Συνέντευξη Αναπληρωτή Υπουργού Βαγγέλη Αποστόλου στην "Εφημερίδα των Συντακτών" (Κυριακή 29 Μαρτίου 2015)
Χρηματοδότηση του αγροτικού χώρου μέσα από τράπεζα ειδικού σκοπού προαναγγέλλει, μιλώντας στην «Εφ.Συν.», ο αναπληρωτής υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Βαγγέλης Αποστόλου. Ταυτόχρονα προαναγγέλλει τη θεσμοθέτηση τράπεζας γης και ακινήτων και δωρεάν χρήση γης για νέους αγρότες, καθώς και κινητροδότηση όσων νέων θέλουν να επιστρέψουν ή να παραμείνουν στην ύπαιθρο και να ασχοληθούν με τη γεωργία.
• Τώρα που είστε υπουργός, βλέπετε να υπάρχουν πράγματα που λέγατε αλλά πλέον δεν είναι εύκολο να εφαρμοστούν;
Οι προγραμματικές μας παρεμβάσεις είναι κυρίως στην κατεύθυνση μεταρρυθμίσεων του χώρου που έχουν σχέση με την καλύτερη οργάνωση και κυρίως την καλύτερη ανάδειξη των δυνατοτήτων που έχει η χώρα μας στον πρωτογενή τομέα. Υπάρχουν και δημοσιονομικού χαρακτήρα παρεμβάσεις, αλλά με ένα νοικοκύρεμα δεν θα ‘χουν κανένα δημοσιονομικό κόστος. Προέχουν παρεμβάσεις που θα βοηθήσουν στην ανταγωνιστικότητα της ελληνικής γεωργίας. Και αυτό υπηρετείται μέσα από την προστιθέμενη αξία, που είναι το βασικό ζητούμενο, και η οποία έχει οπωσδήποτε σχέση με την ποιοτική υπόσταση των αγροτικών μας προϊόντων και τη βιοποικιλότητα της χώρας.
• Πώς θα ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών αγροδιατροφικών προϊόντων στις διεθνείς αγορές και πώς θα αυξηθεί η προστιθέμενη αξία τους;
Η προστιθέμενη αξία μπορεί να προέλθει μέσα από την τυποποίηση των αγροτικών μας προϊόντων - είναι αδιανόητο, για παράδειγμα, το 90% του ελαιολάδου να εξάγεται χύμα. Μέσα από την ανάδειξη της ιδιαιτερότητας ειδικά του διατροφικού τομέα: βιολογικά προϊόντα, Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης, Γεωγραφικής Ένδειξης. Μία κατάλληλη ανάδειξη όλων αυτών των ποιοτικών χαρακτηριστικών είναι αυτό που βοηθάει στην ανταγωνιστικότητα. Θα βοηθήσει επίσης εάν αυτήν την ιδιαιτερότητα την αναδείξουμε στο εξωτερικό. Και βέβαια υπάρχουν δυνατότητες μείωσης του κόστους παραγωγής με παρεμβάσεις που δεν έχουν δημοσιονομικό κόστος. Παραδείγματος χάριν, η καλύτερη οργάνωση του χώρου των εφοδίων, των λιπασμάτων, γενικά των εισροών, ενδέχεται να μειώσει αισθητά το κόστος. `Η η παρέμβαση προς την κατεύθυνση πολιτικών γης. Μιλάμε για ένα καινούργιο εθνικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης του αγροτικού χώρου. Θέλουμε να το στηρίξουμε κυρίως με παρεμβάσεις που δεν θα έχουν δημοσιονομικό κόστος. Αυτό το σχέδιο μπορεί να υπηρετηθεί εάν δώσουμε ιδιαίτερο βάρος στην κτηνοτροφία. Οργανωμένη καλύτερα, θα έχει μικρότερο κόστος παραγωγής, εάν η φυτική παραγωγή σήμερα στραφεί προς την παραγωγή ζωοτροφών. Η χώρα μας εισάγει ζωοτροφή σόγιας 500 εκατ. ευρώ ετησίως. Εάν στρέψουμε τη φυτική μας παραγωγή προς την παραγωγή πρωτεϊνούχων ζωοτροφών, αυτόματα κάνουμε μια σημαντική παρέμβαση στο κόστος παραγωγής. Αρα εκεί, λοιπόν, πρέπει να δούμε πώς τον δεύτερο πυλώνα της ΚΑΠ, στο κομμάτι των συνδεδεμένων ενισχύσεων, θα τον στρέψουμε προς αυτήν την κατεύθυνση για να μπορεί και ο παραγωγός ζωοτροφών να έχει ένα βιώσιμο εισόδημα.
• Θα προχωρήσετε στην ίδρυση τράπεζας αγροτικού σκοπού; Οι αγρότες μάς είπαν ότι στις συστημικές τράπεζες δεν μπορούν «ούτε να πατήσουν το χαλάκι απ’ έξω». Θυμίζουν ότι είναι ένας κλάδος που έχει υποστεί μεγάλη συρρίκνωση εισοδήματος και ρωτάνε τι θα γίνει με καλλιεργητικά δάνεια που περιμένουν την επιστροφή τους για την τόνωση της αγροτικής οικονομίας.
Ένα από τα μεγάλα προβλήματα που προέκυψαν από την εγκληματική μεταφορά της Αγροτικής Τράπεζας στην Τράπεζα Πειραιώς είναι η απώλεια του εξειδικευμένου πιστωτικού φορέα στον αγροτικό χώρα. Από την πλευρά μας μιλάμε για μία τράπεζα ειδικού σκοπού. Μέσα στους ειδικούς σκοπούς θα είναι και η χρηματοδότηση του αγροτικού χώρου, αλλά ταυτόχρονα επεξεργαζόμαστε και μια πρόταση για την καθιέρωση μιας αγροτικής-κτηνοτροφικής κάρτας, που θα έχει ως εγγύηση τις κοινοτικές ενισχύσεις και θα δίνει βραχυπρόθεσμα δάνεια για την αντιμετώπιση άμεσων αναγκών, τα οποία θα εξοφλούνται με την εκχώρηση της κοινοτικής ενίσχυσης από πλευράς των παραγωγών. Θα είναι πολύ σημαντική αυτή η παρέμβαση διότι και μηδενικά θα είναι τα επιτόκια, ίσα ίσα με ένα κόστος που δεν θα ξεπερνά το 0,5% και θα έχει σχέση με τις εργασίες που χρειάζεται να γίνονται αυτές οι χρηματοδοτήσεις και, από κει και πέρα, ούτε πρόβλημα θα υπάρχει από την πλευρά της εξόφλησης, αλλά θα δίνει τη δυνατότητα στον κτηνοτρόφο να αγοράζει την παραγωγή από τον αγρότη της φυτικής δραστηριότητας σε τιμή συμφέρουσα και για τους δύο και όχι αυτό που γίνεται σήμερα, στον ίδιο τόπο να πωλείται το καλαμπόκι στον μεσάζοντα 0,20-0,25 ευρώ και ο κτηνοτρόφος που το παίρνει μετά από δύο μήνες να το πληρώνει 0,45-,050 ευρώ.
• Αναφορικά με το κόστος παραγωγής, οι αγρότες ζητούν απαντήσεις για το πετρέλαιο και την ενέργεια.
Εχουμε δεσμευτεί ότι την πρώτη χρονιά, η παρέμβασή μας θα έχει ως βάση τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης κατά 50%. Να φτάσει η τιμή του πετρελαίου κίνησης στη μέση τιμή που είναι σήμερα στις χώρες της Ε.Ε. Θα επαναφέρουμε το πετρέλαιο και την ηλεκτρική ενέργεια σε τιμές του 2009, μια μείωση δηλαδή 40%. Αυτό είναι δέσμευσή μας. Αφορά περισσότερο τη φυτική παραγωγή, όπου το ενεργειακό κόστος είναι πάνω από 55%-60%. Στην κτηνοτροφία θα υπάρξουν παρεμβάσεις κυρίως στο κομμάτι των ζωοτροφών. Και εκεί το κόστος είναι στο 55%-60%. Βεβαίως θα υπάρξουν και φορολογικές ελαφρύνσεις, βάσει του καινούργιου φορολογικού νόμου που θα φέρουμε και αφορά γενικότερα όλους τους Έλληνες. Αλλά σας το λέω χαρακτηριστικά ότι, όταν σήμερα ο αγρότης επιβαρύνεται με 13% από το πρώτο ευρώ, ενώ στη ρύθμιση που θα φέρουμε θα έχει 12.000 ευρώ ατομικό καθαρό αφορολόγητο εισόδημα, ή όταν θα καταργείται το τέλος επιτηδεύματος -κάτι αδιανόητο, η αγροτική δραστηριότητα δεν είναι επιτήδευμα- ή στην περίπτωση του ΕΝΦΙΑ, όπου στον ειδικό φόρο υψηλής ακίνητης περιουσίας δεν θα θεωρήσουμε τα εργαλεία άσκησης αγροτικής δραστηριότητας -χωράφι, στάνη, αποθήκες- φορολογητέα ύλη, θα έχει μια μεγάλη ελάφρυνση ο αγρότης σε σχέση με τη σημερινή φορολογία. Θα υπάρξει μια παρέμβαση στη σχέση ΦΠΑ εισροών και ΦΠΑ εκροών. Εκεί θα εξομαλυνθεί η σχέση σε σημείο τέτοιο που και ο αγρότης να μην πληρώνει, αλλά κυρίως να ωφελείται, διότι αυτό που συμβαίνει σήμερα με τις επιστροφές ΦΠΑ ή φόρου κατανάλωσης είναι ένα πλήρως αποτυχημένο σύστημα, δεδομένου ότι δεν έχει κανένα δημοσιονομικό όφελος το κράτος. Εκεί λοιπόν, χωρίς δημοσιονομικό κόστος, μπορείς να ελαφρυνθεί το κόστος παραγωγής. Από κει και πέρα, μεσοπρόθεσμα, θα πρέπει να δούμε τη λογική λειτουργίας, συνεργατισμού, των συνεταιριστικών οργανώσεων.
• Μπορούν γεωργία και κτηνοτροφία να προσφέρουν περισσότερες θέσεις εργασίας από τη βιομηχανία;
Σας μίλησα νωρίτερα για την προστιθέμενη αξία. Έχουμε υπολογίσει ότι 1% προστιθέμενο κόστος στα ποιοτικά προϊόντα που τυποποιούμε στο τέλος σου προσθέτει ένα 5% στο αγροτικό ΑΕΠ. Σε αυτή τη διαδικασία θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας, αλλά κυρίως αυτό που θέλουμε, για να δημιουργήσουμε θέσεις, είναι να υπάρχουν οι προϋποθέσεις, ιδιαίτερα για τους νέους αγρότες και όποιους κατοικούν είτε θέλουν να μετακομίσουν από το κέντρο, να ασχοληθούν με τον χώρο. Γι’ αυτό θα εφαρμόσουμε μια πολιτική πλήρους αξιοποίησης της αγροτικής γης και των ακινήτων και γενικότερα εγκαταστάσεων του αγροτικού χώρου. Στόχος μας είναι να θεσμοθετήσουμε την τράπεζα γης και ακινήτων, που θα έχει βασικό στόχο να καταγράψει όλη τη σχολάζουσα αγροτική γη. Από απαντήσεις της προηγούμενης κυβέρνησης πρέπει να έχουμε πάνω από 3 εκατ. στρέμματα καταπατημένη γη, πρέπει να έχουμε άλλη τόση γη αγνώστου ιδιοκτησίας η οποία είναι του Δημοσίου. Επίσης θα καταγράψουμε όλα τα αγροτικά ακίνητα τα οποία θέλουμε να συνεχίσουν να προσφέρουν στην αγροτική δραστηριότητα.
• Τι κίνητρα θα δοθούν στη νέα γενιά που θέλει να επιστρέψει στην ύπαιθρο; Αναφερθήκατε στην τράπεζα γης. Να φανταστούμε με ένα συμβολικό αντίτιμο θα νοικιάζουν γη για καλλιέργεια;
Το πρώτο είναι, μέσα από την πολιτική γης, ειδικά στους νέους αγρότες θα δώσουμε δωρεάν χρήση γης για όσα χρόνια θέλουν να υπηρετούν τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Δεύτερον, ανάλογα με τον κλάδο που θα επιλέξουν, θα έχουν μια προτεραιότητα, όχι μόνο στην υλοποίηση των σχεδίων, αλλά κυρίως στην ένταξή τους σε προγράμματα που ενισχύονται από την Ε.Ε. Υπάρχουν δηλαδή οι δυνατότητες αυτά τα προγράμματα να υλοποιηθούν και να στηριχτούν μέχρι να αποκτήσουν μια βιωσιμότητα. Αυτή θα είναι η κύρια κατεύθυνση. Αλλά θα πρέπει να δούμε γενικότερα πώς θα υπάρξει μια ανασυγκρότηση στην ύπαιθρο. Διότι για να μείνει ένας νέος στην ύπαιθρο θέλει και άλλες κοινωνικές παροχές.
•Υπάρχουν δυσκολίες στο εισόδημα των παραγωγών. Ζητούν συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα για μια σειρά πληρωμών. Για παράδειγμα, οι αγρότες λένε ότι δεν πήραν τα ποσά επιστροφής του πετρελαίου. Συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα ζητούν και οι κτηνοτρόφοι, οι οποίοι -θυμάστε- ήταν συχνά στον δρόμο με την προηγούμενη κυβέρνηση, διαμαρτυρόμενοι για μια σειρά κακών πληρωμών. Τι να αναμένουν με τα χρήματα που διεκδικούν;
Μέσα σε αυτές τις δυσκολίες, από τα πρόστιμα μέχρι την προχειρότητα όλη, εμείς μέσα σε λίγες ημέρες κατορθώσαμε και ανακοινώσαμε ένα πρόγραμμα πληρωμών για το επόμενο τρίμηνο. Ουσιαστικά, με βάση τις δυνατότητες που είχαμε και μια προσέγγιση που θα κάλυπτε ανάγκες από την επιβίωση μέχρι την έναρξη της νέας καλλιεργητικής χρονιάς, θα πληρώσουμε αυτές τις ημέρες, μέχρι τέλος Μαΐου, 330 εκατ., χρήματα που αφορούν από τις περσινές ζημιές μέχρι ενισχύσεις για να καλύψουμε κατά το δυνατόν υποχρεώσεις μέχρι το 2014. Με δεδομένη την οικονομική στενότητα που βρήκαμε, νομίζω ότι είναι ένα βάλσαμο. Δεν λέμε ότι λύνουν τα προβλήματα. Αλλά σε έναν χώρο που έχει δεινοπαθήσει όλα αυτά τα χρόνια, καλό είναι η συνέπεια και ο προγραμματισμός να αρχίσουν σιγά σιγά να υλοποιούνται και θέλουμε να πούμε στους αγρότες ότι οι ανατροπές και οι ρήξεις θα είναι μεθοδικές, αλλά δεν θα δημιουργηθούν προβλήματα πληρωμών.
