδιαφέρει να υψωθεί πολύ το φυτό, ώστε να κοπεί από τη μηχανή, αφού εμείς το βγάζουμε με τα χέρια και από τη ρίζα. Στον αντίποδα όμως τα εργατικά είναι πολλά, με αποτέλεσμα το συνολικό κόστος παραγωγής να ισοφαρίζει σχεδόν το βιομηχανοποιημένο. Η μέση στρεμματική απόδοση κυμαίνεται περίπου στα 450-500 κιλά/στρ και η τιμή πώλησης του σπανακιού είναι γύρω στα 50-60 λεπτά. Όταν όμως η αγορά είναι ελλειμματική, στις λαϊκές μπορεί να φύγει ακόμη και με 1 ευρώ.
Γ. Ρούστας