Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια βάση δεδομένων που ο αγρότης θα μπορεί να συμβουλεύεται για να πάρει τις αποφάσεις του για τις καλλιέργειας αλλά και τον τρόπο διαχείρισής τους. Και φυσικά πρέπει κάποιος να τους ενημερώνει και να τους κατευθύνει. Πρέπει να δημιουργηθεί μια οργάνωση που θα μεταφέρει τα αποτελέσματα της έρευνας στους αγρότες αλλά και να μεταφέρει τα προβλήματα των αγροτών στα ερευνητικά ιδρύματα και στο Υπουργεία Γεωργίας ή Έρευνας που να χρηματοδοτεί στοχευμένες έρευνες. Ένα τέτοιο σχήμα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει μια μικρή ομάδα νέων γεωτεχνικών με μεταπτυχιακές σπουδές ή διδακτορικά με άριστη γνώση ξένων γλωσσών (έχουμε πλέον αρκετούς και άνεργους) σε κάθε περιφέρεια. Η ομάδα αυτή θα επισκέπτεται τα ερευνητικά ιδρύματα κυρίως της περιοχής αλλά και της χώρας σε γεωργικά θέματα και θα μεταφέρει τα αποτελέσματα της έρευνας στους αγρότες με επισκέψεις στα χωριά. Παράλληλα θα μεταφέρει τα προβλήματα των αγροτών για να παίρνει τις απόψεις των ερευνητών αλλά και να κάνει πιο στοχευμένη την έρευνα στα θέματα της παραγωγής.
Οργάνωση των αγροτών. Εδώ είναι ένα σημαντικό στοιχείο που αναφέρθηκε πολλές φορές στη διάρκεια της ημερίδας. Και είναι πραγματικά ένα κρίσιμο στοιχεία. Ο μεμονωμένος παραγωγός είναι ο αδύναμος κρίκος τόσο στις διαπραγματεύσεις με τους προμηθευτές εφοδίων κλπ όσο και με τους αγοραστές των προϊόντων τους. Το ίδιο ισχύει για τη χρήση του εξοπλισμού. Ένας αγρότης των 100 στρεμμάτων δεν μπορεί να έχει τρακτέρ ακόμα και 60-70 ίππων. Το κόστος απόσβεσης κάνει μη βιώσιμη τη μονάδα του. Επομένως η συνεργασία είναι μονόδρομος. Αναγνωρίζω τις δυσκολίες αλλά η εναλλακτική λύση είναι το κλείσιμο των επιχειρήσεων.
Ο κ. Τσιρώνης δήλωσε και αντίθετος στον εμπλουτισμό των υδάτων της Θεσσαλίας από τον Αχελώο. Το επιχείρημα είναι ότι πουθενά στο Κόσμο δεν υπάρχει μεταφορά νερών από μια λεκάνη σε άλλη. Είναι τόσο σίγουρος; Νομίζω ότι το Φράγμα Πλαστήρα είναι ακριβώς ένα τέτοιο έργο και δεν είδα καμία περιβαλλοντική καταστροφή εκεί. Αντίθετα το θεωρώ ένα από τα ομορφότερα μέρη στην Ελλάδα. Αν σε ένα βουνό ο αέρας με τους υδρατμούς φυσά από τη μια πλευρά και έχει όλες τις βροχές από εκεί πρέπει η άλλη πλευρά να μένει άνυδρη; Αυτό είναι βλάβη στο περιβάλλον; Και δεν είναι βλάβη στο περιβάλλον η εξάντληση των υπόγειων υδροφορέων; Δεν θα είναι βλάβη στο περιβάλλον η διακοπή της καλλιέργειας εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων στη Θεσσαλία από εξάντληση των υδάτινων πόρων και/ή του υψηλού κόστους άρδευσης; Δεν θα σημάνει αυτό εγκατάλειψη περιοχών λόγω μείωσης του εισοδήματος (υπενθυμίζω ότι ο κύκλος εργασιών μιας ξηρικής καλλιέργειας είναι 50-100 €.στρέμμα, μιας αρδευόμενης μεγάλης καλλιέργειας 200-300 και μιας καλλιέργειας αρδευόμενων οπωροκηπευτικών πάνω από 1000€) ; Πώς θα υπάρξει αειφορική ανάπτυξη που θυμίζω ότι είναι αυτή που καλύπτει τις ανάγκες της παρούσας γενεάς χωρίς να περιορίζει τις δυνατότητες των επόμενων γενεών να καλύψουν τις δικές τους στο μέλλον; Η φυγή των πληθυσμών από μείωση του εισοδήματος δεν θα προκαλέσει ερημοποίηση; Επομένως η δογματική άποψη υπέρ ή κατά της μεταφοράς νερών από όμορες λεκάνες δεν είναι ορθή. Θα πρέπει νηφάλια να μελετηθούν τεχνοκρατικά όλες οι δυνατές λύσεις και οι επιπτώσεις τους (οικονομικές, περιβαλλοντικές και όποιες άλλες) και στη συνέχεια η εκάστοτε πολιτική ηγεσία θα αποφασίσει τι είναι το ωφελιμότερο για τους πολίτες αυτής της χώρας και φυσικά θα αναλάβει και το αντίστοιχο κόστος. Προφανώς προκαταβολικοί αποκλεισμοί λύσεων δεν βοηθούν στο να λυθούν προβλήματα.
Ο κ Τσιρώνης αναφέρθηκε και στην αξιοποίηση της βιομάζας για παραγωγή ενέργειας. Επειδή έχω ασχοληθεί πολύ με την αξιοποίηση της βιομάζας σε όλη την καριέρα μου θα του μεταφέρω ένα ερώτημα που πολλές φορές δέχτηκα. Ποια θα είναι η επίπτωση της απόληψης όλου του υπέργειου τμήματος των καλλιεργειών στο έδαφος και κατ’ επέκταση στο περιβάλλον; Πραγματικά η αφαίρεση της βιομάζας θα αυξήσει τους κινδύνους διάβρωσης του εδάφους ενώ θα μειώσει την οργανική του ουσία αν συνεχιστούν οι σημερινές πρακτικές καλλιέργειας. Η απάντηση είναι ότι όλα αυτά θα αποφευχθούν και μάλιστα θα επιτύχουμε αύξηση της οργανικής ουσίας των εδαφών και επομένως βελτίωση της υγείας τους (και θα συμβάλουμε στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για άμβλυνση της κλιματικής αλλαγής) με χρήση των μεθόδων της γεωργίας συντηρήσεως δηλαδή με τη χρήση αμειψισπορών, χρήση καλλιεργειών φυτοκάλυψης που κρατούν το έδαφος καλυμμένο όλο το χρόνο και χρήση ακαλλιέργειας. Είναι ευκαιρία που Υπουργός είναι ένας οικολόγος να προωθηθούν τεχνικές που συμβάλλουν στη συντήρηση της γονιμότητας και της υγείας του εδάφους. Από όσα γνωρίζω κατά την αναθεώρηση της ΚΑΠ θα τεθούν τέτοια θέματα και καλά είναι να υποστηριχτούν από τη χώρα μας που έχει τεράστιο πρόβλημα απώλειας γόνιμου εδάφους από τη διάβρωση. Θα είναι για μένα ιδιαίτερα ευχάριστη η προώθηση τέτοιων λύσεων που θα προωθήσουν τη χρήση βιομάζας. Σημειώνω ότι υπάρχουν πολλά σχετικά ερευνητικά αποτελέσματα στη Θεσσαλία από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Γράφει ο Φ. Γέμτος
* Ο Φάνης Γέμτος είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας
