Ο καιρός δεν τους κάνει συχνά τη χάρη. Μπορούν να προστατευθούν από τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες; Συχνά ναι. Θέλουν; Ίσως και όχι.
Για όσους δεν γνωρίζουν γεννήθηκα μέσα στις αχλαδιές και έκανα το διδακτορικό μου με αχλάδια. Ο πατέρας μου τα είχε το βασιλιά των φρούτων. Άρα τα πονάω … Και γνωρίζω λίγα πράγματα για να μπορέσω να γράψω τα πιο κάτω. Προφανώς άλλοι γνωρίζουν περισσότερα, και ας είναι παρόντες και μπροστάρηδες να βοηθήσουν.
Πρέπει να προσθέσω ότι μερικές φορές τα αχλάδια είναι επιβαρημένα με υπολείμματα φυτοφαρμάκων. Οι αλυσίδες ζητάνε όλο και πιο χαμηλά υπολείμματα σε ποσότητα και αριθμό δραστικών. Τα αχλάδια κινδυνεύουν να μείνουν εκτός αγοράς περισσότερο από όλα τα φρούτα.
Έτσι θεωρώ ότι πολλά πράγματα πρέπει να αλλάξουν. Μπορούν όμως όλοι μαζί οι παραγωγοί να ζητήσουν βοήθεια οικονομική και επιστημονική να μειώσουν το κόστος και τις απώλειες παραγωγής; Φοβάμαι πως όχι ακόμα. Και οδηγούνται σε χάσιμο χωρίς ελπίδα.
Ας πιάσω μερικά πράγματα στο σύντομο. Υπάρχει ακόμα καρπόκαψα; Ψεκάζουν ακόμα για καρπόκαψα; Δείτε μήπως μπορεί να εφαρμοστεί και στον Τύρναβο το Κομφούζιο που έγινε δεκτό να εφαρμοστεί στην Κεντρική Μακεδονία για τα ροδάκινα.
Η ψύλλα δεν αντιμετωπίζεται με εντομοκτόνα.Ένα καινούργιο που ήρθε χτες σε 2-3 χρόνια μάλλον θα είναι ανίσχυρο και αυτό. Η ψύλλα θέλει ολοκληρωμένη προσέγγιση με χρήση όχι μόνο χημικών. Πρέπει η τεχνική συνολικά να ενδυναμώσει το φυτό. Και να ελαχιστοποιηθούν τα εντομοκτόνα. Σε συνδυασμό με κατάλληλη διαχείριση των ζιζανίων και περιθωρίων του αγρού και των λοιπών καλλιεργητικών εργασιών, ίσως δημιουργηθεί ξανά μια ισορροπία που υπάρχει σε άλλες χώρες με παραγωγή αχλαδιών όπου η ψύλλα είναι δευτερεύων εχθρός.
Το βακτήριο αντιμετωπίζεται μόνο με ενδυνάμωση του φυτού, με αποτελεσματικές μορφές χαλκού, με ανθεκτικές ποικιλίες και με υγιεινή του χωραφιού. Μακάρι οι φυτοπαθολόγοι να δώσουν ένα ολοκληρωμένο τρόπο μείωσης των απωλειών φυτικού κεφαλαίου.
Βακτήριο και ψύλλα αρέσκονται να προσβάλουν ανισόρροπα δέντρα. Και αυτά τα φτιάχνεις με υπερβολική άρδευση και αζωτούχα λίπανση, αλλά και με ανισόρροπη λίπανση. Πόσοι αχλαδοπαραγωγοί έκαναν φυλλοδιαγνωστική ανάλυση πρόσφατα και ακολούθησαν σωστές συμβουλές για λίπανση; Πόσοι παραγωγοί έχουν κάνει ανάλυση του αρδευτικού τους νερού για pH, άλατα και νιτρικά; Γνωρίζουν πόσο νερό εφαρμόζουν;
Αν έχουν πολλά νιτρικά στο νερό, πρέπει είτε να εφαρμόζουν λιγότερο αζωτούχο λίπασμα και νερό, είτε να αφήνουν περισσότερα ζιζάνια να μεγαλώνουν κάτω από το δέντρο.
Να γνωρίζουν ότι ο φώσφορος, το κάλιο, το ασβέστιο, ο ψευδάργυρος και το βόριο είναι πιο σημαντικά για την παραγωγικότητα και ποιότητα από το άζωτο. Και ποιότητα δεν είναι μόνο το μέγεθος. Βλέπεις, αν είχαμε μεγαλύτερο αριθμό καρπών, τα αχλάδια θα γίνουν λίγο πιο ‘συρτά’ με λιγότερο νερό και κατάλληλη λίπανση, αλλά πολύ πιο γευστικά και με καλύτερη συντήρηση. Και θα κέρδιζαν όλοι: καταναλωτές, παραγωγοί, έμποροι.
Η διαμόρφωση των δέντρων πρέπει να αλλάξει από την παλμέτα σε κεντρικό άξονα ή μονόκλωνο. Η παλμέτα προκαλεί έντονη βλάστηση και δεν βοηθά στη δημιουργία των σημείων καλύτερης καρποφορίας σε ποσότητα και ποιότητα, που είναι οι ήρεμοι οριζόντιοι βραχείς ετήσιοι βλαστοί. Γιατί υπάρχει ακόμα ένα πρόβλημα με το κλάδεμα στην αχλαδιά, ιδιαίτερα στο Κρυστάλι και στην παλμέτα: οι κλαδευτές δεν ανανεώνουν τα καρποφόρα όργανα σε ικανοποιητικό βαθμό. Με λίγα λόγια, τα καρποφόρα όργανα πρέπει να ανανεώνονται σταδιακά ώστε να δημιουργούν νέο ήρεμο βλαστό με ανθοφόρο μικτό οφθαλμό στην κορυφή την πρώτη χρονιά και αιχμές την επόμενη. Είναι γνωστό ότι ένα παλιό καρποφόρο όργανο φτιάχνει λίγους ανθοφόρους οφθαλμούς και άνθη, ενώ αυτά είναι υποδεκτικά(για γονιμοποίηση) μόνο για 1 ημέρα. Τα άνθη σε υγιή δυνατά φωτιζόμενα σημεία είναι υποδεκτικά για 6-8 ημέρες. Γι’ αυτό πολλές φορές δεν έχουν καλή καρπόδεση σε συνδυασμό με την ανισόρροπη λίπανση και τον πιθανά ακατάλληλο καιρό! Να προσθέσω και τις απαραίτητες μέλισσες ή βομβύνους και τις επικονιάστριες ποικιλίες. Αλλά τι να τα κάνουμε όλα αυτά αφού υπάρχουν οι γιββεριλίνες. Μήπως όμως δεν είναι επαρκείς πια; Το βλέπουν ήδη και ας μην το παραδέχονται.
Υπάρχουν πολλά λοιπόν που μπορούν να γίνουν καλύτερα, φτηνότερα, αποτελεσματικότερα, αλλά πρέπει να τα δουν να γίνονται πιλοτικά. Αλλιώς όλοι βολεύονται με τη σημερινή άσχημη κατάσταση χωρίς ευοίωνο μέλλον. Περίεργο για έξυπνους Έλληνες που πιάνουν τη ζωή από τα μαλλιά! Ή μήπως κατάντησαν παντογνώστες αυτοκαταστροφικοί παραπονιάρηδες ‘πάντα οι άλλοι φταίνε’ και ‘εμείς είμαστε πάντα οι αδικημένοι’ παραγωγοί.
Γράφει ο Γ. Νάνος*
* Ο Γιώργος Νάνος, είναι καθηγητής Δενδροκομίας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
